Од почетокот на војната во Украина, рускиот претседател Владимир Путин навести дека можеби ќе употреби нуклеарно оружје. Роберт Кели, професор по меѓународни односи на Универзитетот Пусан во Јужна Кореја, тврди дека тоа е малку веројатно. Не постои очигледна воена или инфраструктурна цел во Украина доволно голема за оружје со таква сила.
Ако употреби нуклеарно оружје, Русија би завршила целосно изолирана од остатокот од светот, што значи дека секоја цел ќе треба да вреди такви драстични геополитички последици.
Очигледно, нема такви цели во Украина. Нејзината армија е расфрлана на фронт долг повеќе од илјада километри, а клучната инфраструктура не е толку масивна за да биде потребно нуклеарно оружје за да се уништи. Во голема мера, приказните за нуклеарното оружје на Запад се претерани, пишува Кели за порталот во 1945 година.
НАТО и нуклеарното оружје
Сепак, не е лоша идеја да се размислува за тоа како НАТО и демократскиот свет ќе одговорат или како треба да одговорат, ако Путин навистина го направи тој чекор.
Ако Путин изгуби доволно убедливо во Украина и неговото владеење во Русија е загрозено од масовни немири поради војната – што не е неверојатно сценарио за следната година – тој може да одлучи да се коцка со нуклеарно оружје со надеж дека тоа ќе го сврти бранот во негова корист. Што ќе направи Западот во тој случај?
Дали НАТО ќе посегне по нуклеарно оружје?
Сè додека рускиот нуклеарен напад е ограничен на цели во Украина, НАТО речиси сигурно нема да ја користи истата сила. Употребата на нуклеарно оружје би ризикувала нови лансирања од страна на Русија и паѓање во хаосот на нуклеарни детонации.
Украинците веројатно ќе бидат толку шокирани и згрозени од неверојатната штета што може да бараат НАТО да посегне по нуклеарно оружје. Западот речиси сигурно ќе го одбие тоа барање, исто како што ги отфрли украинските барања за зона на забранети летови во март.
Сепак, треба да се нагласи дека Западот не мора да го ескалира конфликтот до толкава мера. НАТО е супериорен во однос на Русија во однос на конвенционалното оружје, уште повеќе по руските загуби во Украина.
Ако Русите не можат да ја победат Украина, тогаш тие се неверојатно ранливи на одговорот на НАТО со конвенционално оружје. Западот речиси сигурно ќе тргне од таа точка бидејќи сака да спречи нуклеарна ескалација.
Конвенционални опции
Овде изборот е одличен. Најверојатниот прв чекор ќе биде напуштање на неформалните ограничувања за продажба на оружје за Украина. Досега НАТО не сакаше да донира системи за напад со долг дострел, напредни авиони или најсовремени оклопни возила. Тие не сакаа премногу да ја испровоцираат Русија во оваа индиректна војна меѓу Русија и Западот, а сакаа и да ја спречат можноста Украина да нападне руска територија.
Украина не беше задоволна од таквите ограничувања, тврдејќи дека тие го забавуваат нивниот пат кон победата. Таквиот аргумент сигурно ќе победи доколку Русија одлучи да изврши нуклеарен напад. Украинската авијација ќе добие модерни борбени авиони, а копнената армија најмоќните американски и германски тенкови.
НАТО може директно да интервенира. Интервенцијата на теренот сепак е малку веројатна. Дури и нуклеарен напад од Русија не би ја уништил расфрланата украинска армија, а копнениот напад на НАТО може да изгледа како алијансата да ја напаѓа Русија. Наместо тоа, НАТО може да испрати воздухопловни сили за да воспостави зона на забранети летови и да ја потопи руската Црноморска флота. Тоа би значело директен воен контакт меѓу НАТО и руските сили, што би било ризично, но таквиот контакт би бил ограничен, како што беше во Корејската војна.
Економските опции на НАТО
Ако воените опции на НАТО се сепак ограничени поради стравувањата од нуклеарна ескалација и масовна копнена војна меѓу НАТО и Русија, економските опции изобилуваат.
Веќе острите санкции наметнати на Русија би биле значително проширени и би вклучиле целосен прекин на увозот на фосилни горива. Масивна сајбер-војна би ги осакатила електронските системи што им се потребни на Русите за војна. Русија би била исфрлена од банкарскиот систем SWIFT. Нејзините финансиски средства во банките на Запад би биле запленети, а руските имоти во странство би биле затворени или конфискувани. Руските граѓани во корпорациите и универзитетите на Запад ќе бидат протерани.
Една од главните причини зошто Путин сè уште не користел нуклеарно оружје е тоа што неговиот внатрешен круг стравува дека ќе биде трајно отсечен од Западот.
Јахтите веќе им се одземени. Ако Путин употреби нуклеарна бомба на фронтот, работите ќе станат многу полоши.
Што ако Путин фрли бомба врз украински град?
Сите горенаведени опции претпоставуваат дека Путин, доколку одлучи да оди на нуклеарно оружје, ќе користи оружје од првата линија. Тоа би бил чекор во обид да се сврти бранот на војната. Сепак, постои уште поекстремна можност Путин да фрли бомба на некој град, едноставно да убие што повеќе Украинци. Путин веќе покажа подготвеност да ги нападне цивилите со неверојатна суровост. Можеше да го научи истото ниту со нуклеарно оружје.
Тоа би изгледало како нуклеарен геноцид. Русија веднаш би ги изгубила сите пријатели и сојузници во светот. Кина и Индија би ѝ свртеле грб – ако ништо друго, од чист ужас од непромисленоста и дивјаштвото на Путин. И тие би почнале да ја поддржуваат победата на Украина и отстранувањето на Путин од власт. НАТО може да влезе и во војна на копно ако се покаже дека Путин е толку опасен. Дури и тогаш, нуклеарниот напад на НАТО останува многу малку веројатен.
Накратко, Путин нема премногу добри сценарија за употреба на нуклеарно оружје. Ниту нуклеарната бомба нема да му помогне да победи, а цената би била огромна. Ваквиот исход останува малку веројатен.
