Сарпа салпа, салема порги или салпа е вид риба која може да предизвика болни халуцинации, а некои историски извори наведуваат дека Римјаните ја консумирале намерно – затоа што е најсилното „патување“.
Се чини дека дури и Римјаните се дрогирале со риба позната како „салема порги“ (кај нас попозната како „салпа“), што може да предизвика силни халуцинации.
Станува збор за вид кој го населува Медитеранот, источниот брег на Африка, но и дел од Атлантикот и е омилен деликатес на менито на многу ресторани, пишува morski.hr.
Повеќето луѓе немаат никакви последици по консумирањето на оваа риба, но некои доживуваат халуцинации до три дена, што ги збунува научниците. Се верува дека само одредени делови од рибата предизвикуваат кошмари и други несакани ефекти.
Првиот случај е документиран во Марсеј и се однесува на семејство кое јадело салпа на скара во 1982 година без претходно да ги извади внатрешните органи. Халуцинациите траеле 10 часа.
Познат е и случајот од 1994 година кога турист во Франција страдал од заматен вид, гадење и мускулна слабост откако ја изел оваа риба во ресторан. Следеле мачни халуцинации и тој завршил во болница цели три дена, пренесува IFLScience.
Сепак, според една статија од 2006 година во Клиничка токсикологија, имало уште два пријавени случаи на луѓе кои доживеале застрашувачко труење со риби.
Еден од нив се случи во 2002 година, откако 90-годишен маж купи риба во Сен Тропе на медитеранскиот брег на Франција. Откако ја изел рибата, тој почнал да доживува халуцинации од луѓе кои врескаат и птици што врескаат. Не отишол во болница, а халуцинациите и кошмарите на постариот му стивнале по неколку дена, пишува morski.hr.
Феномен познат како ихтиолеинотоксичност
Овие застрашувачки патувања се познати како ихтиоалиеинотоксизам, ретко халуциногено труење кое се јавува после јадење одредена риба. Ефектите на отровот може да предизвикаат нарушувања во нервниот систем и да создадат аудитивни и визуелни халуцинации слични на ЛСД.
Сепак, научниците сè уште не се сосема сигурни што ја прави оваа риба таква во некои случаи. Студијата од 2006 година во In Vitro Cell and Developmental Biology сугерираше дека ова се должи на потрошувачката на рибите на одреден вид токсичен фитопланктон кој расте на морската трева.
Додека главата на рибата се смета за најхалуциноген дел, една студија покажа дека црниот дроб и внатрешните органи се многу токсични, а нивото на токсичност се чини дека варира во текот на годината. Имено, најголем број на труења се случуваат наесен.
Друга студија покажа дека алгите со кои се хранат овие риби содржат токсини кои се акумулираат во црниот дроб на животното, што е уште една причина да се избегне јадењето на овој орган. Ова исто така сугерира дека изворот на халуцинации може да биде исхраната на салпата.
Поради сите горенаведени причини, се препорачува голема претпазливост кога се занимавате со овој вид. Иако некои извори сугерираат дека Римјаните ја таргетирале салпата затоа што содржи супстанца која може да биде исклучително психоактивна. Очигледно, најсилното „патување“ е во средината.
„Случаите на труење се ретки како и нападите од ајкула!
Вистина е дека салпите јадат се уште непознати планктонски алги, кои во одреден дел од годината може да предизвикаат страшни халуцинации, повраќање и вртоглавица, слабост и 36-часовни кошмари – пишуваше своевремено и Podvodni.hr на оваа тема. .
Оваа болест се нарекува ихтиоалиенотоксичност. Сепак, случаите на труење со салпа се навистина ретки, како напади на ајкула, и се однесуваат само на јужните области на Медитеранот, а не на Јадранот. На арапски, салпа се нарекува „риба што создава соништа“. Салпата не е единствената што може да го предизвика ова, секоја тревојадна риба како молот може.
Од Подводни, пак, сметаат дека дрогирањето на салпите во времето на Римската империја не било забележано во ниту еден познат историски извор, а од описот на болеста може да се заклучи дека ихтиоалиенотоксичноста ниту создава задоволство, ниту можеме да го очекуваме од јадењето салпи.
