Најавата на владата за зголемување на трошоците за одбрана е очекувана и неизбежна, според експертите за одбрана Јелена Јуван и Маја Гарб. Геополитичката ситуација се влоши, а Словенија заостанува зад членките на НАТО во однос на трошоците за одбрана. Треба да се инвестира во кадри и баталјонски групи, делумно за да можеме лесно да го користиме одбранбениот денар за цивилни цели, рече тој.
Одлуката за зголемување на трошоците за одбрана на два проценти од БДП до крајот на летото е единствената можна, изјави Јелена Јуван, раководител на Одделот за одбранбени студии на Факултетот за општествени науки во Љубљана. „Навистина немаме избор“, реков јас.
Имено, Словенија мора да биде дел од поголем сојуз, или НАТО или некое одбранбено крило на ЕУ, бидејќи е премногу мала и премногу сиромашна за да може сама да се грижи за сите аспекти на националната безбедност или одбранбениот систем, се вели.
„Безбедносните услови и на европскиот континент и на глобално ниво се исклучително строги“, нагласи Џуван. Не станува збор за војската во Украина, туку и за променетите односи меѓу ЕУ и САД. Таа рече дека постои големо прашање, каква ќе биде позицијата на САД кон алијансата.
Јелена Јуван, раководител на Министерството за одбрана, ФДВ
Маја Гарб, научник по одбрана од истиот оддел, исто така нагласи дека Словенија мора постепено да ги зголемува своите трошоци за одбрана. Во однос на овие расходи, Словенија заостанува зад другите членки на НАТО со години.
Покрај тоа, формирањето на средниот борбен извидувачки баталјон и групата на средниот борбен баталјон е одложено многу долго време, односно купувањето на оклопни возила. Ова е едно од ветувањата на Словенија кон НАТО, истакна таа.
И двајцата соговорници сметаат дека најавата на владата дека ќе ја зајакне отпорноста на целото општество, не само на армијата и одбранбениот систем, има смисла. Во исто време, Гарб предупреди дека двојната употреба, т.е. и за воени и за цивилни цели, е лесно помалку корисна за воени цели отколку проектите наменети само за воени цели. Од друга страна, опремата со двојна намена е лесно покомплицирана за цивилна употреба.
Исто така, инвестирањето во двојна намена нема да ја зајакне отпорноста на државата, ако нема инвестиции во персонал, кој, според Јуван, е најслабата точка на системот. „Без оглед на тоа колку нови и модерни системи за оружје можеме да набавиме со поголем буџет за одбрана, ќе мора повеќе да се справуваме со персоналот, односно со слабите односи во рамките на словенечката армија и незадоволството на вработените“, предупреди таа. Воената професија е специфична, припадниците на војската се дел од системот на државна служба, па затоа многумина немаат соодветна плата и можност за напредување.
адвокатката на одбраната Маја Гарб
Соговорниците потсетија дека политиката во изминатите години целосно ја занемари областа на одбраната. Гарб рече дека државата мора да има вооружени сили подготвени, бидејќи треба да се прифати дека безбедносните и одбранбените напори, вклучително и воената одбрана, се исто така дел од општеството.
Според Гарб, ова не значи дека мора да ја прифатиме милитаризацијата на општеството. За мене, дека зголемувањето мора да биде постепено, а тој не се согласува, „дека средствата за одбрана треба одеднаш и многу масовно да почнат да се издвојуваат“.
