Редовните прегледи можат да ви го спасат животот, а Европската недела за превенција од рак на грлото на матката е уште една можност да ве потсетиме на тоа.
250 милиони жени ширум светот заболуваат од рак на грлото на матката секоја година. Во Србија од оваа болест умира околу 1.300-1.500 жени, а на секои 24 часа по една жена кај нас.
Редовните гинеколошки прегледи, вакцинацијата против хуманиот папилома вирус (ХПВ) се еден од најбезбедните начини и долгорочно за спречување на болести и умирање од рак на грлото на матката, советува проф. д-р Срѓан Ѓурѓевиќ, гинеколог-акушер и хирург.
„Денес е познато дека ракот на грлото на матката е поврзан со „постојана“ или долготрајна инфекција со хумани папиломавируси во 98% од случаите. Благодарение на современите методи на превенција, кои вклучуваат ХПВ вакцинација и „скрининг“, рано откривање на промените со помош на цитологија и типизација на ХПВ, со покриеност од околу 90% од популацијата, ракот на грлото на матката може да се намали на само два до четири случаи во следните Околу 20 години 100.000 жени“, истакнува професорот Ѓурѓевиќ за порталот N1.
Кај овој вид на рак, како и кај сите други болести, голем проблем е што жените доцна реагираат, чекајќи нивното тело да сигнализира дека нешто не е во ред. Раниот карцином на грлото на матката, како и премалигните лезии кои му претходат, обично не се придружени со никакви симптоми. Спонтано или контактно крварење, односно крварење по сексуален однос се јавува во подоцнежните фази на болеста.
Петнаесет минути за вашето здравје
Професорот Ѓурѓевиќ нагласува дека за контролен гинеколошки преглед се потребни само 15 минути годишно, што ви дава можност да го следите и зачувате вашето здравје.
Најголем собир на експерти од земјава и странство во Војводина
Нашиот соговорник е еден од основачите на УГОС (Здружение на гинеколошка онкологија на Србија), а во разговорот најави дека на 09.06.2023 година во Конгресниот центар на Институтот за онкологија ќе се одржи 10-тиот Стручен симпозиум на УГОС. Војводина во Сремска Каменица.на 20-годишнината од постоењето на Здружението со теми поврзани со превенција, дијагноза и третман на рак на грлото на матката, со гости од земјава и странство.
„Стратегијата на медицината на 21 век е превенција, рано откривање и минимално инвазивен третман во почетната фаза на болеста. Превентивните прегледи или таканаречените скрининг прегледи на навидум здрави жени кои немаат симптоми овозможуваат да се постигне тоа. Ова е особено значајно бидејќи првичните преканцерозни промени на грлото на матката не предизвикуваат никакви симптоми, а се откриваат случајно, при преглед, со помош на колпоскопија или контрола на цитолошки тест Папаниколау“, вели професорот Ѓурѓевиќ.
Според нашиот соговорник, денес со сигурност се знае дека ракот на грлото на матката во 98 проценти од сите случаи е предизвикан од ХПВ вирусите, кои се најчестите полово преносливи болести.
„До денес се откриени повеќе од 200 различни генотипови на ХПВ вирусот, кои се поделени на ХПВ со висок и низок онкоген ризик, а најопасни се типовите 16 и 18. Помеѓу 50 и 70 отсто од жените се заразени со еден или повеќе ХПВ вируси во текот на нивниот животен век. Спонтаната елиминација на вирусот е околу 80 отсто, при што околу 10 отсто од жените добиваат трајна ХПВ инфекција која предизвикува болест, односно преканцерозни промени на грлото на матката (CIN, SIL) кои му претходат на ракот“, вели професорот Ѓурѓевиќ за порталот N1.
Заштита од ХПВ вакцинација на долг рок
Еден од најбезбедните начини за спречување на оваа болест е вакцината против хуман папилома вирус (ХПВ). Според некои студии, вакцината го намалува бројот на случаи на рак на грлото на матката за речиси 90 проценти. Повеќето европски земји ја воведоа вакцинацијата против ХПВ во редовната програма за имунизација. Србија од минатата година воведе бесплатна ХПВ вакцина за деца и млади до 19 години, но сепак се препорачува.
„Денес се користат три вакцини против ХПВ инфекција, кои обично се даваат во три дози во период до шест месеци, а девојчињата и момчињата можат да се вакцинираат пред сексуален однос, од девет до 26, идеално помеѓу 11 и 26. и 12 годишна возраст. Претставува примарна превенција во спречувањето на оваа болест, водич и начин на работа во решавањето на овој проблем. Ако на ова се додаде и секундарната превенција, односно организирање на масовен скрининг (цитолошки ПАП тест) кај популацијата на здрави жени на возраст од 24 до 64 години, многу брзо оваа болест ќе стане историја на медицината и кај нас“, вели професорот Ѓурѓевиќ.
На жените болни од рак им ја враќа надежта во мајчинството
Во текот на повеќедецениската работа и бројните операции на рак на грлото на матката што ги правеше, најмладиот пациент имаше 24, а најстариот 79 години. Тој меѓу своите колеги е познат и како експерт кој успеал да ја зачува плодноста на многу жени и покрај опасна болест и да им даде потомство. Ни раскажа за случајот кој му оставил најсилен впечаток во кариерата.
„Станува збор за пациент на кој на 14-годишна возраст и е дијагностициран инвазивен карцином на матка – сарком. Но, таа дури двапати успеа да ја победи таа злобна болест и да стане мајка. Таа е по операција матката остана и тоа беше деветти таков случај во светот. После тоа, по препорака на нејзините американски колеги од Хјустон, таа прими 12 циклуси на хемотерапија и подоцна успеавме да направиме две нормални бремености завршени со царски рез. Таа денес е здрава и излечена жена“, се сеќава професорот Ѓурѓевиќ.
