Унијата за Медитеранот (UfM), институција која обединува 27 земји на ЕУ и уште 16 од брегот на Средоземното Море, предупредува дека нивото на морето се зголемува се повеќе и повеќе со нанесување сол на земјоделските површини, што може да го намали производството на храна и ја загрозуваат безбедноста на земјите.По Арктикот на север, Медитеранот е втор најбрзо затоплувачки регион во светот, најмногу благодарение на ослободувањето на штетни гасови.
Граменос Мастрожени, заменик генерален секретар на УфМ, во интервју за Хина рече дека „нивото на морето брзо се зголемува“.
„Не е проблем што повеќе вода доаѓа на земјата, како на пример во Венеција, отколку што е солена вода. И тоа значи смрт за земјоделството“, истакна тој во крајбрежниот град Барселона, каде што се наоѓа седиштето на Унијата за Медитеранот.
40 проценти од земјоделството во медитеранскиот регион се одвива долж брегот
Мастрожени, Италијанецот задолжен за енергетски и климатски акции во таа институција, вели дека „40 отсто од земјоделството во медитеранскиот регион се одвива покрај брегот“.
„Имаме проблем во областа на делтата на реката По (на северот на Италија), но сериозна закана е потенцијалното засолување на делтата на Нил во Египет, што може да ја загрози безбедноста на таа голема земја“, рече Мастрожени.
Како резултат на тоа, миграцијата на гладните и осиромашените луѓе на европската страна на Медитеранот би можела да започне од Египет, земја на северот на Африка со 102 милиони жители.
„Моите римски предци велеа: Ако сакате да доминирате некого, треба да го победите во борба. Но, ако никогаш повеќе не сакате да слушнете за него, мора да посипете сол на неговите ниви“, изјави Мастрожени.
Во ноември тој беше во Египет на конференцијата на ОН за климатски промени, каде Медитеранот за прв пат имаше свој павилјон за предупредување за проблемите.
„Досега медитеранските земји беа поделени во преговорите за климатските промени. Секоја од нив се обиде да и помогне на својата група земји во остварувањето на своите цели, но овој пат се собравме да ги решиме заедничките проблеми“, истакна Мастрожени.
„Сакавме да предупредиме дека Медитеранот е во опасност“, додаде тој.
Треба да ја заштитиме и ревитализираме природата
Медитеранот, вели тој, е „место на богати и сиромашни луѓе“.
„Ако тоа место не се управува добро, може да стане сцена на конфликт“, предупреди тој. „Затоа мораме да ги здружиме силите за да ги елиминираме причините. Треба да ја заштитиме и ревитализираме природата“, додаде тој.
Тој, сепак, нагласи дека и медитеранските земји мора да се прилагодат на новите околности.
„За 15 години, јужна Европа ќе има клима слична на онаа што ја имаше северна Африка во изминатите 4.000 години. Кој има знаење како се фарма во такви услови? Кој знае како се одгледуваат земјоделски култури? Значи, кој има технологија и знаење?“, рече тој, посочувајќи дека затоа е неопходна соработка меѓу северот и југот на Медитеранот.
За овие проблеми ќе се разговара на 19 мај во Шибеник на 3. Медитерански земјоделски форум (АГРОМЕД), организиран од Институтот за европски и глобализацијата студии.
„Хрватска е една од земјите што ќе ги почувствува значајните последици од влијанието на климатските промени“, вели политикологот Ведран Обучина, раководител на форумот.
„Зголемувањето на нивото на морето веќе е видливо за време на југот и плимата и осеката. Квалитетот на земјиштето опаѓа, сушите се подолги и почести, а ретките карстни извори на вода се под зголемен притисок и експлоатација“, додава тој.
Од Хрватска пристигнуваат важни повици за интервенција во секторот на обновливите извори на енергија
Во Шибеник домашни и странски експерти имаат намера да бараат решенија за ситуацијата.
„Земјоделството вика за систематско наводнување и одржливост“, забележува Обучина.
Мастрожени последен пат ја посети Хрватска во јули 2020 година, кога учествуваше на Меѓународниот енергетски форум во Сплит, исто така организиран од Институтот за европски и глобализацијата студии. Тогаш темата беше енергетската безбедност на Медитеранот.
„Се чувствувам малку виновен. Ние сме многу преоптоварени и од Хрватска пристигнуваат важни повици за интервенција во секторот на обновливите извори на енергија. Имавме некои разговори, и слично, така што еден од моите приоритети е да направиме нешто конкретно“, изјави Мастрожени.
Тој посочи дека „голем е потенцијалот на Балканот во производството на енергија преку ветерот“.
„Треба да се развива што е можно повеќе“, забележува Мастрожени, кој ги посети тамошните земји.
„Таму се свесни за потенцијалот што го имаат, па побараа помош од нас. Знаат и дека тоа не е само потенцијал на локален карактер“, вели тој.
Кога Унијата за Медитеранот гледа интересен проект, се обидува да собере финансиери, индустријалци, политичари и социјални партнери за да го оживее. Така, во блискоисточната земја Јордан беше создадена поголема површина на фарми на ветер.
„Можеме да седнеме од сите страни на иста маса. И тоа добро функционира“, заклучи Мастрожени.
