Сончањето е една од оние навики кои докажано се штетни, но сепак примамливи за многумина. За штетноста на солариумите, како екстремен начин на потемнување на кожата, се зборува со години. Потребата од прекумерно сончање и исончана кожа, и покрај постојаните предупредувања, експертите ја нарекуваат нов вид на зависност, позната како танорексија.
Кратките ракави и откриените нозе на почетокот на летото покажуваат дека се уште има многу кои ги игнорирале предупредувањата.
Сè уште нема доволно свесност за штетноста и на сонцето и на солариумот, за кој се сметаше дека е побезбеден начин за сончање, но се покажа дека тоа не е точно.
Солариумот е поздрав од сончањето – заблуда
Докажано е дека солариумите се поштетни од сончањето бидејќи создаваат 12 пати поголеми дози на УВА зрачење. Во споредба со сончевото зрачење, тоа ги прави многу поопасни, како што беше посочено во неодамнешната Национална програма за превенција и рано откривање на меланом.
УВА зрачењето предизвикува формирање на малигни тумори со примарно оштетување на ДНК преку оксидативен стрес.
Важно е да се нагласи дека во солариумите се инсталирани и светилки со УВБ зрачење, кои директно предизвикуваат изгореници на малигни тумори на кожата – за развој на меланом за 20 проценти, за развој на сквамозен карцином за 67 проценти и за карцином на базалните клетки за 29 проценти. проценти.
Ризик за помладите луѓе
Ризикот е особено изразен кај популацијата помлада од 35 години, кај која употребата на солариум предизвикува 75 отсто зголемување на ризикот од меланом.
Освен што предизвикува појава на малигни тумори на кожата, употребата на солариум доведува и до развој на меланом на окото и разни други оштетувања на очите како што се фотокератитис, фотоконјунктивитис, воспаление на рожницата и конјунктивитис, како и забрзан развој на катаракта.
Законските прописи за употреба на солариум се разликуваат од земја до земја, така што солариумите се целосно забранети во Австралија и Бразил.
Добра подготовка на кожата за сончање – заблуда
Вообичаеното верување дека е добро да се подготви кожата во солариум пред да одите на одмор е заблуда.
Тврдењето дека тен, стекнат во солариум, ќе спречи појава на изгореници при понатамошно сончање е научно неосновано. Сончењето добиено со користење на солариум создава заштита еднаква на SPF вредност од 3 до 4. Не спречува појава на црвенило и изгореници, а сепак се препорачува користење на сите форми на заштита од сонце.
Понатаму, лабораториските модели покажаа дека релативно краткорочното изложување на вештачки извор на УВ зрачење, кое не доведува до црвенило на кожата, сепак може да предизвика малигна промена на кожата.
Солариум го снабдува витаминот Д – заблуда
Тврдењето дека користењето солариум е здраво бидејќи го снабдува организмот со витамин Д е исто така научно неосновано Не е можно да се внесува доволно витамин Д во солариум на здрав начин. Ламбите испуштаат доминантно УВА зрачење, а формирањето на витамин Д бара доминантно УВБ зрачење. УВ зрачењето од кој било извор е одговорно за до 90 проценти од меланомите на кожата. Далеку побезбеден начин за добивање на витамин Д е здрава и урамнотежена исхрана и краткотрајно изложување на сончева светлина пред 10 часот и по 16 часот.
Хиперпигментација и старечки дамки
УВ зраците предизвикуваат ослабен имунитет и забрзано стареење на кожата. Тие ја оштетуваат ДНК во клетките на кожата, која го памети секое изложување на сонце во текот на животот. Ова може да предизвика неконтролиран раст на клетките и формирање на меланом, еден од најинвазивните видови на рак воопшто. Настануваат и бројни други оштетувања, како преканцерозни, но и естетски, кои се една од причините за одење во солариум, а крајниот резултат е спротивен, бидејќи кожата е постара.
Имено, краткотрајното оштетување може да се манифестира како „горење“, чувствителност и лузни, а долгорочно како фотостареење. Фотостареењето, предизвикано од разградувањето на колагенот во кожата, се манифестира со намалување на еластичноста на кожата, појава на длабоки брчки и фини линии, хиперпигментација и старечки дамки.
Танорексија – зависност од солариум и солариум
Во 2009 година, Меѓународната агенција за истражување на ракот ги вклучи солариумите, заедно со УВ зрачењето од сонцето, во групата I на канцерогени материи. На ова се додаваат и фактите дека шест до девет проценти од жените со меланом на возраст меѓу 18 и 35 години користеле солариум и дека повеќе луѓе заболуваат од рак на кожа од солариум отколку рак на белите дробови од пушење. И покрај тврдењата на индустријата за солари дека поновите модели се побезбедни за употреба, мета-анализата од 2014 година не најде разлика помеѓу моделите пред 2000 и по 2000 година.
Потребата од прекумерно сончање и исончана кожа, и покрај постојаните предупредувања, експертите ја нарекуваат нов вид на зависност, позната како танорексија.
Околу 20 отсто од белите жени во САД, на возраст од 18 до 30 години, кои користат солариум покажуваат знаци на зависност од солариум.
Зависност
Некои лекари го споредуваат сончањето со зависност од цигари. Тие го објаснуваат ова тврдење со активирање на ендорфинот, хормонот на задоволството кој се лачи во мозокот
е ситуацијата.
Тие истакнуваат дека дел од мозокот е активен кај луѓето изложени на ултравиолетови зраци, исто како кај пушачите кога пушат цигара.
„Танорексичарите“, како и другите зависници, бараат бегство од стресот предизвикан од училиштето, работата или нешто друго што ги става под притисок при сончањето. Интересно е и тоа што овој тип на човек, иако свесен за последиците, сепак останува на сонце, пренесува Вечерњи лист.
