Лидерите на земјите членки на Европската унија се собраа во Брисел на самитот кој сигурно е еден од најнеизвесните во последните неколку години.
На дневен ред е проширување и ревизија на седумгодишниот буџет, две теми за кои се уште нема консензус. Во центарот на вниманието е унгарскиот премиер Виктор Орбан, кој се заканува дека ќе стави вето на клучните одлуки.
Дали е можно да го убедите или да го натерате да попушти?
Вчера, имено, Европската комисија објави дека одмрзнува околу 10 милијарди евра наменети за Унгарија, што е околу една третина од вкупната сума која е суспендирана поради низа загрижености поврзани со владеењето на правото. Комисијата тврди дека Унгарија исполнила низа судски реформи и затоа заслужува пристап до дел од финансирањето според заслугите.
Контроверзна одлука
Сепак, ваквата одлука на Европската комисија предизвика низа остри реакции. Унгарските граѓански здруженија кои ја следат независноста на судството велат дека владата не ги исполнила целосно критериумите, а незадоволни има и во Европскиот парламент. Така, Европската народна партија и социјалистите и демократите ја изразија својата загриженост во писмо до претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен.
Балаш Орбан, политички директор во кабинетот на премиерот Виктор Орбан, во интервју за Блумберг изјави дека се подготвени да го укинат ветото за помошта за Украина, но под услов сите замрзнати средства, кои се околу 30 милијарди евра, да бидат одмрзнати.
Германскиот претставник на Зелените во Европскиот парламент, Даниел Фројнд изјави дека оваа одлука е најголемата грешка на претседателот на Комисијата.
„Со тоа што му даде 10 милијарди евра на Орбан, Фон дер Лајен ја прави најголемата грешка откако е на функцијата. Потребните реформи не се спроведени. Сепак, тајмингот на објавувањето сугерира дека не се работи за реформи во судството. Наместо тоа, 10 милијарди евра беа наменети за отстранување на ветото на Орбан“, изјави Фројнд и продолжи:
„Урсула фон дер Лајен сега го дава најголемиот поткуп во историјата на ЕУ – на автократот и пријател на Путин Виктор Орбан. Европската комисија денеска покажува дека тактиката на уцена на Виктор Орбан се исплатела“.
Орбан: Нема преговори!
По одлуката на Комисијата, останува прашањето дали тоа ќе биде доволно за Виктор Орбан, бидејќи нешто помалку од 12 милијарди остануваат замрзнати поради проблеми поврзани со заштитата на човековите права, јавните набавки и академските слободи.
Остануваат и 10,4 милијарди евра грантови и поволни заеми од фондот за закрепнување од пандемијата, кои се исплаќаат по спроведувањето на одредени реформи.
Поставивме седум предуслови, три од седумте не беа исполнети. Нема причина за преговори, Орбан ја разреши денеска пред почетокот на самитот што ќе трае денеска и утре.