Глобалното просечно ниво на морето се зголеми за околу 0,76 сантиметри од 2022 до 2023 година, речиси четири пати повеќе од претходната година, објави НАСА во четвртокот, припишувајќи го „значајниот скок“ на моќниот феномен Ел Нино и климатските промени.
Анализата на НАСА се заснова на повеќе од 30 години сателитски набљудувања, со првичното лансирање на сателитот во 1992 година и последното во 2020 година.
Севкупно, нивото на морето се зголеми за околу 10 cm од 1993 година. Стапката на пораст исто така се забрза, повеќе од двојно се зголеми од 0,17 cm годишно во 1993 година на сегашната стапка од 0,43 cm годишно.
„Сегашните стапки на забрзување значат дека сме на пат да додадеме уште 20 сантиметри на глобалното средно ниво на морето до 2050 година“, рече Надја Виноградова Шифер, директорка на тимот на НАСА за промена на нивото на морето и програма за физика на океаните во Вашингтон.
Тоа би било двојно повеќе од промените во следните три децении во споредба со претходниот век, рече таа, создавајќи иднина каде што поплавите се многу почести и покатастрофални отколку денес.
Непосредна причина за таквиот скок е Ел Нино, кој ја замени Ла Нина од 2021 до 2022 година, кога нивото на морето се зголеми за околу 0,20 см.
Ел Нино е природен временски феномен поврзан со нарушување на шемите на ветерот што значи потопли температури на површината на океаните во источниот и централниот дел на Пацификот.
Ел Нино, кој се јавува во просек на секои две до седум години, обично трае од девет до 12 месеци и може да предизвика екстремни временски настани како што се шумски пожари, тропски циклони и долги суши.
Спротивно на тоа, Ла Нина е временска шема која се карактеризира со невообичаено ниски температури во Тихиот Океан.
„Во годините на Ел Нино, многу дожд што вообичаено паѓа на копно завршува во океанот, привремено подигајќи го нивото на морето“, рече Џош Вилис, истражувач на нивото на морето во Лабораторијата за млазен погон на НАСА (JPL).
Но, во овој забрзан тренд е видлива и јасна човечка трага.
„Долгорочните збирки податоци како овој 30-годишен сателитски рекорд ни овозможуваат да направиме разлика помеѓу краткорочните ефекти на нивото на морето, како што е Ел Нино, и трендовите кои ни кажуваат каде оди нивото на морето“, рече Бен Хамлингтон од JPL.
Технолошките иновации низ годините донесоа поголема точност на мерењето. На пример, радарските височини ги одбиваат микробрановите од површината на морето, а потоа го снимаат времето потребно за сигналот да се врати назад до сателитот, како и јачината на повратниот сигнал.
Тие, исто така, ги проверуваат своите податоци со други извори, како што се мерачи на плима и сателитски мерења на атмосферската водена пареа и гравитационото поле на Земјата.
