Со месеци, уште пред руската инвазија на Украина, експертите се прашуваа што планира и што мисли Владимир Путин. Се разбира, никој нема кристална топка во која може да ја види иднината на Кремљ, па затоа е прилично неблагодарно да се зборува за тоа, но важно е барем да се обидеме да одговориме на тоа прашање, пишува новинарот на Би-Би-Си, Стив Розенберг.
Нема сомнеж дека рускиот претседател Владимир Путин е под притисок. Неговата таканаречена „специјална воена операција“ во Украина тргна наопаку, барем за него. Целата работа требаше да трае неколку дена, но по осум месеци од почетокот на инвазијата, крајот се уште не се гледа.
Во исто време, Кремљ признава значителни воени загуби – во последните недели руската армија губи територии во Украина што претходно ги окупираше. Бројот на загинати војници расте, а минатиот месец Путин најави делумна мобилизација – нешто што тој инсистираше дека нема да се случи. Во исто време, санкциите продолжуваат да ја уништуваат руската економија.
Што може да мисли Путин во сето ова? Дали можеби мисли дека направил сè погрешно, дека одлуката за инвазија била кардинална грешка?
Сепак, ова не треба да се претпоставува.
„Перцепцијата на Путин доведе до оваа ситуација. Тој е авторитарен лидер на нуклеарната енергија. Тој е недопирливиот владетел на Русија. Има силни верувања и мислења кои го излудуваат. Почна да верува дека тоа се егзистенцијални проблеми од негова гледна точка и не само за него, туку и за цела Русија“, смета Константин Ремчуков, сопственик и уредник на рускиот весник „Независимаја газета“.
Ако оваа војна е егзистенцијална, тогаш до каде е подготвен Путин да оди?
Во последниве месеци, руските власти, а и самиот Путин, постојано навестуваа суптилно дека Кремљ е подготвен доколку нуклеарното оружје е вклучено во војната.
„Мислам дека тоа нема да се случи, но мислам дека е непочитување од него да зборува за тоа“, изјави американскиот претседател Џо Бајден за Си-Ен-Ен за изјавите на Путин во врска со употребата на нуклеарно оружје.
Овонеделните жестоки напади врз Украина потврдуваат дека Кремљ е, во најмала рака, подготвен да го ескалира конфликтот со Киев.
Дали се подготвени за Запад?
„Владимир Путин се обидува да избегне директен конфликт со Западот, но во исто време е подготвен на тоа. Најмногу се плашам од можноста за нуклеарна војна, а од друга страна се плашам и од бескрајна војна“, изјави политичарот Григориј Јавлински.
Меѓутоа, бескрајната војна бара и бескрајни ресурси, а тоа е нешто што Русија го нема. Бранот ракетни напади врз украинските градови е драматично покажување на сила, но колку долго Москва може да го задржи ова темпо?
„Можете ли да продолжите да напаѓате со ракети со денови, недели, месеци? Многу експерти се сомневаат дека имаме доволно ракети. Покрај тоа, од воена гледна точка, никој во ниту еден момент не кажа каков би бил знакот за конечната руска победа. Кој е симболот на победата? Во 1945 година, тие развија знаме во Берлин. Кој е сега критериумот за успех? Знамето во Киев? Во Керсон? Во Харков? Не, никој не знае“, вели Ремчуков.
Не е ни сигурно дали Владимир Путин го знае ова.
Назад во февруари, руските цели се чини дека вклучуваа освојување на Украина, принудувајќи ги соседите на Русија да ѝ се потчинат на Москва без продолжен конфликт. Но, Пути погрешно пресметал. Тој ја потцени решителноста на украинската армија и граѓаните да ја бранат својата земја, а во исто време се чини дека ги прецениле можностите на сопствената армија, пишува Би-Би-Си.
Како размислува сега?
Дали е сега планот на Путин да ја зацементира контролата врз украинската територија за која тврди дека ја анектирал и на тој начин да ја запре војната? Или е решен да го принуди конфликтот додека цела Украина не падне под влијание на Кремљ?
Оваа недела, поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев напиша: „Украина во нејзината сегашна форма претставува постојана, директна и јасна закана за Русија. Сметам дека целта на нашите идни акции треба да биде целосно разбивање на украинскиот политички режим“.
Ако зборовите на Медведев го одржат размислувањето на Путин, можеме да очекуваме долготраен и крвав конфликт.
Но, меѓународните потези на Путин се рефлектираат и имаат последици дома. Со текот на годините, Кремљ го сликаше својот имиџ на Путин како стабилна фигура, охрабрувајќи ја руската јавност да верува дека е безбедна се додека тој е на власт.
Сега тешко го продаваат во јавноста.
„Претходно Путин вети заштита на руското општество. Со години слоганот беше „предвидливост“. И што може да се предвиди денес? Тој концепт е завршен. Веќе ништо не може да се предвиди. Нашите новинари не знаат дали денеска кога ќе дојдат дома ќе добијат асортиман за војска“, посочува Ремчуков.
Одлуката на Владимир Путин да ја нападне Украина изненади многумина, но не и Јавлински.
„Мислам дека Путин отиде во таа насока, од година во година го постигна својот пат до она што го имаме денес. На пример, уништувањето на независните медиуми. Започна во 2001 година. Потоа почна уништувањето на независните претприемачи во 2003 година. Потоа во 2014 година ги имаме настаните на Крим и Донбас. Треба да си слеп за да не го видиш тоа. Проблемот на Русија е системот. Системот создаде личност како Путин. Прашањето за улогата на Западот во создавањето на тој систем е многу сериозно. Проблемот е што системот не го создаде општеството. Во Русија има многу добри и љубезни луѓе, но нема граѓанско општество. Тоа е руски проблем“, објасни Јавлински.
