Еколошкото движење „Тврѓава“ од Смедерево најави дека ќе повика на граѓанска непослушност поради потпишаниот договор за изградба на рафинерија во овој град, што дополнително ќе го влоши и онака лошиот квалитет на воздухот.
„Смедерево веќе спаѓа во градовите со трета, најлоша категорија на квалитет на воздух, кој се дефинира како претерано загаден. Индустријата е еден од главните виновници за ваквиот воздух, а загрозено е и здравјето на граѓаните. Сметаме дека во вакви околности изградбата на нов индустриски комплекс, кој би се простирал на 110 хектари, а во кој би се преработувала и произведувала нафта, би била погубна по здравјето на жителите на Смедерево“, наведуваат од Тврѓава.
Рафинерија покрај Дунав
Посочуваат дека земјиштето на кое се планира изградба на нафтената рафинерија е до самиот Дунав, па би била загрозена и меѓународната река, а целиот комплекс би се наоѓал на само два километри од центарот на Смедерево.
„Валканата индустрија не е иднина каква што сакаме за нашиот град, бидејќи веќе имаме кинеска челичарница која секојдневно ги труе граѓаните на Смедерево и ги крши законите на Република Србија. Како жители на Смедерево не ни преостанува ништо друго освен да го спречиме планираниот проект за рафинерија, бидејќи длабоко веруваме дека е погубен за градот Смедерево и сите негови жители. За да го направиме тоа ќе ги повикаме граѓаните на граѓанска непослушност и на сите други законски форми на борба, за да се спречи изградбата на нова рафинерија“.
Тврѓава потсетува дека во 2010 година беше направен обид да се изгради рафинерија за нафта во Смедерево, но тој проект беше отфрлен на локален референдум каде 72,18 отсто од граѓаните се изјаснија против изградбата на рафинеријата, а само 27,82 отсто гласаа за. Граѓаните на Смедерево не сакаат рафинерија за нафта и тоа ќе го покажат во наредниот период, а ја повикуваме локалната самоуправа да се преиспита дали сака да се впушти во ваков проект, бидејќи директно ќе одговара за сите последици.
Рафинеријата веќе отфрлена со референдум
Оваа тема беше актуелна и во 2021 година. Тогаш се споменуваше и кинескиот партнер и проектот од 2,6 милијарди евра. Дополнително, Смедрево има проблем и со дивите депонии.
За време на посетата на кинескиот претседател Си, министерката за рударство и енергетика Дубравка Ѓедовиќ-Хандановиќ го потпиша рамковниот договор за изградба на фабрика за преработка на нафта и нафтени деривати во Смедерево меѓу Владата на Србија и „China Energy International Group “, со капацитет до 100.000 барели дневно, а вкупната вредност на оваа инвестиција е 2,4 милијарди евра.
За влијанието на загадувањето врз животот и здравјето на луѓето во Смедерево најдобро зборуваат официјалните податоци, според кои бројот на заболени од малигнитет е зголемен за повеќе од три пати, од 1.738 во 2011 година на 6.866 во 2019 година. Според мерењето на тешки метали во калта на реката Раље, на локација лоцирана на 20 метри под главниот испуст на отпадни води на железара Смедерево, значително се зголемени концентрациите на тешки метали како кадмиум, бакар, никел олово.
Затоа движењето Тврѓава поднесе кривична пријава против ХБИС, односно Железара Смедерево, за кривично дело загадување на животната средина, за што се заканува затворска казна од шест месеци до пет години. Оваа апликација е одбиена.
Во текот на минатата година, на три мерни места во Смедерево, во центарот на градот, во населбата Царина и во селото Радинац, бројот на денови со регистрирано надминување на концентрацијата на суспендирани честички во воздухот е два до четири пати. повисоки од дозволените 35 дена годишно.
