Тироидната жлезда е мала, во форма на пеперутка, која се наоѓа на предниот дел на вратот и е дел од ендокриниот систем. Со производство и ослободување на хормони, тој контролира многу важни функции во телото, како што е метаболизмот, односно претворањето на храната во енергија.
Тироидните хормони влијаат и на варењето, отчукувањата на срцето, дишењето, телесната температура, одржувањето на здравјето на кожата и коските, развојот на мозокот, менталната активност и плодноста. Значи, кога не функционира правилно, може да влијае на целото тело.
Проблеми со тироидната жлезда се јавуваат и кај мажите, но се почести кај жените, особено на возраст над 60 години. Други ризични групи се луѓе кои имаат семејна историја на болести на тироидната жлезда, луѓе кои користат лекови или додатоци на храна со висока концентрација на јод и луѓе кои страдаат од одредени автоимуни болести, како што се дијабетес тип 1, ревматоиден артритис и лупус.
Кога да се сомневате во проблеми со тироидната жлезда?
Бидејќи тироидната жлезда игра важна улога во многу системи и процеси, може да се појават различни симптоми, а лесно може да се случи воопшто да не ги поврзете.
Бидете сигурни да обрнете внимание ако забележите:
– бавно или брзо чукање на срцето
– необјаснето губење или зголемување на телесната тежина
– тешкотии со толеранција на студ или топлина
– депресија или анксиозност
– неправилни менструации
Ова се општи симптоми кои може или не се поврзани со тироидната жлезда. Доколку ги забележите, задолжително разговарајте со вашиот лекар и задолжително контактирајте го доколку забележите грутка или оток на вратот или ако чувствувате болка во таа област.
Како се дијагностицираат болестите на тироидната жлезда?
Кога се сомневате за проблем со тироидната жлезда, вашиот лекар веројатно прво ќе нареди тест на крвта за да го измери нивото на вашиот тироиден-стимулирачки хормон (TSH). Таа има за цел да ги лоцира нарушувањата на зголемена и намалена активност на тироидната жлезда, а се користи и во дијагнозата на неплодност кај жените.
Вообичаена дијагностичка процедура е ултразвук на тироидната жлезда, кој се препорачува кога чувствувате грутка, оток или болка во вратот или ако вашиот лекар забележи промени во големината или обликот на тироидната жлезда. Тој исто така може да ве упати на ултразвук ако имате некои од претходно споменатите општи симптоми или припаѓате на ризична група.
Ултразвукот на тироидната жлезда му овозможува на лекарот да ја процени големината, обликот, густината и структурата на тироидната жлезда, како и да бара можни промени во тироидната жлезда, како што се грутки или јазли. Тоа е безболна и едноставна метода на преглед, која нема штетно дејство, а може да се примени кај сите пациенти, вклучително и мали деца и трудници.
Кои се можните болести на тироидната жлезда?
Четирите главни типа на болести на тироидната жлезда се хипертироидизам и хипотироидизам, двете најчести нарушувања на функцијата на тироидната жлезда и рак и зголемена тироидна жлезда.
Хипертироидизам значи зголемена активност на тироидната жлезда, затоа, таа произведува и ослободува повеќе хормони отколку што му треба на телото. Резултатот е забрзување на одредени аспекти на метаболизмот, а можни причини вклучуваат Гравесова болест, јазли во тироидната жлезда, тироидитис и постпартален тироидитис (воспаление на тироидната жлезда), бениген тумор на хипофизата, превисоко ниво на јод во крвта, прекумерно внесување на лекови наменети за третман на хипотироидизам.
Хипотироидизам значи намалена активност на тироидната жлезда, затоа, таа не произведува и ослободува доволно хормони, резултатот е забавување на одредени аспекти на метаболизмот. Причините за хипотироидизам вклучуваат болест на Хашимото, автоимуна болест, тироидитис (воспаление на тироидната жлезда), недостаток на јод, прекумерна употреба на лекови наменети за лекување на хипертироидизам. Може да биде последица и на отстранување на тироидната жлезда.
Ракот на тироидната жлезда е најчеста малигна болест на ендокриниот систем, но во голем број случаи успешно се лекува.
Зголемувањето на тироидната жлезда значи токму она што го сугерира името, а причините се претежно бенигни: Гравесова болест, Хашимото, хипертироидизам, хипотироидизам, тироидитис, дефицит на јод. Сепак, причината може да биде и ракот на тироидната жлезда.
Како се лекуваат болестите на тироидната жлезда?
Начинот на лекување го избира лекарот врз основа на тоа за кое заболување на тироидната жлезда се работи и колку е тешка состојбата, а има три главни опции: лекови, операција, терапија со зрачење и/или хемотерапија.
Лековите за болести на тироидната жлезда можат да се поделат во неколку категории. Првите се лекови кои ја спречуваат тироидната жлезда да произведува хормони, а се користат за лекување на хипертироидизам. Вториот вклучува лекови кои помагаат во лекувањето на симптомите на хипертироидизам, како што е брзиот пулс, но не се третираат само со потенки тироидни жлезди. Третата група вклучува употреба на радиоактивен јод, кој ги оштетува клетките на тироидната жлезда, а се користи во лекување на хипертироидизам и рак. Четвртата група се вештачки форми на хормони за третман на хипотироидизам, пренесува centarzdravlja.hr.
