Војната во Украина влегува во третата календарска година. Борбените линии едвај се поместуваа во изминатите неколку месеци, но дали бранот на војната може да се промени во 2024 година?
Украинскиот претседател Володимир Зеленски призна дека пролетната офанзива на неговата земја не била успехот на кој се надевал. Русија сè уште контролира околу 18% од Украина.
Би-Би-Си праша тројца воени аналитичари како би можел да се одвива конфликтот во следните 12 месеци.
„Изгледите за крај на војната во Украина се уште се доста лоши. Во споредба со ова време минатата година, Владимир Путин е посилен, политички повеќе отколку воено.
Ситуацијата останува неизвесна
Ситуацијата на фронтот останува неизвесна. Се чини дека зимската офанзива на Украина е запрена, но нема ниту руски напредок. Исходот зависи повеќе од кога било од политичките одлуки донесени со милји подалеку од центарот на конфликтот, во Вашингтон и Брисел.
Импресивната демонстрација на западното единство прикажана во 2022 година, која траеше во текот на 2023 година, почнува да се колеба.
Американскиот пакет помош за одбрана е заложник на она што претседателот Бајден со право го нарече „ситна политика“ во Вашингтон. И иднината на економската помош на ЕУ се чини дека зависи од позицијата на Унгарија.
Колебливото во западните престолнини го охрабри Путин. Неговите неодамнешни јавни настапи и пркосните изјави покажуваат дека, што се однесува до него, Русија може да продолжи вака уште долго. Значи, дали Западот ќе има сила и издржливост да продолжи да му се спротивставува на него и на сето она што тој го претставува?
Одлуката на ЕУ да ги отвори преговорите за членство со Украина и Молдавија е повеќе од симболична. Ова имплицитно значи дополнителна поддршка за Киев, бидејќи иднината на Украина во ЕУ би била невозможна доколку Русија победи. Целосен пресврт на политиката е малку веројатен во Вашингтон.
Иако е примамливо да се проектираат сценарија на судниот ден за американската помош додека рејтингот на Трамп расте во анкетите, поранешниот претседател, среде сите театрализирања, не се повлече од НАТО во 2016 година. И тој не можеше сам да го револуционизира 75-годишниот долгото трансатлантско партнерство во кое е Америка.
Тоа не значи дека неодамнешните несогласувања во западниот табор се бесмислени. За Западот, а со тоа и за Украина, 2024 година ќе биде потешка. За демократиите, долгорочниот консензус за поддршка на војната отсекогаш бил покомплициран отколку за неодговорните автократи.
Иако е веројатно дека војната ќе се одолговлекува во текот на 2024 година, таа не може да трае бесконечно.
Со неподготвеноста на Западот да и даде крилја на Русија и во отсуство на државен удар или здравствен проблем што би довел до смрт на Путин, единствениот видлив исход ќе биде договор со преговори, што двете страни продолжуваат да го отфрлаат“, пишува Барбара Занчета од Катедрата за воени студии на Кралскиот колеџ за Би-Би-Си во Лондон.
2024 изгледа како година на консолидација и за Киев и за Москва
„Руската инвазија на Украина во 2022 година повторно донесе голема војна на европскиот континент. Текот на конфликтот во 2023 година покажа дека се врати и војната на индустриската ера.
Војувањето во индустриската ера насочува значителни делови или, во некои случаи, цели економии кон производството на воени материјали како приоритет. Буџетот за одбрана на Русија е тројно зголемен од 2021 година и следната година ќе учествува со 30 отсто од државните трошоци, јавува Би-Би-Си.
Ова ќе ја направи војната во Украина подолг и потрауматичен потфат од сè што Европа видела од средината на минатиот век. Следната година ќе покаже дали Русија и нејзините добавувачи во Северна Кореја и Иран или Украина и нејзините западни поддржувачи се способни и сакаат да ги исполнат незаситните барања на војувањето во индустриската доба.
Би било погрешно да се каже дека линиите на фронтот во Украина се неподвижни, но и двете страни се способни да се борат до ќор-сокак додека секоја се обидува да преземе стратешки иницијативи. Руските сили би можеле повторно да се обидат да го пробијат целиот фронт, барем да го обезбедат целиот регион Донбас. Украина најверојатно ќе се обиде да го искористи успехот што го имаше во повторното воспоставување контрола врз западното Црно Море и нејзиниот витален трговски коридор до Босфорот. И Киев веројатно ќе се обиде да изведе уште воени изненадувања на руските освојувачи за да ги отфрли од рамнотежа во некои области.
Но, во основа, 2024 изгледа како година на консолидација и за Киев и за Москва. На Русија и недостасува опрема и обучен персонал за да започне стратешка офанзива најрано до пролетта 2025 година.
Во меѓувреме, на Украина ѝ е потребна финансиска и воена поддршка од Западот за да остане во војната следната година, додека и таа гради внатрешни сили за да создаде услови за серија ослободителни офанзиви во иднина. Војната во индустриското доба е борба меѓу општествата. Она што се случува на бојното поле на крајот станува само симптом на таа борба.
Воениот тек на оваа војна во 2024 година ќе биде одреден повеќе во Москва, Киев, Вашингтон, Брисел, Пекинг, Техеран и Пјонгјанг отколку во Авдијивка, Токмак, Краматорск или било кој од неодамнешните боишта долж линијата на фронтот“, пишува Мајкл Кларк, поранешен генерален директор на Кралскиот институт за Обединети услуги, за Би-Би-Си.
Американски борбени авиони
„На Русија ѝ недостига решителна, продорна способност да ја прегази Украина и ќе направи се што може за да се задржи на она што моментално го држи, користејќи го времето за да ја зајакне својата одбрана додека се надева дека Западот ќе ја изгуби волјата да продолжи да ја поддржува Украина.
Но, Украина нема да запре. Таа се бори за својот опстанок и разбира што ќе направи Русија ако престане. Сè поголем број европски земји сега зборуваат за потребата од зголемување на помошта поради загриженоста дека САД слабеат во својата решителност.
Сепак, предвидувам дека на почетокот на новата година, САД повторно ќе го откријат својот стратешки столб и ќе го усвојат пакетот помош што беше одложен во Конгресот во декември.
Затоа, предвидувам дека Украина ќе го стори следново во наредните месеци, додека се подготвува повторно да ја преземе иницијативата: обнова на трупите истрошени од неколкумесечните борби кои ќе бидат потребни за обнова на офанзивата, подобрување на системот за вработување на Украина за да се зголеми расположливата работна сила сила, зголемување на производството на муниција и оружје, подобрување на способноста за дејствување против силните руски можности за електронско војување – заглавување, пресретнување, лоцирање.
До почетокот на летото Украина ќе може да користи борбени авиони Ф16 од американско производство, за кои се надева дека ќе ја подобри нејзината способност да се спротивстави на руските авиони и ќе ја зајакне нејзината противвоздушна одбрана.
Стратешки најважниот дел од Украина кој останува окупиран е Крим, кој го нарекуваме т.н. „решавачкиот терен“, оној на кој може да се прекине конфликтот. Украина ќе направи се што може за да го задржи притисокот врз Русите таму за да ја направат неодржлива за руската морнарица во Севастопол, неколкуте воздушни бази таму и нивната логистичка база во Џанкој.
Тие веќе го докажаа концептот. Со само три крстосувачки ракети Storm Shadow испорачани од Велика Британија, тие го принудија командантот на Црноморската флота да повлече третина од својата флота од Севастопол. Украинците, се разбира, немаат неограничени ресурси, особено артилериска муниција и прецизно оружје со долг дострел.
Но, руските војници се во полоша состојба. Војната е тест на волјата и тест на логистиката. Рускиот логистички систем е кревок и под постојан украински притисок“, изјави за Би-Би-Си Бен Хоџис, поранешен командант на американската армија во Европа.
