Руската инвазија на Украина ги зголеми цените на храната на небото, а тоа особено се однесува на житариците и растителните масла. Бидејќи се чини дека војната во Украина би можела да трае барем уште неколку месеци, се очекува цените на земјоделските производи да останат високи до крајот на годината, пишува одделот за анализа на Економист, EIU, осврнувајќи се на влијанието на украинскиот конфликт врз глобалното пазари на стоки.
Житната житница на светот среде војна
Украина и Русија се многу важни извозници на житарки, бидејќи од овие две земји заедно доаѓаат околу 30% од пченицата на светскиот пазар, потоа 17% од пченката и повеќе од 50% од сончогледовото масло. Околу четвртина од вкупниот увоз на жито и растително масло во Европската унија доаѓа од Украина, а околу половина од увозот на пченка.
Приближно две третини од извозот на жито во Украина и три четвртини од извозот на сончогледово масло ја напуштаат земјата преку пристаништата на Црното Море, од кои многу сега се затворени поради војната. Понатаму, на 1 март оваа година, трите најголеми контејнерски компании во светот – Mediterranean Shipping Company (MSC) од Швајцарија, Maersk од Данска и CMA-CGM од Франција – привремено го прекинаа товарниот сообраќај со Русија, поради американските санкции и ЕУ.
Затоа, глобалните цени на земјоделските производи вртоглаво пораснаа и се очекува да останат на високи нивоа се додека трае конфликтот во Украина. Таканаречените фјучерс обврзници – договори кои гарантираат купување на одредени стоки по однапред договорена цена и со кои се тргува на берзите – достигнаа највисока цена во последните 14 години за пченицата на почетокот на овој месец, откако стравувањата од долготрајна војна во Украина предизвикаа панично купување на светските берзи.стоки.
На покачено ниво достигна и цената на откупните договори за пченка, а сличен ефект имаше и на цените на сојата и растителните масла. Цените на палминото масло, исто така, ги соборија сите рекорди, бидејќи трговците итно се обидуваат да преговараат за алтернативни извори на нафта во време кога пристигнувањето на нови пратки сончогледово масло е запрено.
Се очекува да продолжат прекините во снабдувањето од Украина, особено поради копнените патишта кои исто така ќе бидат погодени од војната. Патиштата ќе станат непроодни поради бомбардирање и блокади, а големите камиони најверојатно ќе бидат пренаменети за воена употреба. Железничката мрежа многу веројатно ќе биде оштетена и ќе стане неупотреблива.
Сето ова дополнително ќе ја влоши состојбата на брегот на Црното Море, каде пристаништата ќе бидат неупотребливи со месеци. Повисоките цени на житото и нарушениот извоз последователно ќе влијаат и на добитокот и на светските пазари на месо.
Остриот раст на цените на основните прехранбени производи
Конфликтот во Украина ќе има значително влијание врз глобалната понуда на житни култури, особено поради и онака ниските залихи. Војната ќе влијае и на претстојната сеидба во Украина, што потоа ќе доведе до намалени залихи следната година. Трговците ќе бараат алтернативни извори за набавка на жито, од големите производители во САД, Индија и Аргентина, но ќе помине уште некое време пред да се зголемат испораките од таквите извори доволно за да се надоместат загубите.Просечната цена на житариците се очекува да порасне за речиси 33% оваа година, откако цените веќе пораснаа за 40% во 2021 година. Цените на сончогледовото масло исто така треба да продолжат да растат во 2022 година – наместо да паѓаат, како што се очекуваше пред руската инвазија – откако цените веќе се зголемија за 60% минатата година, пишува Економист.