Соединетите Американски Држави (САД) ја повикуваат Владата на Косово да ја разгледа одлуката според која од 1 февруари единствена валута на Косово ќе биде еврото.
„Загрижени сме дека декретот усвоен на 27 декември ќе има негативно влијание врз српската заедница во Косово“, изјави за Радио Слободна Европа (РСЕ) портпаролот на американската амбасада во Косово.
Се додава дека Владата на Косово треба да се консултира со заедниците засегнати со оваа одлука и да обезбеди доволно време за спроведување на одлуките за да се ублажи нивното влијание врз граѓаните.
планот на Ахтисари
На 17 јануари Централната банка на Косово објави дека од 1 февруари единствена валута за готовина и платежни трансакции ќе биде еврото. Како што наведоа, ваквата одлука донеле врз основа на Уставот на Косово и законот.
Од друга страна, со стапувањето во сила на ваквата одлука, неизвесна е понатамошната исплата на плати, пензии, детски додаток или социјална помош на вработените во српските институции на Косово. Досега овие исплати од српскиот буџет се вршеа во динари, како официјална валута на Србија.
Досега динарот се користел и во трговските објекти во сите српски области на Косово.
Портпаролот на американската амбасада во Косово наведува и дека планот на Марти Ахтисари предвидува Србија да има право да дава финансиска помош за припадниците на српската заедница на Косово.
Планот на Ахтисари е документот врз основа на кој беше прогласена независноста на Косово, а беа изработени Уставот и законите на Косово.
„Затоа продолжуваме да го охрабруваме Косово да ја исполни својата обврска во однос на формирањето на Заедницата на општини со српско мнозинство. Заедницата е примарен механизам преку кој Србија би можела транспарентно да обезбеди финансиска поддршка на институции и поединци во рамките на косовската правна рамка“, се наведува во американската амбасада во Косово.
Заедницата на општини со српско мнозинство на Косово беше договорена во рамките на дијалогот Косово-Србија и треба да обезбеди одредено ниво на „самоуправување“ на Србите во Косово.
Врз основа на европскиот статут за формирање на Заедницата, до кој РСЕ имаше пристап, се предвидува финансиска поддршка од Србија, но преку Централната банка на Косово.
Амбасадата на САД во Косово исто така соопшти дека на граѓаните на Косово кои добиваат финансиска помош од Србија им треба пристап до функционален, правен механизам преку кој ќе можат да ја добијат таа поддршка.
„Институциите кои обезбедуваат клучни услуги – како што се образованието и здравството – мора да можат да продолжат да работат“, се вели во извештајот.
Вицепремиерот на Косово, Бесник Бисљими, претходно изјави дека посебно значење на регулативата на Централната банка на Косово е определувањето на валутата која е дозволена да се користи во сите банкарски и небанкарски трансакции и дека во случајот со Косово е само еврото.
Тој додаде дека оваа уредба „не е производ на политичките преговори во Брисел и како таква не може да влијае на завршувањето на процесот на нормализација на односите меѓу Република Косово и нашиот северен сосед“.
Според него, транспарентноста на увозот на девизи, нивното претворање во евра и трансфер до крајните корисници, не може да влијае на понудата на потенцијалните корисници, како и на намалување на нивната куповна моќ.
Од друга страна, Српска листа, најголемата партија на Србите во Косово, објави дека укинувањето на динарот значи „протерување на Србите без употреба на оружје“.
„Ако имате на ум дека десетици илјади Срби живеат и преживуваат во Косово и дека сите српски институции функционираат благодарение на финансиските придонеси на нашата држава Србија, тогаш можете да замислите што би се случило со нашиот народ доколку се укине динарот. така што (косовскиот премиер Аљбин) „Курти би сакал да им стави крај на животот на Србите во Косово“, се наведува во соопштението.
Во уредбата на Централната банка на Косово се наведува дека еврото и другите валути ќе се увезуваат во Косово исклучиво преку Централната банка на Косово. Досега, динари на Косово пристигнуваа од Србија преку Народната банка на Србија, која има трезор во Лепосавиќ, општина со српско мнозинство на северот на Косово. Тие пари ги транспортирала компанијата за транспорт на пари „Хендерсон“.
Регулативата на Централната банка на Косово, исто така, наведува дека другите валути, освен еврото, можат да се користат во Косово само како вредност за чување во физичка форма или на банкарски сметки во валути различни од еврото, за вршење меѓународни плаќања во валути други од еврото и за девизните активности.
Досега, динари во Косово користеле Банка Поштански штидиници, НЛБ Комерцијална банка и Јавното претпријатие Пошта Србија.
