Лудоста по таблетите калиум јодид е забележана во околината, но тоа се уште не е случај во Србија. Но, граѓаните почнаа да се распрашуваат во аптеките за овие таблети кои не се регистрирани кај нас и ги нема на нашиот пазар.
Сепак, граѓаните треба да знаат какво е дејството на калиум јодидот врз организмот и кој треба да го зема.
Што е калиум јодид?
Калиум јодид (КИ) е сол на стабилен (нерадиоактивен) јод што може да помогне во блокирањето на апсорпцијата на радиоактивен јод во тироидната жлезда, со што ја штити оваа жлезда од повреди.
Важно е да се напомене дека тироидната жлезда е дел од телото кој е најчувствителен на радиоактивен јод.
Луѓето треба да земаат КИ (калиум јодид) само по совет на службеник за јавно здравје или служба за итни случаи, бидејќи постојат здравствени ризици поврзани со земање КИ, според американските центри за контрола и превенција на болести – ЦДЦ и фактите за калиум јодид.
Калиум јодид не го спречува влегувањето на радиоактивен јод во телото и не може да ги врати здравствените ефекти предизвикани од радиоактивниот јод кога тироидната жлезда е оштетена.
Ја штити само тироидната жлезда, но не и другите делови од телото, од радиоактивен јод КИ (калиум јодид) не може да го заштити телото од радиоактивни елементи, освен радиоактивен јод, доколку радиоактивен јод не е присутен, земањето КИ не е заштитно и може да предизвика оштетување.
Кујнската сол и храната богата со јод не содржи доволно јод за да го блокира влезот на радиоактивен јод во тироидната жлезда. Не користете кујнска сол или храна како замена за CI.
Не користете додатоци во исхраната кои содржат јод наместо КИ. Тие можат да бидат штетни и неефикасни, според ЦДЦ на неговата официјална веб-страница.
Како функционира калиум јодид?
Тироидната жлезда не може да прави разлика помеѓу стабилен и радиоактивен јод. Ќе ги апсорбира и двете.
Калиум јодид го блокира влезот на радиоактивен јод во тироидната жлезда. Кога некое лице зема CI, тироидната жлезда апсорбира стабилен јод во лекот. Бидејќи CI содржи толку многу стабилен јод, тироидната жлезда на некој начин станува „полна“, така што веќе не може да апсорбира јод, без разлика дали е стабилен или радиоактивен, во следните 24 часа.
CI не може да обезбеди лице со 100% заштита од радиоактивен јод. Заштитата ќе се зголеми во зависност од три фактори.
Време по контаминација: Колку побрзо лицето зема КИ, толку повеќе време тироидната жлезда ќе треба да се „наполни“ со стабилен јод.
Апсорпција: Количеството на стабилен јод што допира до тироидната жлезда зависи од тоа колку брзо КИ се апсорбира во крвта.
Доза на радиоактивен јод: Минимизирањето на вкупната количина на радиоактивен јод на која лицето е изложено ќе ја намали количината на штетни радиоактивен јод што тироидната жлезда може да ја апсорбира.
Кој може да земе КИ (калиум јодид)?
Тироидните жлезди на фетусот и новороденчето се најмногу изложени на ризик од повреда од радиоактивен јод. Малите деца и луѓето со низок јод во тироидната жлезда се исто така изложени на ризик од повреда на тироидната жлезда.
Доенчиња (вклучувајќи ги и доените бебиња)
Децата имаат најголем ризик да добијат рак на тироидната жлезда по изложување на радиоактивен јод. Сите доенчиња, вклучително и доенчињата, треба да ја примат дозата на КИ (калиум јодид) препорачана за нивната возраст.
Доенчињата (особено новороденчињата) треба да добијат единечна доза на CI. Повеќе од една доза може да доведе до подоцнежни проблеми со нормалниот развој. Треба да се користат други заштитни мерки.
Во случаи кога се потребни повеќе од една доза, потребно е медицинско следење.
Деца
Американската Администрација за храна и лекови (ФДА) препорачува сите деца кои се внатрешно контаминирани или веројатно ќе бидат внатрешно контаминирани, да земаат КИ со радиоактивен јод, освен ако не се алергични на јод.
Помлади возрасни
ФДА препорачува младите возрасни, на возраст меѓу 18 и 40 години, кои се внатрешно контаминирани или веројатно ќе бидат внатрешно контаминирани, да ја земаат препорачаната доза на KI (калиум јодид) со радиоактивен јод. Младите луѓе се помалку чувствителни на ефектите на радиоактивен јод отколку децата.
Бремените жени
Бидејќи сите форми на јод минуваат низ плацентата, бремените жени треба да земаат КИ (калиум јодид) за да го заштитат растечкиот фетус. Бремените жени, исто така, треба да земаат само една доза на CI по внатрешна контаминација или веројатна внатрешна контаминација со радиоактивен јод.
Жени кои дојат
Жените кои дојат треба да земаат само една доза на КИ (калиум јодид) доколку се внатрешно контаминирани или постои веројатност дека се внатрешно контаминирани со радиоактивен јод. Треба да им се даде приоритет да добијат други мерки за заштита.
Возрасни
Возрасните постари од 40 години не треба да земаат КИ (калиум јодид), освен ако службениците од јавното здравство или службите за итни случаи не кажат дека се очекува контаминација со многу висока доза на радиоактивен јод.
Возрасните постари од 40 години имаат најмали шанси за развој на рак на тироидната жлезда или повреда на тироидната жлезда по контаминација со радиоактивен јод. Оваа возрасна група е поверојатно да има алергиски реакции на калиум јодид или несакани ефекти, според ЦДЦ.
