Американската агенција НАСА бара иновативни методи кои би можеле да помогнат примероците собрани од роверот Perseverance на Марс да се вратат побрзо и со помали трошоци.
Роверот, кој слета на Марс во февруари 2021 година, собира примероци од кратерот Језеро, каде што некогаш постоеле античко езеро и делта на реката на црвената планета. Научниците веруваат дека примероците би можеле да им помогнат подобро да разберат дали некогаш постоел живот на Марс.
Оригиналниот дизајн на програмата Mars Sample Return, партнерство помеѓу НАСА и Европската вселенска агенција, беше сложен. Програмата вклучуваше повеќекратни мисии за лансирање од Земјата до Марс за да се соберат примероци и потоа да се изврши првото лансирање ракета од површината на друга планета за да се вратат примероците на Земјата.
Сепак, се покрена загриженост дека програмата е премногу „незгодна“ поради сложеноста, трошоците и одложениот датум на враќање, кој првично се очекуваше да биде 2031 година, но беше отфрлен по проценките на независен одбор за преглед.
Буџетските кратења што ја погодуваат НАСА, исто така, ја доведуваат програмата во опасност.
Администраторот на НАСА Бил Нелсон и Ники Фокс, помошник администратор на Дирекцијата за научна мисија на НАСА, во понеделникот го доставија одговорот на федералната агенција до независен одбор за преглед.
Прегледот на програмата препорачува враќањето на примерок од Марс да чини не повеќе од 5 до 7 милијарди долари, рече Нелсон.
НАСА беше принудена да се справи со намалените трошоци поради буџетските кратења за фискалните 2024 и 2025 година, оставајќи ја агенцијата со 2,5 милијарди долари, рече тој.
„Враќањето на примероците од Марс ќе биде една од најкомплексните мисии што НАСА некогаш ги презела. „Заклучокот е дека буџетот од 11 милијарди долари е прескап, а датумот на враќање во 2040 година е премногу далеку“, рече Нелсон.
„Безбедно слетување и собирање примероци, лансирање ракета со примероци од друга планета – што никогаш досега не било направено – и безбедно транспортирање на примероците над 53 милиони километри назад до Земјата не е мала задача. Треба да погледнеме надвор од кутијата за да најдеме патека што е и достапна и ќе испорача примероци во разумна временска рамка“, додаде тој.
Нелсон рече дека е неприфатливо да се чека до 2040 година за да се вратат примероците на Земјата, бидејќи 2040-тите се „деценијата во која ќе слетуваме астронаути на Марс“, повтори тој за време на прес-конференција.
Така, вселенската мисија испраќа „повик за помош“.
