Главниот обвинител на Меѓународниот кривичен суд изјави за Си-Ен-Ен во понеделникот дека бара налози за апсење на водачот на Хамас Јахја Синвар и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху под обвинение за воени злосторства и злосторства против човештвото за нападот на Израел на 7 октомври и последователната војна во Газа.
Во интервју за Си-Ен-Ен, главниот обвинител на судот, Карим Кан, рече дека МКС бара и налози за израелскиот министер за одбрана Јоав Галант, како и за двајца други врвни лидери на Хамас – Мохамед Диаб Ибрахим ал-Масри, лидерот на Ал Касем. Бригади и попознат како Мохамед Деиф и Исмаил Ханије, политичкиот лидер на Хамас.
Потерниците против израелските политичари го означуваат првпат МКС да ги таргетира лидерите на блискиот сојузник на САД, додаде Си-Ен-Ен. Оваа одлука го става Нетанјаху во друштво на рускиот претседател Владимир Путин, по кого МКС издаде налог за апсење поради војната на Москва против Украина.
Панел од судии на МКС сега ќе го разгледа барањето на Кан за налог за апсење.
Кан рече дека обвиненијата против Синвар, Ханије и ал-Масри вклучуваат „истребување, убиство, земање заложници, силување и сексуален напад во притвор“.
Обвиненијата против Нетанјаху и Галант вклучуваат „предизвикување истребување, поттикнување гладување како метод на војна, вклучително и задржување на хуманитарна помош, намерно таргетирање на цивили во конфликтот“, рече Кан.
Кој испраќа оружје во Израел?
Иако советот на судии на МКС допрва треба да се огласи за барањето на Кан, самиот факт што беше поднесен претставува значителен проблем за Нетанјаху, Галант и за целата политичка елита во Израел, без оглед на фактот што таа земја има не пристапи кон Римскиот статут, кој беше основан Меѓународниот кривичен суд. Се разбира, истото важи и за лидерите на Хамас.
Уредничката и новинарка на Јутарњи Теа Трубиќ-Мацан напиша за влијанието на ова обвинение врз Нетанјаху.
Какво влијание ќе има ова обвинение врз земјите кои се блиски сојузници на Израел и кои му испратиле оружје или продолжуваат да му испраќаат?
Според податоците на Ројтерс, трите земји кои минатата година извезле најмногу оружје во Израел се по ред: САД, Германија и Италија.
Американците тука се во специфична позиција од повеќе причини. Прво, тоа е веројатно најголемиот сојузник на Израел и земја во која живее голема и политички и економски влијателна еврејска заедница (од кои многумина веројатно немаат многу симпатии за Нетанјаху, но тоа не значи дека не стојат покрај Израел) . Второ, таа е земјата која испраќа убедливо најголемо количество оружје во Израел, не само како продавач, туку во голема мера и како донатор. Како што пишува Ројтерс, пред осум години, САД и Израел потпишаа меморандум со кој САД се обврзуваат да му обезбедат на Израел воена помош во вредност од 38 милијарди долари во периодот од 2018 до 2028 година, односно 3,8 милијарди долари годишно. Покрај тоа, Конгресот неодамна одобри дополнителни 15 милијарди долари воена помош. Третата работа е што САД, како и Израел, не пристапиле кон Римскиот статут, односно не се законски обврзани со одлуките на МКС. Што значи дека и да се укине налогот за апсење, Американците можат да кажат дека не го признаваат и дека нивниот однос кон Израел во однос на снабдувањето со оружје нема да се промени. Можеби е политички срамно, но тешко дека ќе има посериозни последици.
Германија и Италија
Ова не е случај со Германија и Италија, кои и двете пристапија кон Римскиот статут, што значи дека одлуките на МКС се обврзувачки за нив. Ако се претпостави дека МКС навистина издава налог за апсење на Нетанјаху и Галант, ова е срам за двете земји.
Германија, на пример, лани извезла оружје во Израел во вредност од 351 милион долари, а меѓу големите системи што му ги продале на Израел во последните години се издвојуваат модерните корвети од класата Sa’ar 6, како и подморниците од класата Dolphin и Dolphin 2. Станува збор за системи вредни стотици милиони евра, а третина од трошоците за изградба за нив покривала самата Германија. Значи, штабовите на бродовите на израелската морнарица се изградени во Германија.
Од почетокот на војната во Газа, Италија извезла оружје со многу помала вредност во Израел, но повторно станува збор за милиони евра, а вкупно во последните пет години дојде околу 0,9 отсто од оружјето увезено во Израел. од таа земја.
За Тел Авив работите се јасни – се додека пристигнува воена помош од САД, нивната армија е повеќе или помалку мирна. Да, може да биде малку незгодно ако Германците наеднаш престанат да ги испраќаат потребните делови или го извршат потребниот ремонт на бродови и подморници, како и да продолжат да продаваат компоненти за PZO системите. Израел веројатно може да стигне до таму, или преку сопствената воена индустрија или со помош на САД.
Но, затоа работите се незгодни за Берлин и Рим. Ако МКС издаде налози за апсење, ќе изгледа дека во 2023 година и двете земји испорачувале оружје на земја чии водачи се обвинети за „предизвикување истребување, предизвикување глад како метод на војна, негирање на хумани помош и намерно насочени цивили“. Дека и Шолц и Мелони биле свесни за потенцијалниот проблем покажува и фактот што од почетокот на инвазијата на Газа и двете земји во најголем дел ги исполниле воените договори склучени пред Израел, а не склучувале нови. Поточно, Италијанците велат дека не се договорени нови испораки, а Германците дека одобруваат само помали испораки во вредност од неколку десетици илјади евра.
Ако МКС сега ги потврди налозите за апсење, а Нетанјаху по некоја случајност сака да патува во Италија и Германија, тоа значи дека двете земји ќе мора да го уапсат. Па дури лани му продадоа оружје.
