Малкумина можеа да замислат дека една од последиците од војната во Украина ќе биде недостиг на гориво во Русија.
Од август, кога Киев започна систематски напади со беспилотни летала врз руските рафинерии, повеќе од половина од 38-те клучни објекти се погодени. Ова предизвика пад на рафинирањето и рационирањето на горивото во некои региони, пишува Форин Аферс.
Москва сè уште се држи, но со сè поголеми тешкотии
Иако Украина се чини дека сериозно го потресува рускиот енергетски сектор, Москва досега ја одржуваше контролата благодарение на своите големи капацитети и брзата рехабилитација. Владата има голем број мерки за ублажување на последиците, но постои ризик дека ќе ги зголеми нападите врз украинската инфраструктура како одговор.
На долг рок, честите напади го исцрпуваат системот и ја зголемуваат зависноста на индустријата од државна интервенција. Вистинската штета не е физичка, туку институционална: Русија го одржува изгледот на стабилност, но со тоа го забрзува сопствениот пад.
Богата со нафта, сиромашна со гориво
Русија има околу 6,5 милиони барели дневно капацитет и извезува два милиони барели деривати. Но, пазарот сега е под притисок од сезонската побарувачка и државната контрола на цените.
Механизмот за субвенции, таканаречениот сузбивач на цените, ги наруши пазарните сигнали: големите компании ги снабдуваат своите бензински пумпи, додека независните трговци, кои го сочинуваат поголемиот дел од пазарот, остануваат без гориво, особено во руралните средини.
Роеви дронови напаѓаат сè подлабоко и подлабоко
Клучна причина за кризата е растот на можностите на Украина за напади со дронови со долг дострел. Рафинериите во западна Русија редовно се цел, а нападите достигнуваат дури до Сибир.
Фабриката во Волгоград беше погодена пет пати за два месеци. Иако не е целосно уништена, рафинериите се во постојан циклус на поправки, додека санкциите го отежнуваат добивањето делови. Киев сега може да лансира роеви дронови што ја преоптоваруваат руската одбрана.
Војна на исцрпување
Украинските напади сами по себе не го уништуваат системот, туку постепено го трошат. Русија не може да ги брани сите рафинерии подеднакво, а менувањето на одбраната бара време. Рафинериите инсталираат безбедносни мрежи, но тие обезбедуваат само привремена заштита. Нападите имаат и симболична димензија: Киев сега ѝ наметнува на Москва истите трошоци што Русија ѝ ги наметнува на Украина со години.
Стабилност по секоја цена
До септември, украинските напади го намалија руското рафинирање за околу 10 проценти. Кремљ одговори со забрана на извозот и користење на резервите, но со тоа дополнително ја зајакна државната контрола врз секторот.
Колку повеќе владата интервенира, толку помалку ефикасна станува индустријата. Рафинериите работат, но со одложено одржување и растечки безбедносни ризици, знак на тивка деградација.
Тивката ерозија на нафтената држава
Судбината на руската индустрија зависи од три фактори: темпото на украинските напади, достапноста на делови и движењето на цените на нафтата. Доколку капацитетот продолжи да опаѓа, Русија ќе се прибегне кон гориво со понизок квалитет или увоз од Белорусија, но тоа се само привремени решенија.
Киев не може да ја уништи руската нафтена индустрија преку ноќ, но ја принудува Москва постојано да гаси пожари, буквално и метафорично. Рафинериите ќе продолжат да работат, но со зголемување на трошоците и намалување на ефикасноста. Енергетската суперсила станува заложник на инфраструктурата од советската ера, одржувана со импровизација, а не со иновации, тивка, но точна слика за воената економија на Русија.
