„Да беше тепањето добро, ќе останеше во рајот“, рече Ивана Ѓукиќ Милосављевиќ од Центарот за заштита на доенчиња, деца и младинци и докторанд на Колеџот за социјална работа, коментирајќи ја изреката за воспитување деца со ќотек. Таа забележува дека дури и палката претставува насилничко однесување и дека физичкото казнување на децата не го решава проблемот, туку создава страв и вознемиреност кај децата и им кажува дека се помалку вредни.
Спротивно на популарното мислење, гостинот N1 вели дека тепањето не е метод на традиционално воспитување, туку поддршка за децата и љубовта што некогаш ја давале бабите и дедовците во многудетните семејства. Таа се сеќава дека бабите и дедовците ги штителе децата, ги негувале и им кажувале што да прават, а што не.
Иако физичкото казнување на децата во Србија се намалува, истражувањето на УНИЦЕФ од 2019 година покажа дека 45 отсто од родителите сè уште прибегнуваат кон тепање. Самите родители признале дека во тие ситуации се чувствуваат фрустрирани, тажни, дека не постапиле добро и дека ќе им треба поддршка и помош за да постапат поинаку.
Ѓукиќ Милосављевиќ објаснува дека малтретирањето е исто така насилно однесување и дека физичкото казнување вклучува секое нарушување на физичкиот интегритет на детето. Тој додава дека ова е чин со кој го омаловажуваме детето, велиме дека е помалку вредно и испраќаме порака која не е добра за детето.
Гостинот N1 вели дека физичкото казнување предизвикува голем број деца да станат агресивни во однос на нивните врсници.
„Тие не можат да развијат еднакви односи бидејќи научија дека работите се решаваат со ќотек. „Возрасните кои биле тепани како деца често користат тепање за нивните деца да ги воспитаат“, рече Ѓукиќ Милосављевиќ.
Студијата за негативни животни искуства во детството, спроведена во Србија, покажа дека оние кои имале повеќе негативни искуства (четири или повеќе) биле посклони да се повредат и да користат психоактивни супстанции. Децата стануваат импулсивни, имаат бес, немаат сочувство за другите и стануваат малку подепресивни, предупредува гостинот N1.
Одговарајќи на прашањето на оние кои воспитуваат деца со ќотек, „што ни недостасуваше“, Ѓукиќ илосављевиќ вели дека не ни знаеме што ни недостасувало и дека нема студии кои би потврдиле дека физичката казна не направи подобри луѓе.
Според неа, како општество треба да испратиме јасна порака дека тоа не е дозволено и е забрането.
„Она одговорно општество кое сфаќа дека насилното однесување кон децата не дава резултати, треба да биде вклучено во нивниот закон. Многу земји во регионот го имаат овој закон. „Ако сакате успешно да се борите против насилството од врсниците, мора да го забраните и насилството врз децата“, посочува Ѓукиќ Милосављевиќ.
Таа ги советува родителите во ситуации кога веќе не знаат што да прават и кога детето нема да ги слуша, да застанат, да се смират и да избројат до пет.
„Кога застанувате и размислувате, тоа ви дава можност да реагирате поинаку во ситуација. Наша обврска е секогаш да бидеме пред детето. За да ја погледнеме ситуацијата и потоа да реагираме, на децата им покажуваме дека не можеме да го решиме проблемот со импулсивно однесување и страв во дадена ситуација. Само дополнително го вознемируваме и плашиме детето и тогаш тој страв се пренесува. А детето постојано се плаши како ќе реагира родителот“, вели соговорникот Н1.
Тој додава дека не се дозволени ниту закани со тепање, бидејќи постојаното заплашување предизвикува и страв и вознемиреност.
„Вие сте некој кому детето му верува. Гледа возрасна фигура како му се заканува и не знае дали неговиот родител ќе ја удри или не. Овој тип може да предизвика и страв и вознемиреност. Тогаш детето не може да се смири и тогаш ситуацијата не е решена. Мораме да му покажеме на детето што очекуваме од него и како треба да се однесува“, забележува гостинот на Нови дан.
УНИЦЕФ ја лансираше програмата „Биди рака што љуби и збор што соколи“, која се обидува да им олесни на родителите да ги воспитуваат своите деца. Во програмата напишана од психолози, детски психијатри и педагози, на родителите им се препорачуваат пет „П“ – обезбедете, прашајте, прескокнете, аплицирајте, прашајте.
