Слухот е нешто што повеќето од нас го земаат здраво за готово. Сепак, една студија од минатата година сугерира дека возрасните треба да обрнат внимание на промените во нивниот слух, бидејќи тешкотиите со слухот може да бидат поврзани со развојот на деменција во доцниот живот.
Во една студија во која учествуваа повеќе од 80.000 возрасни постари од 60 години, оние кои имале потешкотии да слушаат говор во бучни средини имале поголем ризик од развој на деменција, болест која се карактеризира со губење на меморијата и тешкотии со јазикот и другите когнитивни вештини, пишува ScienceAlert.
Сепак, има и добри страни: Студијата сугерира дека тешкотиите со слухот не се само симптом на деменција, туку фактор на ризик за деменција што може да послужи како предупредување за поединците, нивните семејства и лекарите дека постои проблем пред да започне влошувањето.
„Постои голем интерес за истражување на тешкотиите со слухот и нивната потенцијална поврзаност со поголем ризик од деменција“, рече епидемиологот и автор на студијата Томас Литлџонс од Универзитетот во Оксфорд минатата година.
„Иако оваа студија е прелиминарна, нејзините резултати сугерираат дека тешкотиите со слухот во бучни контексти може да претставуваат ветувачка основа за превенција од деменција“, додаде тој.
Учесникот тестираше колку добро слушаат говор во бучни средини
Во 2017 година, губењето на слухот беше наведено, заедно со пушењето и физичката неактивност, како еден од деветте главни фактори на ризик за развој на деменција врз кои може да се влијае. Тој извештај, објавен од медицинското списание „Лансет“, беше проширен во 2020 година, кога беа додадени уште три фактори на ризик, со што листата се искачи на вкупно 12.
Клучниот дел е дека на овие фактори може да се влијае: тие се елементи на нашиот начин на живот и општо здравје кои можат да се подобрат и на тој начин да го зајакнат нашето здравје и да ги намалат шансите подоцна да развиеме посериозни проблеми.
Во тие извештаи од Лансет, тој сега проценува дека од 12-те фактори на ризик, губењето на слухот може да претставува најголем товар – луѓето кои имаат губење на слухот и не прават ништо за тоа имаат пет пати поголема веројатност да развијат деменција од другите.
За целите на најновата студија, истражувачите од Оксфорд користеа податоци од UK Biobank, истражувачка база на податоци дизајнирана да го олесни согледувањето на врските помеѓу генетиката, факторите на животната средина и здравствените резултати кај голем дел од британската популација.
Ризикот од развој на деменција бил проучуван кај група од над 82.000 мажи и жени, на возраст над 60 години, кои немале деменција. На почетокот на студијата беше испитан нивниот слух.
Учесниците беа тестирани за тоа колку добро можат да слушаат говор во бучни средини – односно нивната способност да слушаат делови од кохерентен говор во бучава. Во овој случај, тие мораа да ги препознаат изговорените броеви во бучавата во позадина.
По околу 11 години, 1.285 учесници во студијата развиле деменција, според нивните здравствени досиеја.
„Учесниците кои имале полош слух имале речиси двојно поголем ризик од развој на деменција во споредба со оние кои имале добар слух“, рече Литлџонс.
Интересно е тоа што речиси половина од луѓето кои имале слаб слух во бучни ситуации, како и речиси 42 отсто од оние кои лошо поминале на тестот, не забележале никакви тешкотии со слухот кога од нив било побарано самостојно да пријават потенцијални проблеми.
Истражувачите, исто така, сметаа дека тешкотиите со слухот може да се поврзат со други фактори за кои се знае дека го зголемуваат ризикот од деменција, како што се социјална изолација и депресија.
„Не најдовме цврсти докази дека тоа би можело да биде случај“, рече Литлџонс.
За да бидат сигурни, Литлџонс и неговите колеги ги споредија податоците за да видат дали слухот на учесниците можеби бил засегнат од недијагностицирана деменција.
Но, ризикот од деменција, како што укажуваат тешкотиите со слухот, не бил поголем кога се споредуваат учесниците кои добиле деменција порано (по три години) и оние кои ја добиле подоцна (по девет години); остана приближно ист.
Ова не е прва студија која пронашла врска помеѓу губење на слухот и деменција, но, како што вели тимот, таа е меѓу првите кои го разгледуваат ризикот од деменција и способноста на луѓето да слушаат говор во бучава во позадина, што е вообичаено во денешниот секојдневен живот.
Слични долгорочни и големи студии од Австралија и Тајван покажаа дека луѓето кои имаат потешкотии со слухот исто така имаат поголем ризик од развој на деменција. Сепак, овие студии се потпираа на самопријавени податоци од учесниците или на медицинска евиденција што укажува на губење на слухот.
Сепак, важно е да се нагласи дека најдобрите епидемиолошки студии што можат да направат е да се најдат асоцијации помеѓу факторите на животната средина, здравјето и болестите на ниво на население.
„Треба да се има на ум дека за ваков тип на студии не може да се зборува видот“, вели Литлџонс, „но тоа само уште еднаш покажува дека тешкотиите со слухот може да бидат елемент со кој може да се манипулира за да се намали ризикот од развој на деменција“.
Истражувачите во студијата изјавија дека овој потенцијален ризик би можел да се намали ако ги заштитиме ушите од оштетување со користење на ушни тампони или заштитни уши, како и слушни помагала.
Премалку луѓе во оваа конкретна студија користеа слушни помагала за да извлечат цврсти заклучоци, а треба да се направат повеќе клинички студии за да се каже повеќе. Ова е нова област на истражување што дава надеж дека можеби ќе можеме подобро да ја разбереме, а потоа и поуспешно да ја спречиме деменцијата.
