Почетокот на пролетта е добредојдена промена по долгите и студени зимски месеци. Сонцето сјае подолго, деновите стануваат се потопли, првите цветови цветаат, а во многу земји часовниците се поместуваат еден час нанапред за да ни бидат подолги вечерите. Сепак, една промена е помалку добредојдена од другите – како што се приближуваме кон летото, сè помалку спиеме, пренесува Би-Би-Си. Многумина од нас знаат колку е тешко да станат од кревет во текот на зимата. Ова не е изненадувачки, велат научниците. Новото истражување покажува дека на луѓето им треба повеќе сон во текот на зимата отколку во текот на летото. Ова е случај дури и за оние кои живеат во градови, каде што вештачкото осветлување го попречува природното влијание на дневната светлина врз нашиот сон. Научниците тврдат: Еве како спиењето може да ви го продолжи животот СТИЛ НА ЖИВОТ 25 февруари 2023 година 0 Недостаток на сон: Спиењето помалку од пет часа може да предизвика голем број на болести СТИЛ НА ЖИВОТ 08 јануари 2023 година 0 „Нашата студија покажува дека, дури и ако живеат во урбана средина со вештачко осветлување, луѓето се соочуваат со таканаречениот сезонски сон“, вели Дитер Кунц, еден од водечките автори на студијата и шеф на клиниката за спиење и хрономедицина во Санкт Петербург. Хедвиг во Берлин. „Очекував овие сезонски варијации да бидат многу поголеми кај луѓето кои живеат надвор од градовите и се изложени само на природна светлина. Претходните студии открија дека изложувањето на вештачка светлина пред спиење може да го намали лачењето на мелатонин, хормонот кој го регулира нашиот деноноќен циклус и нè прави поспани. Сепак, една германска студија покажа дека учесниците доживеале сезонски варијации во РЕМ спиењето. Во студијата учествувале 188 пациенти кои живееле во урбани средини и имале проблеми со спиењето. Со анализа на детални податоци за спиењето, студијата покажа дека учесниците спиеле еден час подолго во декември отколку во јуни. Фазата на РЕМ спиењето, најактивната фаза кога сонуваме, беше 30 минути подолга во зима отколку во лето. РЕМ спиењето е регулирано со деноноќниот часовник, „што значи дека има смисла да функционира според сезонските варијации“, вели Кунц. Но, тимот беше изненаден кога откри дека сезонските промени се случуваат и за време на длабок сон. „Откривме во текот на годината специфични промени во РЕМ спиењето и длабокиот сон – двете најголеми фази на спиење. Тоа е нешто сосема ново“, вели Кунц. Длабокиот сон се јавува во последната фаза од спиењето NREM (не-брзо движење на очите). Во оваа фаза телото ги поправа и обновува ткивата, гради мускули и го зајакнува имунолошкиот систем, а важно е за консолидирање на долгорочната меморија и обработка на нови информации. Длабокиот сон на учесниците во студијата бил 30 минути подолг во септември отколку во февруари. Сезонството на длабок сон „не е нешто што го очекувавме“, вели Кунц, „бидејќи длабокиот сон не е регулиран од деноноќниот систем; тоа е хомеостатски процес. Ова значи дека ви треба повеќе длабок сон за да ја вратите енергијата колку подолго ќе останете будни“. Кунц додава дека се потребни повеќе истражувања за да се разбере зошто ни треба помалку длабок сон во текот на есента отколку во текот на зимата. Исто така, треба да се нагласи дека студијата е спроведена на учесници кои страдале од нарушувања на спиењето како што е несоница, што значи дека мора да се повтори на здрава популација за да се потврди дали овие ефекти постојат кај пошироката популација. Нил Стенли, експерт за спиење во службата за третман на несоница преку Интернет за бихејвиорална терапија, вели дека е „збунувачки“ што не ни треба повеќе длабок сон во текот на зимата. „Длабокиот сон се смета за најважна фаза од сонот бидејќи е важен за учење, помнење и оптимизирање на имунолошкиот систем“, вели Стенли. „Преовладува мислењето дека длабокиот сон е нашиот најважен приоритет. Ако не спиете цела ноќ, следната ноќ ќе го надоместите целосниот недостаток на длабок сон, но само дел од недостатокот на РЕМ сон“, вели тој. Ако дополнителното истражување докаже дека резултатите од студијата на Кунц се точни, дали треба да ги промениме нашите навики за спиење во текот на годината? Повеќето луѓе го одржуваат истиот ритам на спиење во текот на годината, вели Кунц. Обично одиме да спиеме по гледањето телевизија, околу 10:30 или 11 навечер, а се будиме околу седум наутро за да стигнеме на работа. Редовните навики за спиење се особено важни за децата, велат Кунц и неговите колеги во студијата. Времето на започнување на наставата и работното време одредуваат кога треба да станеме наутро, па затоа би било вредно да си легнуваме порано во зимските месеци за да ја надоместиме зголемената потреба за сон, велат тие. Научниците открија дека короната влијае на сонот, па дури и на нашите соништа СТИЛ НА ЖИВОТ 07 јануари 2023 година 1 Ако знаеме дека ни треба повеќе сон во зима, нема смисла да го одржуваме истиот распоред што го имаме во лето“, вели Кунц. Недостатокот на сон е поврзан со зголемен ризик од дијабетес тип 2, срцеви заболувања, дебелина и депресија, според американскиот Центар за контрола и превенција на болести. Една неодамнешна норвешка студија покажа дека луѓето кои спијат помалку од шест часа секоја вечер имаат зголемен ризик од инфекција од оние кои спијат седум или осум часа. Луѓето кои спијат повеќе од девет часа секоја вечер, исто така имаат поголем ризик од инфекција. „Веројатното објаснување е
Смета дека инфекцијата може да предизвика зголемена поспаност и нарушувања на спиењето или дека и спиењето и ризикот од инфекција укажуваат на подлабок здравствен проблем“, рече водечкиот автор на студијата, Ингеборг Фортун, истражувач на Универзитетот во Берген во Норвешка.
„Ако се земе предвид дека инфекциите се почести во зима, важно е да спиеме подолго во тој период за да се заштитиме“, додаде таа.
Ако ништо друго, подолгото спиење во зимските месеци ќе ни помогне да се чувствуваме помалку бавно кога алармот ќе не разбуди наутро.
