Дали некогаш сте се запрашале кое е најстарото дрво на светот? Каде се наоѓа и како изгледа? Ајде да ги погледнеме.
Ако сакате да го видите она за кое се верува дека е најстарото дрво на светот, треба да отидете на врвот на планина во Шведска, каде што една смрека живее речиси 10 илјади години.
Уште во 2018 година, ласкавата титула „најстарото дрво на светот“ ја држеше величествен бор од Калифорнија, а потоа ја освои смрека, која беше откриена на врвот на една шведска планина. Но, тоа не е сосема сигурно, бидејќи во борбата се вклучи и дрво од чилеанската шума.
Сегашниот рекордер е смрека
Значи, ако сакате да го видите најстарото дрво на светот, треба да отидете на врвот на планината во Шведска, каде смреката живее речиси 10 илјади години. Смреката, која се вкоренила на крајот на последното ледено доба (околу 7542 п.н.е.), била откриена во 2004 година од научниците кои истражувале видови дрвја на планината Фулуфјалет (накратко Фулу) во провинцијата Даларна. Нејзината возраст беше потврдена четири години подоцна по детална анализа.
Во близина на врвот на планината Фулу, истражувачите пронајдоа група смрека стари повеќе од 8.000 години, вклучувајќи докази дека едно дрво е старо 9.550 години. Професорот по географија Леиф Кулман го нарекол дрвото Old Tjikko во чест на неговото покојно куче.
Сепак, откривањето на планинската смрека не е без контроверзии. Исклучителната старост на дрвото му се припишува на неговиот корен систем, а видливиот дел од дрвото – стеблото, гранките, конусите и иглите – живее „само“ околу 600 години, бидејќи дрвото се обновувало со текот на годините. Се поставува прашањето, дали дрвото што се менува вака, всушност сè уште е истото дрво?
Преостанатата старосна евиденција меѓу дрвјата
Пред Египќаните дури и да почнат да ги градат познатите пирамиди во Гиза, мал бор по име Метусалах се вкоренил во Белите Планини во источна Калифорнија. Ова дрво сè уште расте и некогаш се сметало за најстарото дрво во светот. Податоците од неговото јадро ја проценуваат возраста на 4.853 години.
Генерал Шерман е џиновска секвоја која расте во националниот парк џиновска шума Секвоја во округот Туларе во американската сојузна држава Калифорнија. Во однос на волуменот, тоа е најголемото познато живо едноконо дрво на Земјата. Се проценува дека е стар околу 2.200 до 2.700 години.
Но, во 2022 година, во Чиле беше откриен чемпрес од Патагонија, познат како Гран Абуело (Пралиот дедо) или Алерс Миленарио и се вели дека е нов кандидат за најстарото дрво на светот. Ова конкретно дрво, пронајдено во клисура во националниот парк Алерс Костеро во Чиле, се проценува дека е старо 5.484 години.
Чилеанскиот научник Џонатан Баричивич, кој го пронашол и проучувал дрвото, ги презентирал наодите на конференции. Меѓутоа, бидејќи Баричивич ја процени староста на дрвото врз основа на делумен примерок од јадрото, постои одредена контроверзија за точноста на проценката.
Најстарата маслинка на Крит
Маслиново дрво Вувес е маслиново дрво во селото Ано Вувес на Крит, Грција. Веројатно една од најстарите маслинови градини во светот која и денес произведува маслинки. Не може да се утврди точната старост на дрвото, но се проценува дека е старо најмалку 2.000 години.
Без оглед на нивната возраст, најстарите дрвја во светот се од витално значење – не само за здравјето на животната средина, туку и како мерка за климатските промени. Со проучување на примероци од јадра на дрвјата, научниците можат да го видат влијанието на промените во животната средина врз дрвјата и нивната околина, пишува хрватскиот сајт punkufer.dnevnik.hr.
