Сезона на свинско месо е, а божиќните празници се ближат, па многу луѓе се прашуваат која ќе биде цената на свинското месо. Имено, тој е се поскап и до вчера „просечниот“ свински стек почна да се рангира во истиот ценовен опсег како телешкото, а самото свинско се споредуваше со јагнешкото.
Државниот завод за статистика неодамна објави дека во вториот квартал од годинава, споредено со истиот период лани, цената на свињите и свинското месо се зголемила за цели 36,3 отсто. Проблемот е што Хрватска, некогаш самодоволна во производството на свинско месо, се повеќе зависи од увозот на свинско месо – увезува околу 125.000 тони годишно за околу 250 милиони евра. А на европскиот пазар, од каде што се увезува, расте и свинското месо бидејќи се намалува производството.
„Свинското месо не е скапо, но нашиот стандард е лош“
„Нормално е цената на свинското месо да расте, а на тоа само делумно влијае африканската свинска чума. Воведовме евро, а со тоа и европски цени. Но, мора да знаете – свинското месо не е скапо, но нашиот животен стандард е лош. И тука завршува приказната. Го уништивме производството, па зависиме од другите. Кога некој кива во Шведска или Норвешка, ние се разболуваме. Исто е и со свинското месо. Ние сме на 50 проценти, можеби и под тоа“, изјави за N1 Дамир Јагиќ, претседател на Централното здружение на здруженија на одгледувачи на свињи на Хрватска.
Претседателот на Хрватското здружение на свињи, Крешимир Кутеровац, вели дека сегашната цена на свинските половини е околу 220 евра за 100 килограми од големите производители, додека малопродажната цена се движи од 2,50 до 3 евра за килограм жива тежина на тешки свињи. (оние над 170 килограми), а за полесните од 2,20 до 2,60 евра за килограм.
„Пред една година цената беше максимум 1,50 евра, а сега е 2,50 евра. Така, цената на килограм свинско месо порасна за едно евро за една година“, вели Кутеровац.
Свињите чувани од „соседи и познаници“ ќе бидат пропуштени
Ќе има проблеми, смета тој, во пресрет на божиќните празници, особено со свинското месо од малите производители.
„Досега имаа значителен дел од пазарот, иако неформален. Сега видовме дека според новиот список во регистерот се појавиле 140 илјади нови свињи. Токму тоа е делот што го чуваат малите одгледувачи кои локално тргуваат со овие свињи. Овој дел полека ќе исчезне бидејќи ќе се намалува производството на оние свињари кои не ги исполнуваат условите за биосигурност. Затоа, ќе има помалку свињи од оние одгледувачи – соседи и познаници – од кои луѓето снабдувале локално, обично пред Божиќ. Овој недостаток нема да може да се надополни на друго место, туку во редовните продажни канали – во трговските синџири и месарниците“, објаснува Кутеровац.
Цената на свинското месо ќе се зголеми бидејќи расте и во Европа. А таму, вели Јагиќ од Централната асоцијација на здруженија на одгледувачи на свињи, нема повеќе вишоци како порано.
„Се храневме со вишокот свинско месо од Европа по дампинг цени. За квалитетот на тоа месо, не би. Сега нема толку многу од тие вишоци, и никој во Европа не сака толку многу што би не нахраниле евтино“, вели тој.
„Можеби ќе треба да увеземе 70 отсто свинско месо“
Јагиќ толкува дека „уловот“ лежи во тоа што Хрватска од европскиот пазар купувала свинско месо кое претежно му истекувало или доаѓало од стоковите резерви.
„Тогаш, како може месото од моите свињи, кое е првокласно, да се натпреварува со цената на тоа свинско месо“, праша Јагиќ, кој одгледува свињи 25 години.
А Кутеровац посочува дека цените на свинското месо овде долгорочно ќе зависат од цените во Европската унија.
„Повеќето прасиња доаѓаат од ЕУ, тука се колат и продаваат, така што цената зависи и од тоа колку е таму. Тешко е да се предвиди колку ќе биде во иднина, но треба да се има предвид дека во ЕУ полека опаѓа производството на прасиња и животни кои гојат. Веќе нема да има големи вишоци како порано. Производството во ЕУ за две години падна за 15 отсто, а Европската асоцијација на фармери прогнозира дека ќе падне за уште 20 отсто во следните две години. Ако тоа се случи, ЕУ ќе биде под 100% самодоволност во производството на свинско месо. А кога немате вишоци, цената расте, особено за земјите кои, како Хрватска, треба да увезуваат повеќе од 50 проценти од своето свинско месо. Ако не го вратиме производството, наскоро можеби ќе треба да увеземе 70 отсто свинско месо“, смета Кутеровац.
Порано имавме 3 милиони и свињата, и можеме повторно да го направиме тоа
Без разлика, свинско месо нема недостиг, барем не во следните две години. Меѓутоа, ако Хрватска продолжи да зависи од увозот, цената на свинското месо – проценува Кутеровац – би можела да биде десет проценти повисока отколку во остатокот од Европската унија.
„Единствено што можеме самите да направиме е да го обезбедиме и зголемиме нашето производство. Некогаш произведувавме три милиони свињи, не сме еколошки оптоварена земја и што се однесува до сточарските фарми, нашиот простор е празен за да можеме да се справиме со зголеменото производство. Европа има проблем со еколошките регулативи, па мора да го намали производството затоа што претераа со сточарското производство. Кај нас ова производство е значително помало од еколошкиот потенцијал што го имаме“, заклучи Кутеровац.
