Целосниот благослов на рускиот патријарх Кирил за руската инвазија на Украина предизвика раскол во православните цркви и започна внатрешен бунт за кој експертите велат дека е без преседан, пишува Ројтерс.
Кирил (75), близок соработник на рускиот претседател Владимир Путин, ја гледа војната како бедем против Западот, кој го смета за декадентен, особено поради неговото прифаќање на хомосексуалноста.Тој и Путин споделуваат визија за „рускиот свет“, поврзувајќи го наводното духовно единство и територијалната експанзија со делови од поранешниот Советски Сојуз, велат експертите на Ројтерс.
Она што Путин го гледа како политичка обнова, Кирил го гледа како крстоносна војна.
Но, патријархот предизвика реакција дома, како и меѓу црквите во странство поврзани со Московската патријаршија.
Во Русија, речиси 300 православни членови на групата наречена Руски свештеници за мир потпишаа писмо во кое ги осудуваат „убиствените наредби“ извршени во Украина.
„Украинскиот народ треба сам да одлучи, без притисок од Запад или Исток, а не под закана со оружје“, се вели во писмото.
Од 260 милиони православни христијани во светот, околу 100 милиони живеат во Русија, а некои верници во странство се членови на Руската православна црква.
Меѓутоа, војната ги влоши односите.
Нема молитва за патријархот
Свештениците на амстердамската парохија Свети Никола престанаа да го спомнуваат Кирил на миса.
Руски епископ во Западна Европа ги посети за да влијае на нивната одлука, но парохијата ги прекина врските со Московската патријаршија, велејќи дека одлуката е „тежок чекор“.
„Кирил едноставно ја дискредитираше црквата“, рече украинскиот грчко-католички пречесен Тарас Хомух, виш предавач по теологија на Универзитетот Хоуп во Ливерпул.
„Повеќе луѓе сакаат да зборуваат во Русија, но се плашат“, изјави тој за Ројтерс во телефонско интервју.
Во Украина има околу 30 милиони православни, поделени во три цркви, од кои двете најважни се Автокефалната украинска православна црква и Украинската православна црква на Московската патријаршија (пратеник на UCC).
Руската православна црква ја смета Украина за исклучително важна бидејќи е лулка на Киевска Рус, средновековна држава чиј владетел Владимир / Владимир го примил христијанството од византиските православни мисионери. Украина и Русија исто така повикуваат на наследството на таа држава.
Киевскиот митрополит Онуфриј Березовски (пратеник на УКЦ) го повика Путин „веднаш да стави крај на братоубиствената војна“, додека другиот митрополит на таа црква потчинета на Москва, Евологиј од источниот град Суми, ги повика своите свештеници да престанат да се молат за Кирил.
Кирил, кој тврди дека Украина е составен дел од неговата духовна јурисдикција, веќе ги прекина врските со Вартоломеј, вселенскиот патријарх на Истанбул кој делува како прв меѓу еднаквите во православниот свет и ја призна автокефалната Украинска православна црква.
„Некои цркви се толку лути на Кирил поради неговиот став за војната што се соочуваме со пресврт во светското православие“, изјави за Ројтерс Тамара Грџелиџе, професор по религиозни студии на грузискиот државен универзитет Илија и поранешен грузиски амбасадор во Ватикан.
Во заедничката изјава, православните теолози од институциите како Центарот за православни христијански студии на Универзитетот Фордам во Њујорк и Академијата за теолошки студии Волос во Грција ги осудија оние црковни водачи кои „ги насочуваат своите заедници да се молат на начини кои активно поттикнуваат непријателство. ”
Помеѓу другите православни великодостојници, војната беше критикувана од патријархот Александриски и цела Африка Теодор II, романскиот патријарх Даниел и финскиот архиепископ Лав.
Раскол со другите христијани
Ставот на Кирил, исто така, создаде амбис меѓу Руската православна црква и другите христијански цркви.
Вршителот на должноста генерален секретар на Светскиот совет на црквите, свештеникот Иан Саука, побара од Кирил „да интервенира и да интервенира кај властите за да се запре оваа војна“.
Кирил одговори дека „силите кои отворено ја сметаат Русија за свој непријател, се приближија до нејзините граници“ и дека Западот е вклучен во „геополитичка стратегија од големи размери“ за ослабување на Русија.
По Октомвриската револуција од 1917 година, болшевиците започнаа со ликвидација на Руската православна црква. Сталин го обновил по инвазијата на Хитлер на Советскиот Сојуз за да го подигне моралот на населението.
„Путин сега ја оживува истата идеја“, рече Оленка Певњу, украинско-американска професорка по славистика и украински студии на Кембриџ.
Како што позицијата на Русија во светот и рускиот идентитет почнаа да слабеат, Путин уште еднаш ја ангажираше црквата да помогне да се собере рускиот народ под негова контрола и се обиде да ги врзе народите на независните држави како Украина со Русија со наметнување на единствена Руска православна црква која би негирала каква било верска различност“, изјави таа за Ројтерс во телефонско интервју.
Ставот на Кирил ги промени и односите со Ватикан.
Во 2016 година, Франциско стана првиот папа што се сретна со водачот на Руската православна црква по Големиот раскол, кој го подели христијанството на источен и западен огранок во 1054 година.
Втората средба што и Фрањо и Кирил рекоа дека ја посакуваат оваа година сега е речиси невозможна, велат експертите.
