Глобалното просечно ниво на морето ќе се зголеми за околу 0,76 сантиметри од 2022 до 2023 година, речиси четири пати повеќе од една година претходно, објави НАСА во четвртокот, припишувајќи го „значајниот скок“ на силниот феномен Ел Нињо и климатските промени.
Анализата на НАСА се заснова на повеќе од 30 години сателитски набљудувања, со првото лансирање на сателити во 1992 година, а последното во 2020 година.
Севкупно, нивото на морето се зголеми за околу 10 cm од 1993 година. Стапката на пораст исто така се забрза, повеќе од двојно се зголеми од 0,17 cm годишно во 1993 година на сегашната стапка од 0,43 cm годишно.
„Сегашните стапки на забрзување значат дека сме на пат да додадеме уште 20 сантиметри на глобалното просечно ниво на морето до 2050 година“, рече Надја Виноградова Шифер, директорка на тимот на НАСА за промена на нивото на морето и програма за физика на океаните во Вашингтон.
Според неа, тоа би било двојно повеќе од промените во следните три децении во споредба со претходниот век, создавајќи иднина во која поплавите би биле многу почести и покатастрофални од денес.
Непосредна причина за таквиот скок е Ел Нињо, кој ја замени Ла Ниња од 2021 до 2022 година, кога нивото на морето се зголеми за околу 0,20 см.
Ел Нињо е природен временски феномен поврзан со нарушување на шемите на ветерот, што значи повисоки температури на површината на океаните во источниот и централниот дел на Пацификот.
Ел Нињо, кој се случува во просек на секои две до седум години, обично трае од девет до 12 месеци и може да предизвика екстремни временски настани, како што се шумски пожари, тропски циклони и долги суши.
Спротивно на тоа, Ла Ниња е временска шема која се карактеризира со невообичаено ниски температури во Тихиот Океан.
„Во годините на Ел Нињо, многу дожд што вообичаено би паднал на копно завршува во океанот, привремено подигајќи го нивото на морето“, рече Џош Вилис, истражувач на нивото на морето во Лабораторијата за млазен погон на НАСА (JPL).
Но, во овој забрзан тренд е видлива и јасна човечка трага.
„Долгорочното собирање податоци како овој 30-годишен сателитски рекорд ни овозможува да правиме разлика помеѓу краткорочните ефекти врз нивото на морето, како што е Ел Нињо, и трендовите кои ни кажуваат каде оди нивото на морето“, рече Бен Хамлингтон од JPL.
Технолошките иновации донесоа поголема точност на мерењето со текот на годините. На пример, радарските височини ги одбиваат микробрановите од површината на морето, а потоа го снимаат времето потребно за сигналот да се врати назад до сателитот, како и јачината на повратниот сигнал.
Тие, исто така, ги проверуваат своите податоци со други извори, како што се мерачи на плима и сателитски мерења на атмосферската водена пареа и гравитационото поле на Земјата.
