Фрагментираните опозициски групи во Иран веруваат дека нивниот момент е близу, но активистите вклучени во претходните протести велат дека не се подготвени да започнат масовни немири, дури и против систем што го мразат, додека нивната земја е нападната.
Протераните противници на Исламската Република, кои самите се длабоко поделени, повикуваат на улични протести. Во пограничните области, курдските и белуџиските сепаратистички групи се чини дека се подготвени да се кренат, додека Израел го напаѓа безбедносниот апарат на Иран.
Реза Пахлави, синот на покојниот шах, кој живее во Соединетите Држави, во интервјуа за медиумите оваа недела изјави дека сака да предводи политичка транзиција, нарекувајќи ја најдобрата можност за соборување на Исламската Република во последните четири децении и велејќи „ова е нашиот момент во историјата“.
Нетанјаху ветува „слобода“ со бомби
Промовирањето на промената на режимот е секако една од воените цели на Израел, а премиерот Бенјамин Нетанјаху им се обрати на Иранците, велејќи: „Ние исто така го отвораме патот за вас да ја постигнете вашата слобода“.
Во рамките на владејачкиот систем кој долго време е вешт во потиснување на јавното несогласување, постојат знаци дека се подготвува за протести.
Мохамад Амин, член на милицијата Басиџ, кој често се користи против демонстрантите, рече дека неговата единица во Ком е ставена во состојба на готовност за да ги искорени израелските шпиони и да ја заштити Исламската Република.
„Луѓето се фокусирани на спасување себеси“
Сепак, иако нападите ја таргетираа безбедносната хиерархија која ги потиснуваше претходните протести, тие исто така предизвикаа широко распространет страв и немири кај обичните луѓе, како и гнев кон иранските власти и Израел, велат активистите.
„Како треба луѓето да излезат на улица? Во овие ужасни околности, луѓето се фокусирани исклучиво на спасување себеси, на своите семејства, на своите сонародници, па дури и на своите миленици“, рече Атена Даеми, истакната активистка која помина шест години во затвор пред да го напушти Иран.
Масовни протести
Најистакнатата активистка во Иран, добитничката на Нобеловата награда за мир, Наргес Мохамади, исто така ја изрази својата загриженост во објава на социјалните мрежи. Одговарајќи на израелското барање луѓето да евакуираат делови од Техеран, таа рече: „Не го уништувајте мојот град“.
Двајца други активисти со кои разговараше Ројтерс во Иран, кои беа меѓу стотиците илјади вклучени во масовните протести пред две години по смртта на Махса Амини во притвор, исто така рекоа дека сè уште не планираат протести.
„Откако ќе заврши нападот, ќе го кренеме нашиот глас бидејќи овој режим е одговорен за војната“, рече активистката, студентка на Универзитетот Шираз, која побара да остане анонимна од страв од одмазда.
„Израел мисли само на сопствената корист“
Друга активистка, која ја изгуби својата универзитетска позиција и беше затворена пет месеци по протестите во 2022 година и исто така побара анонимност, рече дека верува во промена на режимот во Иран, но дека не е време да се излезе на улица.
Таа и нејзините пријатели не планирале да организираат или да се приклучат на митинзи, рече таа, и ги отфрли повиците од странство за протести. „Израел и овие таканаречени опозициски лидери во странство мислат само на сопствената корист“, рече таа.
Освен монархистите Пахлави, главната опозициска фракција надвор од Иран е Организацијата на народни муџахедини, позната и како МЕК или МКО. Револуционерна фракција во 1970-тите, таа ја изгуби борбата за власт откако беше соборен Шахот.
Застана на страната на Ирак
Многу Иранци не ѝ простија што застана на страната на Ирак за време на застојот во војната од 1980-88 година, а групите за човекови права ја обвинија за злоупотреби во нејзините логори и однесување слично на култ, што таа го негира.
Муџахедините се главната сила зад Националниот совет на отпорот на Иран, кој, како и Пахлавите, има развиено блиски врски со некои западни политичари. На форумот во Париз оваа недела, лидерката на советот, Меријам Раџави, го повтори своето противење на какво било враќање на монархијата, велејќи „ниту Шахот ниту мулите“.
Не е сигурно колку поддршка уживаат опозициските групи надвор од Иран во земјата. Иако постои носталгија кај некои Иранци за предреволуционерната ера, тоа е ера што повеќето се премногу млади за да ја запомнат.
Мусави сака реформи, а не промена на режимот
Во Иран, последователните рунди национални протести се фокусираа и на различни прашања. Во 2009 година, демонстрантите ги преплавија улиците поради она што го сметаа за украдена претседателска и митинзи. Во 2017 година, протестите се фокусираа на падот на животниот стандард. Во 2022 година, повод за протестите беа правата на жените.Мир-Хосеин Мусави, кандидатот на изборите во 2009 година за кој демонстрантите рекоа дека биле наместени, е во домашен притвор со години и сега има 83 години. Неговата политика е да ја реформира Исламската Република, а не да ја замени – целта на многу демонстранти во подоцнежните движења.
За противниците на Исламската Република во Иран, овие неодговорени прашања за тоа дали и кога да организираат протести, која агенда да ја следат или кој лидер да го следат веројатно ќе станат сè поважни како што продолжуваат израелските воздушни напади.
