Србија веќе започна соработка со француската електроенергетска компанија ЕДФ за развој на нуклеарна енергија, а овој месец се одржаа работилници посветени на развојот на човечките ресурси и вклучувањето на домашната индустрија во потенцијалната изградба на нуклеарна централа, пишува Данас.
За овие активности разговараше Мари Агнес Берш, директорка за развој на бизнисот во секторот за меѓународен нуклеарен развој во ЕДФ, на онлајн средба со српските новинари како дел од програмата „Пулсот на Европа“ организирана од Делегацијата на Европската Унија во Србија, пренесува Данас.
Според неа, за следната недела е планирана работилница посветена на јавното прифаќање на нуклеарната енергија, како клучен сегмент за успешна реализација на проектот.
Договор и следни чекори
ЕДФ, најголемата компанија за електрична енергија во Франција и еден од водечките светски оператори на нуклеарни централи, потпиша договор со српското Министерство за рударство и енергија во август минатата година за соработка во областа на нуклеарната енергија. Договорот вклучува обука на стручен кадар, подигање на јавната свест и развој на синџирот на снабдување.
Таа потсети дека разговорите за соработка започнале на почетокот на минатата година, за време на посетата на српскиот претседател Александар Вучиќ на Франција. Потоа, во април, беше потпишан Меморандум за разбирање помеѓу ЕДФ и Владата на Србија за соработка за енергетска транзиција и примена на зелени технологии, вклучително и хидро и нуклеарна енергија.
Дополнително, претседателот на Србија се сретна и со претседателот и извршен директор на ЕДФ, Лук Рејмонд, на разговори за понатамошна соработка.
Избор на технологија и инфраструктура
Во септември 2024 година, EDF потпиша договор со француската компанија Aegis за дизајнирање на планот за развој на проектот. Ежис е одговорен за анализа и презентирање на различни нуклеарни технологии кои би можеле да се применат во Србија. Берш истакна дека се очекува извештајот за развојот на проектот да биде претставен до Владата на Србија во април оваа година. Врз основа на оваа анализа, Србија, како што јави Данас, ќе одлучи дали ќе гради мали модуларни реактори или голема нуклеарна централа.
Берш нагласи дека развојот на нуклеарна централа е долгорочен процес кој може да трае меѓу 10 и 15 години. Покрај самата изградба, српската влада ќе треба да ја развие потребната инфраструктура и регулаторна рамка, вклучувајќи ги и телата за нуклеарна безбедност, што може да потрае неколку години.
Обука на персоналот и јавна поддршка
Воспоставувањето нуклеарна програма бара и обука на персоналот, па ЕДФ предложи соработка со универзитетите и техничките училишта во Србија. Планирано е да се создадат академски програми и специјализирани курсеви за обука за техничарите и инженерите да можат да ги стекнат потребните вештини за управување со нуклеарна централа.
Берш, исто така, ја истакна важноста од континуирана работа на информирање на јавноста и подигање на свеста за нуклеарната енергија, процес кој трае во текот на целиот животен век на нуклеарната централа. „Неопходно е да се обезбеди поддршка од јавното мислење, бидејќи тоа е клучно за успехот на проектот“, рече таа.
EDF и глобалната нуклеарна сцена
ЕДФ моментално управува со 66 нуклеарни реактори во Европа (57 во Франција и девет во ОК) и активно работи на изградба на нови постројки во ОК. Компанијата е исто така малцински акционер во двата нуклеарни реактори од најновата генерација во Кина.
Компанијата поседува напредна технологија EPR (Европски реактор под притисок), а минатата година ја пушти во употреба нуклеарната централа Фламанвил 3 од 1.650 мегавати. ЕДФ нуди и реактори од 1.200 мегавати, за кои Берш верува дека би биле оптимални за Србија.
