Русија сака да ги смени границите и спрема напад надвор од своите граници, анализира „Киев Индепендент“. Весникот цитира нацрт-уредба на Кремљ од 21 мај во која се наведува дека Русија еднострано ќе ја прекрои поморската граница со Литванија и Финска во Балтичкото Море.
Наредниот ден по нацрт-уредбата исчезнаа, исчезнаа и пловците на реката Нарва што го означуваат одвојувањето на руската и естонската територија. Пловците биле договорени во 2022 година, но Русија не го испочитува договорот.
– Руската разузнавачка служба е насекаде. Пропагандата на Путин е насекаде, не само во Естонија, туку и во целиот свет – изјави естонскиот претседател Алар Карис за „Киев Индепендент“ и нагласи дека „Русија активно се меша во внатрешните работи на балтичките држави“.
„Граничен“ инцидент
Според Карис, тоа е токму новата мисија на рускиот лидер Владимир Путин. Естонскиот професор беше уапсен од Службата за внатрешна безбедност (ИСС или Капо) во јануари 2024 година под сомнение дека е руски шпион, а подоцна беше осуден на шест години затвор.
Поранешната естонска премиерка Каја Калас го опиша како „граничен инцидент“ и рече дека случајот се истражува.
Шефот на дипломатијата на Литванија Габриелиус Ландсбергис изјави:
– Гледате многу промени на Балтикот. Ние се обидуваме да ги убедиме нашите луѓе да трошат повеќе за одбрана, да градат фабрики, да соработуваат повеќе со Украина и да научиме сè што можеме, бидејќи веруваме дека ако Украина не е во можност да сопрете ги Русите, тогаш Русите нема да сопрат, којзнае што ќе се случи понатаму.
Латвискиот министер за одбрана Андрис Спрудс споделува слична загриженост.
– Во моментов сме во хибриден конфликт. За жал, ова е соседот со кој си имаме работа – рече Спрудс.
Авиони што се вртат поради згрешен ГПС
Русија е осомничена за намерно заглавување на ГПС системи на комерцијални авиони повеќе од една деценија, но инцидентите во регионот на Балтичкото Море нагло се зголемија во последните месеци.
Според априлскиот извештај заснован на податоците од веб-страницата GPSJAM.org, околу 46.000 авиони пријавиле проблеми над Балтичкото Море од претходниот август, а повеќето од нив се случиле во Источна Европа во близина на руската граница.
Некои инциденти резултираа со тоа што авионите мораа да се вртат среде летот, па дури и авионот што го превезуваше секретарот за одбрана на Велика Британија беше погоден од таквото нарушување. Опишувајќи го феноменот, Ландсбергис рече дека тој „станал премногу опасрн за да се игнорира“.
Иако е речиси невозможно дефинитивно да се докаже кој е одговорен за заглавувањето на ГПС уредите, блокирањето на сигналот се случува од местото каде што уредот за заглавување е распореден на растојание од 350 километри.
Сајбер напади уште од 2007 година
Ова значи дека уредот за блокирање на ГПС-сигналите над Балтичкото Море би требало да биде лоциран во една од земјите што го опкружуваат.
Доколку земјите од НАТО не учествуваат во диверзантскиот проект, останува еден очигледен осомничен – Русија. Балтичките држави, исто така, активно се спротивставуваат на разни други напади, вклучувајќи ги и оние од сајбер карактер.
– Долго се подготвувавме за сајбер напади бидејќи тие почнаа во 2007 година. Почнуваме и да ги убедуваме западните партии дека тоа е многу важно прашање – рече естонскиот претседател.
„Путин го сака Готланд“
Уште во мај, Шведска, најновата членка на НАТО алијансата, издаде сериозно предупредување. Микаел Бајден, врховен командант на шведските вооружени сили, рече дека Путин можеби бара доминација над Балтичкото Море и дека „фрлил око“ на шведскиот остров Готланд.
Лоциран на околу 330 километри северно од руската енклава Калининград, Готланд е најголемиот остров во Шведска, а неговата централна локација значи дека е од витално стратешко значење во Балтичкото Море.
– Кој го контролира Готланд го контролира Балтичкото Море – рече врховниот командант на шведската војска.
Воените вежби на НАТО во Црното Море во јуни беа уште еден потсетник за тоа колку работите се променија за кратко време. Дваесет земји-членки на НАТО, вклучувајќи ги Шведска и Финска, претставија 9.000 војници, 50 бродови и 45 авиони. Освен што има директен пристап до Балтичкото Море преку најисточниот крак во Финскиот залив, Русија ја има и енклавата Калининград, мало парче земја сместено меѓу Полска и Литванија.
Две опции за ескалација на Балтикот
Руската балтичка флота има седиште и главна база во Калининград. Западните аналитичари ја опишаа големината и моќта на Балтичката флота како „донекаде ограничена“, а кога Русија спроведе воени вежби во Балтичкото Море во август 2023 година, требаше да учествуваат околу 30 воени бродови и чамци, според руското Министерство за одбрана.
Но, тоа не е сè што Русија има во Калининград.
– Калининград во суштина е руско складиште за оружје и има многу воена оперативна опрема во употреба, не само во складиште – рече Бро.
Невозможно е со сигурност да се знае какви се намерите на Русија, но мислењето на експертите варира од ескалација на хибридна војна до директна намера за инвазија на балтичките држави – Естонија, Летонија и Литванија.
Лидерите на сите три земји добро ја знаат таквата можност.
– Кога ќе го соберете бројот на војници, проектили, тенкови и пари, Русија не е ни блиску до моќта што ја имаше за време на Советскиот Сојуз кога можеше да му парира на НАТО. Во реални воени сценарија, тоа е неспоредливо. НАТО може да ја совлада Русија. Русите не сметаат на тоа – заклучува.
