Поранешниот американски претседател Доналд Трамп најави воведување нови царини кои би можеле да имаат глобални последици.
Иако деталите сè уште не се официјални, Белата куќа веќе го нарекува овој потег „Ден на ослободувањето“, додека аналитичарите предупредуваат на можни трговски војни.
Ви претставуваме три клучни прашања кои ја придружуваат оваа одлука.
1. Колку ќе бидат царините?
Тимот на Трамп сè уште не откри точни бројки, но во текот на претходната кампања тој зборуваше за царина од 10% за целиот увоз, па дури и за тарифи од 25% до 60% за стоки од Кина. Планот ги вклучува таканаречените „реципрочни тарифи“ кои би зависеле од земјата – „Ако ни наплаќаат, ние им наплатуваме“, рече Трамп.
Воведувањето царини нема да се однесува само на даноците, туку и на другите економски политики кои Белата куќа ги смета за неправедни за американскиот бизнис, вклучувајќи го и данокот на додадена вредност (ДДВ).
2. Кои земји би можеле да бидат засегнати?
Иако конкретниот список сè уште не е објавен, американските власти навестија дека царините би можеле да ги опфатат сите земји. Меѓу потенцијално погодените земји се: Кина, ЕУ, Канада, ОК, Индија, Јапонија, Бразил, Турција и други големи економии.
Трамп претходно рече дека „пријателите често се полоши од непријателите“, мислејќи на Канада и ЕУ како главни цели на царините.
3. Кој всушност ќе ги плати царините?
Тарифите се технички данок што го плаќаат американските компании кои увезуваат стоки. Меѓутоа, во пракса трошокот често се пренесува на крајните потрошувачи преку поскапи производи.
Американските бизнисмени веќе изразуваат загриженост дека новите мерки би можеле да ги зголемат трошоците за производство и да ги нарушат синџирите на снабдување.
Заклучок Нова рунда трговски мерки може да доведе до дестабилизација на глобалните пазари, дополнително зголемување на цените и заострување на односите со клучните партнери.
Потегот на Трамп внимателно го следат не само економистите и трговските сојузници, туку и политичките актери ширум светот.
