Туристичкиот сектор во Грција страда од сериозен недостиг на работници. Се потпира на работници од странство. Сепак, Атина ги обесхрабрува имигрантите со строги мерки и ограничување на миграцијата.
„Денес би отишла на колена во црквата Мегалохари, само за да најдам работник на време за следната година“, вели за Дојче Веле Матина, сопственичка на елегантниот бутик Армонија на островот Тинос. Таа се осврнува на најпознатото грчко поклонение, кое се одржува секоја година на 15 август на Кикладите. Поклониците се качуваат на црквата Панагија Евангелиста на колена и се молат на Света Богородица за здравје, помош и поддршка.
Матина исто така се надева на помош: таа очајно бара персонал – но без многу успех, иако платите на Тинос се малку повисоки отколку во Атина и сместувањето е обезбедено. Сепак, станува сè потешко да се најдат работници за летната сезона. Речиси насекаде на популарниот туристички остров, на таблите пишува: „Се бара персонал“.
Во продавницата за накит до бутикот, пријателската продавачка Тамар едвај зборува грчки. Таа знае само основни поздрави и веднаш преминува на англиски. За да разбере што сакаат постарите грчки клиенти, мора да го повика шефот. Сепак, златарата е среќна што нашла работник за целото лето. Тамар е од Грузија, дошла во Грција легално како сезонски работник и работи на Тинос веќе еден месец.
Неуспешно регрутирање
Во теорија, повеќе луѓе како Тамар би можеле легално да дојдат во Грција за работа. Минатата пролет, Грција потпиша договори со Ерменија, Грузија, Молдавија, Индија, Филипините и Виетнам, обврзувајќи се да вработи 40.000 странски работници. Меѓутоа, во пракса, овие договори се спроведуваат бавно или речиси никогаш. Бирократијата е комплицирана, грчките амбасади во странство се недоволно екипирани, а понудите не се доволно привлечни.
Затоа хотелиерите низ целата земја сè уште очајно бараат рецепционери, собарки, спасувачи, носачи, келнери и готвачи. Според Здружението на грчки хотелиери, најмалку 60.000 работници се водат како исчезнати.
Невиден недостиг на работна сила
Ова делумно се должи на пандемијата на коронавирусот од 2020-2023 година, која се почувствува низ цела Европа, вели Јоргос Чосоглу, претседател на Панхеленската федерација на вработени во прехранбената и туристичката индустрија. Во Грција, проблемот е особено акутен:
„Се соочуваме со невиден недостиг на квалификувани и искусни работници, особено во хотелската и угостителската индустрија, бидејќи вработените се повлекоа од секторот за време на затворањето поради пандемијата. Многумина никогаш не се вратија.“
Според Чосоглу, причината е сезонската природа на работата. Откако ќе заврши сезоната, работниците имаат право на надоместоци за невработеност само три месеци.
„Како можат да го преживеат остатокот од годината, особено сега за време на продолжената криза со трошоците за живот?“
Покрај тоа, сè повеќе млади Грци ја бараат својата сезонска среќа во северна Европа, дури и во далечниот Исланд. А многу Албанци, кои со децении работеа во Грција како евтина работна сила, сега се пред пензија или заминуваат во други земји.
Заборавени Албанци
Грчката економија се потпира на имиграцијата од 1990-тите – во туризмот, земјоделството и градежништвото. До економската криза, Грција во голема мера зависеше од работници од Албанија. За време на финансиската „програма за спасување“ (2010–2018), побарувачката значително се намали. Сепак, по пандемијата, потребата се зголеми многукратно како што економијата се опоравуваше, а туризмот силно растеше.
Истиот тренд се појави и во други земји кои нудат поконкурентни плати и поедноставни процедури за легализација за имигрантите. Затоа многу странски работници никогаш не се вратиле во Грција.
Затоа е јасно дека на Грција ѝ е потребна привлечна имиграциска политика. Покрај 60.000 дополнителни работници во туризмот, потребни се уште 50-60.000 во градежништвото и 60.000 во земјоделството.
Префрлување кон десно наместо разумна имиграциска политика
Но, конзервативната влада на премиерот Киријакос Мицотакис одлучи да игра на картата против имиграцијата. Верува дека најдобриот начин за надминување на кризите, скандалите и лошите резултати од анкетите е да се заземе цврст став кон мигрантите. Целта е да се придобијат десничарските гласачи.
Поранешниот министер за миграција Макис Воридис, кој поднесе оставка на крајот на јуни поради скандал со нелегални земјоделски субвенции, им го отежна животот на многу легални мигранти. Неговиот прв чекор беше да ја „замрзне“ можноста за продолжување на роковите за издавање дозволи за престој. Ова е голем проблем за имигрантите, од кои некои живеат и работат во земјата со години.
Новиот министер, крајнодесничарот Танос Плеврис, едвај се осврна на итно потребната легална миграција откако ја презеде функцијата. Наместо тоа, тој веднаш иницираше понатамошно заострување на законите за азил – до степен на нивно целосно поткопување. Според него, приоритет е депортацијата на нелегалните мигранти. Според Плеврис, мигрантите кои нелегално влегуваат во Европа или чии барања за азил се одбиени немаат право да останат во земјата.
Европа. Тие мора веднаш да се вратат во своите земји.
„Затвор или враќање“
На неформалниот состанок на министрите за внатрешни работи и миграција на ЕУ во Копенхаген (22.07.2025), Плеврис јасно стави до знаење дека Грција не може да се справи со зголемениот прилив на мигранти од Либија. Според грчкото Министерство за труд, 9.000 луѓе влегле во земјата на овој начин од почетокот на годината, повеќето од нив преку островот Крит.
Плеврис гордо го претстави својот нов закон. Тој предвидува затворска казна од две до пет години за одбиените баратели на азил кои не се враќаат во своите земји. „Кој и да е нелегално во нашата земја има две опции: затвор или враќање“, рече министерот и направи постер со таа порака и го сподели на социјалните мрежи.
