Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ЕЦДЦ) минатата недела предупреди на зголемен ризик од болести што ги пренесуваат комарците во Европската унија (ЕУ).
Видот на комарци Aedes albopictus, познат носител на вирусите чикунгуња и денга, се етаблира понатаму на север и запад во Европа, истакнува ECDC. Андреа Амон, директор на ECDC, рече дека во последните години е забележано географско ширење на инвазивни видови комарци во претходно незасегнатите области во ЕУ/ЕЕА.
„Ако вака продолжи, можеме да очекуваме повеќе случаи, а можеби и повеќе смртни случаи од болести како денга, чикунгуња и вируси Зика и, под одредени околности, вирусот Западен Нил“, предупреди Амон.
Според податоците на ECDC, во 2022 година се регистрирани 1.133 случаи на инфекција и 92 смртни случаи од инфекција со вирусот Западен Нил. Најмногу случаи пријавила Италија (723), додека во Хрватска се пријавени значително помалку – осум.
Хрватскиот институт за јавно здравје (ХЗЈЗ) изјави за N1 дека комарците пренесуваат други заразни болести како жолта треска и јапонски енцефалитис. „Но, никогаш не сме ги имале ниту ги увезле во Хрватска“, наведуваат од Институтот.
„Од овие тропски болести, западнонилската треска и денга треската се забележани во Хрватска во последните години. Имавме само зика и маларија како увезени случаи“, ни рекоа од ХЗЈЗ.
Минатата година во Хрватска едно лице се разболе од денга треска, а едно од маларија.
Бројот на заболени од овие болести до 2022 година во Хрватска е прикажан во табелата подолу.
Хрватскиот институт за јавно здравје (ХЗЈЗ)
Оваа година имавме еден увезен денга треска и три увезени случаи на маларија, велат од ХЗЈЗ.
Западнонилска треска
Најголем број случаи на инфекција со вирусот Западен Нил се пријавени од јули до септември.
„Повеќето заразени луѓе се асимптоматски. Околу 20-40% од заразените луѓе развиваат болест слична на грип – треска, главоболка, замор, болки во мускулите, гадење, понекогаш осип на кожата. Кај околу 1% од заразените се јавува тешка форма на болеста со зафаќање на централниот нервен систем, односно симптоми на воспаление на мозокот и менингите, како и акутно млитаво колена“, вели Андрија Штампар, Јавен здравствен образовен институт.
Луѓето на возраст над 60 години со хронични заболувања и оние со ослабен имунитет се изложени на поголем ризик да развијат тешка форма на болеста.
Денга треска
Главни носители на овој вирус се комарците од видовите Aedes aegypti и Aedes albopictus. Вториот, попознат како азиски тигрест комарец, е широко распространет во Хрватска. Најголем дел од болните се асимптоматски, вели НЗЈЗ Андрија Штампар.
Луѓето со клинички развиено заболување најчесто заболуваат од лесна форма – денга треска, која по период на инкубација од 4-7 дена (3-14), се манифестира со ненадеен почеток на треска во просек од 2-7. денови, проследени со главоболка, болка зад очите, болки во зглобовите и осип.
Во помалку од 5% од случаите, може да се појави потешка форма на болеста во смисла на хеморагична треска и шок, што може да има фатален исход. Десетици милиони луѓе се разболуваат годишно ширум светот, со околу 20.000-25.000 смртни случаи, главно кај деца.
Чикунгуња
Вирусот се пренесува преку комарци од видовите Aedes aegypti и Aedes albopictus (азиски тигрести комарци). По период на инкубација од 4-8 дена (2-12), пациентите развиваат висока температура, главоболка, болки во мускулите и силна болка во зглобовите. Половина од заразените развиваат макуло-папуларен осип кој се јавува почесто кај деца со можно крварење од непцата и петехии на кожата.
Кај 30-40% од заразените, болката во зглобовите може да остане присутна долго време, понекогаш и со години. Постарите луѓе (>65) и хроничните пациенти имаат поголем ризик за развој на потешка клиничка слика. Кај трудниците кај кои болеста се појавила последната недела пред породувањето, можно е да се пренесе вирусот на плодот.
Одделот за јавно здравје на Дубровничко-неретванската жупанија наведува дека во тропските региони, мал број луѓе (особено деца) може да развијат тешка хеморагична треска или синдром на денга шок, што може да биде фатално.
