Иако сè уште многу не е познато за целта на спиењето, меѓу експертите е општо прифатено дека спиењето е неопходно од многу биолошки причини.
До денес, научниците открија дека спиењето му помага на телото на повеќе начини, а Healthline ги избра најистакнатите теории.
Складирање на енергија
Според оваа теорија, ни треба сон за да заштедиме енергија. Спиењето ни овозможува да ги намалиме потребите за калории со намалување на функциите на базалниот метаболизам.
Овој концепт е поддржан од начинот на кој нашиот метаболизам се забавува за време на спиењето. Истражувањата покажуваат дека 8 часа сон може да им обезбеди на луѓето дневна заштеда на енергија од 35 проценти.
Теоријата за зачувување на енергијата сугерира дека главната цел на спиењето е да се намали трошењето на човековата енергија во текот на денот и ноќта, кога е незгодно и помалку ефикасно да се бара храна.
Обновување на клетките
Друга теорија, наречена ресторативна теорија, вели дека на телото му треба сон за да се врати.
Идејата е дека спиењето им овозможува на клетките да се поправат и регенерираат. Ова е поддржано од многу важни процеси што се случуваат за време на спиењето, вклучувајќи:
– поправка на мускулите
– синтеза на протеини
– раст на ткивото
– ослободување на хормони
Функции на мозокот
Теоријата за пластичност на мозокот вели дека спиењето е неопходно за мозокот да функционира. Поточно, тој сон им овозможува на вашите неврони или нервни клетки да се реорганизираат.
Кога спиете, глимфниот систем се активира за да го исчисти вашиот централен нервен систем и да ги отстрани токсичните нуспроизводи од мозокот кои се акумулираат во текот на денот.
Истражувањата, исто така, сугерираат дека спиењето придонесува за функцијата на меморијата со претворање на краткорочните во долгорочни сеќавања, како и бришење или заборавање на непотребните информации кои инаку би можеле да го оптоварат нервниот систем.
Спиењето влијае на многу аспекти на функцијата на мозокот, вклучувајќи:
– учење
– меморија
– вештини за решавање проблеми
– креативност
– одлучување
– концентрација
– концентрација
Емоционална рамнотежа
Спиењето е неопходно и за емоционалното здравје. За време на спиењето, мозочната активност се зголемува во областите кои ги регулираат емоциите, со што се поддржува здравата функција на мозокот и емоционалната стабилност.
Еден пример за тоа како спиењето може да помогне во регулирањето на емоциите се јавува во амигдалата, делот од мозокот одговорен за одговорот на стравот. Кога спиете доволно, амигдалата може да го прилагоди одговорот, но ако сте лишени од сон, амигдалата е поверојатно да претера.
Истражувањата покажуваат дека спиењето и менталното здравје се меѓусебно поврзани. Од една страна, нарушувањата на спиењето можат да придонесат за појава и прогресија на проблеми со менталното здравје, но од друга страна, проблемите со менталното здравје можат да придонесат и за нарушувања на спиењето.
Одржување на тежината
Спиењето влијае на вашата тежина со контролирање на хормоните на гладот. Овие хормони вклучуваат грелин, кој го зголемува апетитот и лептин, кој ја зголемува ситоста после јадење.
За време на спиењето, грелинот се намалува затоа што трошите помалку енергија отколку кога сте будни. Недостатокот на сон го зголемува грелинот и го потиснува лептинот. Оваа нерамнотежа ве прави погладни, што може да го зголеми ризикот да јадете повеќе калории и да се здебелите.
Неодамнешните истражувања потврдија дека хроничното лишување од сон, кое вклучува дури и само пет последователни ноќи со недоволно спиење, може да биде поврзано со зголемен ризик од:
– дебелината
– метаболички синдром
– дијабетес тип 2
Правилната функција на инсулинот
Инсулинот е хормон кој им помага на вашите клетки да користат гликоза за енергија. Но, со отпорност на инсулин, вашите клетки не реагираат правилно на инсулинот. Ова може да доведе до високи нивоа на гликоза во крвта и на крајот дијабетес тип 2.
Спиењето може да заштити од отпорност на инсулин со тоа што ги одржува вашите клетки здрави, овозможувајќи им лесно да ја земаат гликозата.
Мозокот користи и помалку гликоза за време на спиењето, што му помага на телото да ја регулира вкупната гликоза во крвта.
Имунитет
Здравиот и силен имунолошки систем зависи од спиењето. Недостатокот на сон може да го инхибира имунолошкиот одговор и да го направи телото поподложно на микроорганизми.
Додека спиете, вашето тело произведува цитокини, протеини кои се борат против инфекции и воспаление. Исто така, произведува одредени антитела и имунолошки клетки. Заедно, овие молекули ги спречуваат болестите со уништување на штетните бактерии.
Затоа спиењето е толку важно кога сте болни или под стрес. Во овие периоди, на телото му требаат уште повеќе имуни клетки и протеини.
Здравје на срцето
Иако точните причини не се јасни, научниците веруваат дека сонот го поддржува и здравјето на срцето. Ова произлегува од врската помеѓу срцевите заболувања и лошиот сон.
Центрите за контрола и превенција на болести (ЦДЦ) велат дека на просечниот возрасен човек му требаат седум часа сон навечер. Ако некое лице постојано спие помалку од тоа, тоа може да доведе до здравствени проблеми.
Недостатокот на сон е поврзан со голем број фактори на ризик за срцеви заболувања, вклучувајќи:
– висок крвен притисок
– зголемена активност на симпатичкиот нервен систем
– зголемено воспаление
– покачени нивоа на кортизол
– дебелеење
– отпорност на инсулин
