Министрите за надворешни работи на 14 земји низ кои минува реката Дунав или кои се наоѓаат блиску до неа, во средата посочија дека ќе ги интензивираат напорите за намалување на зависноста од енергетиката од Русија и дека ќе го подобрат водениот пат Дунав со цел транспорт на жито. од Украина.
Во словачкиот град Кошице се собраа претставници на Германија, Австрија, Чешка, Словенија, Хрватска, Босна и Херцеговина, Словачка, Унгарија, Србија, Црна Гора, Украина, Романија, Бугарија и Молдавија.
Нивниот форум беше организиран како дел од Стратегијата на Европската унија за регионот на Дунав (EUSDR), рамка за дијалог и соработка меѓу земјите од областа.
Повеќето министри учествуваа на состанокот онлајн и усвоија заедничка декларација, правно необврзувачки документ со кој ги усогласуваат своите политики.
„Ќе ги интензивираме напорите за намалување на зависноста од руските фосилни горива со диверзификација на изворите на енергија и патиштата за снабдување“, се вели во декларацијата на четири страници.
Дунавските земји додадоа дека истовремено ќе ја поттикнат „енергетската транзиција“, односно користењето на обновливите извори на енергија во согласност со договорените меѓународни договори за климата.
Во декларацијата тие ја истакнаа и потребата од користење на алтернативен пат за извоз на жито од Украина поради руската блокада на пристаништата во Црното Море.
„Во овие услови (…) пристаништата на Дунав станаа еден од можните начини за излез од кризата со храна“, се наведува во декларацијата.
Земјите имаат намера дополнително да ги поедностават процедурите, како што се царините, за храна која би доаѓала од Украина во Источна и Централна Европа преку Дунав.
По Волга, Дунав е втора по големина река во Европа со должина од 2.860 километри.
Во 2019 година, Украина извезла 16 отсто од светските резерви на пченка и 42 отсто од сончогледово масло, според Обединетите нации. Падот на испораките ги зголеми цените на храната.
Годишниот форум на дунавските земји требаше да се одржи во Украина бидејќи во моментов претседава со Стратегијата на ЕУ за регионот на Дунав, но поради руската инвазија на таа земја која започна на 24 февруари, состанокот се одржува во соседна Словачка во близина на границата со Украина.
Стратегијата на ЕУ за регионот на Дунав е воспоставена во 2010 година, а со неа земјите учествуваат во прекугранични проекти за заштита на животната средина, туризмот, енергетиката, транспортот и образованието.
Земјите одредуваат заеднички приоритети во областа Дунав и ги поврзуваат со нивните национални приоритети, односно национални проекти кои сакаат да ги финансираат од фондовите на ЕУ.
