Сè уште се зголемува бројот на заболени од голема кашлица, а минатата недела во белградско се регистрирани 69 нови случаи на голема кашлица, соопшти Градскиот институт за јавно здравје.
За појавата на голема кашлица во Институтот за мајки и деца „Д-р Вукан Чупиќ“ во Белград, починаа четири деца, изјави за РТС проф. д-р Владислав Вукомановиќ, кардиолог и раководител на клиниката за детски болести на Институтот. Животот на едно дете е во опасност и е на вентилатор.
Од март 2023 година до 28 јануари годинава се регистрирани вкупно 700 случаи на оваа болест.
Најголем број заболени има кај децата на возраст од 10-19 години (466 – 66,6 проценти), а меѓу нив водечки деца се на возраст од 12 години (89 пациенти – 19,1 проценти), 13 години (83 пациенти – 17,8 проценти) и 14 години. (72 пациенти – 15,4 проценти).
Гледајќи го статусот на вакцинација, од 700 пациенти, 460 (65,7 отсто) биле целосно вакцинирани, 39 пациенти (5,6 отсто) биле нецелосно вакцинирани, додека 43 (6,1 отсто) деца на возраст до три години биле невакцинирани.
Како што своевремено изјави педијатарот Јелена Митровиќ за N1, вакцината против голема кашлица кај нас е воведена во 1961 година и отсекогаш била во задолжителна програма. Самата вакцина не обезбедува доживотен имунитет, па затоа во светот се препорачува по примање дози и ревакцинација во првата и втората година од животот, примање на вакцината пред училиште во адолесценцијата, а потоа на секои 10 години.
Симптоми на болеста
По период од 7-10 дена (најдолгиот е 21 ден) од контакт со болен, се појавуваат првите симптоми на болеста. Во типичната клиничка слика на голема кашлица се препознаваат три фази на болеста.
Првата фаза
Во катаралната фаза, доминантните симптоми и знаци се слични на настинка (кивање, течење на носот, малку покачена телесна температура или отсуство на нејзино зголемување, блага кашлица), кои траат една до две недели.
Втора фаза
Во вториот, пароксизмален стадиум, со засилување на симптомите и знаците на болеста од првиот стадиум, се забележува значително влошување на поплаките во однос на интензитетот и зачестеноста на кашлањето со пароксизми, особено во текот на ноќта. Времетраењето на втората фаза на инфекција е од една до шест недели. Помеѓу нападите на кашлање, човекот не мора да остава впечаток дека е болен, пишува Градскиот завод за јавно здравје од Белград.
Третата фаза
Во последната, реконвалесцентна фаза, која трае со недели и месеци по почетокот на болеста, симптомите постепено се намалуваат и заболените целосно закрепнуваат. Најчеста компликација на голема кашлица е пневмонија, која е најчеста причина за смрт кај заболените доенчиња.
Невролошки компликации како резултат на намален проток на кислород во мозокот се конвулзии и енцефалопатија. Други поблаги компликации се воспаление на средното уво, анорексија, дехидрација, а како резултат на зголемен притисок за време на пароксизмалната фаза се јавуваат крварења од носот, хернија и пневмоторакс.
Болеста е примарно предизвикана од токсин. Бактеријата се закачува за цилијарниот епител на респираторниот тракт и лачи отров кој предизвикува парализа на „трепките“ и воспаление и отежнато исфрлање на респираторниот секрет.
Големата кашлица е човечка болест и не е идентификуван друг резервоар на инфекција. Адолесцентите и возрасните се значајни резервоари на Bordetella pertussis за доенчиња.
Доенчињата помлади од 12 месеци кои се невакцинирани или нецелосно вакцинирани се изложени на најголем ризик за сериозни компликации и смрт.
Најдобра форма на заштита – вакцинација
Кога станува збор за моменталната имунизација, вакцината против голема кашлица се дава како дел од имунизацијата против дифтерија, тетанус и голема кашлица, со вакцината попозната како Pentaxim.
Согласно Правилникот за програмата за задолжителна и препорачана имунизација на населението против одредени заразни болести, Правилникот за имунизација и методи на заштита со лекови, вакцинацијата е задолжителна за сите лица на одредена возраст.
Имунизацијата против голема кашлица започнува на возраст од 2 месеци и се спроведува со петвалентна вакцина во три дози со интервал од најмалку 4 недели помеѓу дозите.
Првата ревакцинација се дава во втората година од животот, една година (најмалку 6 месеци) по примарната серија со петвалентна вакцина. Втората ревакцинација се врши со четиривалентна вакцина и се дава како дел од подготовките за влез во прво одделение од основно училиште (најдоцна во прво одделение).
