Членката на рускиот панк колектив „Пуси Рајот“, Аjсолтана Нијазова, пред неколку дена беше уапсена од полицијата во Словенија, а сега е во затвор во Хрватска и чека да види што ќе биде со нејзината судбина. Бендот во понеделникот настапи во Музејот на современа уметност во Загреб, јавува 24сата.хр.
Интерпол по неа распишал потерница поради наводна „кражба на векот“ од 2002 година, поточно проневера на дури 20 милиони долари на Централната банка на Туркменистан. Нејзиното презиме се поврзува со презимето на поранешниот туркменистански претседател Сапармурат Нијазов.
– На фотографијата е нашата пријателка Аја Нијазова, руска активистка по потекло од Туркменистан. Нејзината приказна заслужува филм, но засега пишувам објава за тоа. Туркменистан е една од најлошите диктатури во светот. Таму убиваат опозиционери, но вие не слушате за тоа, нема интернет, сега не можете да го напуштите Туркменистан. Но, тогаш, во 2000-тите, по следниот бран чистки во земјата, многу опозиционери беа затворени и убиени, а меѓу нив беше и таткото на Аја – пишува Олга Борисова, членка на „Пуси Рајота“ на Фејсбук.
Како што дознава хрватски „Вечерњи“ во разговор со членовите на „Пуси Рајот“, нејзиниот татко бил опозиционер и бил уапсен во бран со илјадници наводни заговорници во обид да го убијат тогашниот диктатор Сапармурат, по што тој починал или бил убиен, во затвор.
Олга Борисова објаснила дека Нијазова избегала во Швајцарија, од каде не може да биде екстрадирана во Туркменистан.
– Неколку релативно мирни години. Ако животот во постојан страв воопшто може да се нарече мирен – вели Олга.
– Стана познато дека во Туркменистан е покренат случај за „кражбата на векот“, за наводната кражба од Централната банка на Туркменистан. Во која, се разбира, никогаш не работеле ниту Аја ниту нејзиниот татко. Во овој случај, многу луѓе беа уапсени без никакви докази, непријатели на Нијазов и членови на нивните семејства (иронично, Аја го има истото презиме) – објаснила таа.
Таа престојувала во Швајцарија до 2011 година. На барање на туркменските власти, Русија издала потерница по неа.
– Туркменистан поднесе барање до Интерпол во 2002 година. Но, Швајцарија нема право да ги екстрадира во Туркменистан, ова е диктатура, има тортури и убиства. Потоа претседателот замина во Русија и се договори со Путин и Лавров за екстрадиција на Аја во Русија. Во Русија тоа е можно. Дојдоа по Аја во Женева. Осум месеци затвор, се чека екстрадиција – објаснува членката на рускиот панк бенд.
Ја отслужила затворската казна, а таму ја запознала и Маша Аљохина, исто така членка на групата „Пуси Рајот“, која беше во затвор поради настап во катедралата Христос Спасител во Москва. Нијазова доби пасош, пишува Олга Борисова на Фејсбук и оди на турнеи со бендот низ светот. Во Словенија почнаа проблемите, но обвинителот и судијата на крајот се извинија за недоразбирањето.
– Аја се приклучува на нашата турнеја. За неа нема прашања во Австрија, Литванија, Исланд, Германија, Белгија, имаше многу летови и проверки. Пристигнуваме во Словенија и полицијата агресивно ја извлекува од хотелската соба, повикувајќи се на потерницата на Интерпол од 2002 година. Седум часа во полиција зборуваат за можна екстрадиција во Туркменистан каде секако ќе ја убијат. Тогаш судот, но судот сфати, судијата прогугла „кражба на векот“ и се извини за монструозното недоразбирање, донесе одлука со која ја објаснува грешката на системот – вели членката на рускиот бенд Олга Борисова.
Поради Денот на државноста, судовите не заседаваа, а на хрватската граница, тврди Олга, Нијазова повторно била приведен, па во вторник повторно била изведена на суд, каде не ѝ биле обезбедени ниту преведувач, ниту адвокат. Таа останала во затвор.
– Три дена подоцна, доцна во ноќта, влегуваме на хрватската граница. „Ајсолтан Нијазова? Ве молам излезете од автомобилот“. Аја повторно е приведена доста грубо, а попладне – суд. Но, на ова судење, каде што не ѝ е обезбедена ниту преведувач, ниту адвокат, таа останува во затвор. Аја се јавува и плаче, бара топла облека, тие одбиваат да го прифатат трансферот, вчера беше Денот на независноста – објаснила таа.
Како што неофицијално дознава „Вечерњи“, на Нијазова поради тоа ѝ е одреден екстрадикциски притвор, што значи дека ѝ се заканува депортација во Туркменистан.
Од МВР за „Вечерњи“ велат дека хрватската полиција постапувала исто како и словенечката полиција, но реакцијата на судството била различна.
– Потерницата на Интерпол не може да се игнорира и двете полиции го направија истото. Членката на „Пуси Рајота“ е приведена кај надлежниот судија. Во Словенија процесот траеше многу кратко и тамошниот судија веднаш донесе одлука да ја ослободи. Истата процедура е повторена и во Хрватска – велат од МВР, но таму судијата во Жупанискиот суд во Загреб одлучил поинаку и одредил екстрадиционен притвор. Сега е во тек постапката, која има свои фази, а уапсената членка на „Пуси Рајот“ има право на жалба.
Олга навела дека во моментот се во контакт со адвокатот и чекаат жалба, а во сѐ ги вклучиле и медиумите и активистите за човекови права.
– Многу сме загрижени за Аја. Нејзиниот татко Нијазов е долго време во гробот, но туркменското сениште на репресија ја прогонува Аја дури и по 6 години затвор залудно. Смрт за диктатурите – напишала Олга Борисова на Фејсбук.
