Дали сте биле во ситуација да разговарате со пријател за тоа како сакате да купите нова јакна или патики, а подоцна да почнете да се појавувате на социјалните мрежи промовирајќи ги токму овие предмети? Ако е така, можеби сте мислеле дека вашиот мобилен телефон прислушувал. Но, дали е тоа навистина така?
Имено, прво треба да разбереме какви дозволи му даваме на нашиот уред. Апликациите што ги имате на вашиот уред собираат многу податоци од вашиот телефон.
Какви дозволи им давате на апликациите?
Условите за користење треба да обезбедат јасни информации за тоа како се собираат, складираат и користат податоците, а на корисниците е да внимаваат какви дозволи ги даваат.
На пример, Facebook може да побара од вас дозвола за пристап до вашиот микрофон, камера, контакти, локација, простор за складирање, а на вас е да изберете до што ќе дозволите пристап. Некои апликации може да побараат и пристап до вашиот телефон, дневник на повици, СМС, локација и има опција „друга“. Треба да обрнете внимание на што точно ќе имаат пристап сите апликации доколку одобрите таква функција.
Најдобро е да се даде пристап само за она што е неопходно. На пример, за WhatsApp треба да дозволите пристап до камерата и микрофонот бидејќи без него апликацијата не би можела да извршува некои од нејзините услуги.
Што е со колачињата?
Од друга страна, кога посетувате веб-страници, се поставува прашањето за „колачиња“. Некои сајтови не ви даваат пристап до вашата содржина додека не дозволите пристап до колачињата. Колачињата, меѓу другото, дозволуваат веб-локации што веќе сте ги посетиле, а се користат и за складирање на лозинки или лица што сте ги пополниле.
Европската унија усвои директива позната како „закон за колачиња на ЕУ“ со која се регулира начинот на кој веб-локацијата смее да користи колачиња и да обработува лични податоци. ЕУ наведува дека колачињата можат да бидат корисна алатка „во анализа на ефективноста на дизајнот и рекламирањето на веб-страниците и во потврдувањето на идентитетот на корисниците“.
„Феномен од психологијата“
ИТ експертот Марко Ракар ја коментираше и оваа појава на таргетирани реклами, но посочува дека не станува збор за тоа дека мобилниот телефон не прислушува, туку дека ни се реклами поврзани со ставки кои веќе сме ги пребарувале на Интернет.
„Тоа е повеќе психолошки феномен отколку вистински настан. Луѓето спомнаа нешто и наеднаш почнаа да го забележуваат тоа. Меѓутоа, ако гуглаат, пишуваат некаде, на апликации, пребарувачи, тогаш секако треба да почнат да следат такви реклами“, наведува Ракар.
Тој додаде дека не се работи за уредот кој не прислушува. „Не е докажано дека е поврзано, па затоа не би бил премногу вознемирен поради тоа.
Извор: Н1
„Се додека работи, телефонот собира податоци“
Луцијан Цариќ, експерт за интернет безбедност, има малку поинаков став. На прашањето дали мобилниот нè слуша кога зборуваме за некоја тема, а потоа се појавуваат реклами на социјалните мрежи, Цариќ одговара потврдно.
„Апсолутно е можно, такви податоци можат да собираат сите апликации на кои им давате одредени дозволи, како што е дозвола за пристап до рекордерот“, изјави Цариќ за N1.
Тој истакна дека тоа важи и за услугата Hey Google, која бара и пристап до вашиот рекордер. Тоа е услуга која ви овозможува да извршите одредена акција како што се пребарување, добивање насоки до вашата дестинација и создавање потсетници.
Цариќ нагласува дека апликациите можат да бараат пристап до различни податоци, од локација до рекордери. „Се додека телефонот работи, тој ги собира сите податоци и за тоа што сте го напишале, дури и ако не сте го испратиле.
Оваа информација може да се користи и за таргетирани реклами, а Цариќ објаснува дека тоа е причината поради која на социјалните мрежи може да се појават реклами за јакни, патики или нов мобилен телефон за кој вчера разговаравте со пријател
