Helicobacter pylori – Helicobacter pylori (HP) е многу мал, во форма на запирка, екстремно подвижен и грам-негативен бацил.
Helicobacter pylori е спирална бактерија која се наоѓа на слузницата на желудникот. Тоа е единствената бактерија која може да преживее во екстремно кисела содржина на желудникот, со многу малку кислород, на температура од 37 степени Целзиусови.
Освен на слузницата на желудникот, откриен е и кај рани на оралната слузница, во денталниот плак, во плунката, а докажан е и кај столицата.
Инфекцијата со Helicobacter pylori е придружена со хуморален и клеточен имунолошки одговор. Сепак, организмот домаќин не успева да го елиминира овој микроорганизам. Откако ќе се појави инфекција, ако не се лекува, таа опстојува со децении, можеби и цел живот.
Карактеристично е што кај поголемиот дел од заразените не се појавуваат симптоми на болеста, додека кај мал дел се развива симптоматски гастритис, пептичен улкус, рак на желудникот и МАЛТ лимфом, пишува Stetoskop.info.
Како се пренесува Helicobacter pylori?
Начинот на пренесување на HP инфекцијата сè уште не е целосно истражен. Сите претходни наоди го поддржуваат фактот дека инфекцијата се пренесува директно од заразено лице на здрава личност, на три главни начини:
– стомак – уста, кога од повраќаната содржина на заразено лице, која содржи големо количество бактерии, ќе стигнат до устата на здрав човек;
– уста – уста, кога бактеријата преминува од устата на заразено лице во устата на здрава личност;
– столица – уста, кога бактерии од столицата на заразено лице, со валкани раце, поминуваат во устата на здрав човек.
Постојат и индикации за некои други патишта на инфекција (од околината преку вода или преку мачки, кучиња и сл.), но тоа сепак треба да се потврди со подетални истражувања.
Најбрзо се заразуваат малите деца кои живеат во лоши социо-економски услови. Инфекцијата со хеликобактер пилори е најчеста кај децата кои го делат креветот со своите родители или други деца, во средини каде мајката ја џвака храната што му ја дава на детето или претходно ја става цуцлата на детето во сопствената уста. Инфекцијата е почеста кај децата кои се сместени во установи од различни типови.
Најчести симптоми
Агресивноста на бактериите од една страна и чувствителноста на луѓето од друга се веројатно одговорни за тоа што некои заразени пациенти остануваат без симптоми на болеста (имаат само воспаление на слузницата на желудникот – гастритис, утврдено со преглед) , додека други развиваат разни болести како што се чиреви или дури и тумори (рак на желудникот или лимфом).
Најчестиот симптом е болката, која е генерално изедначена и досадна. Се појавува и исчезнува во интервали од неколку дена до неколку недели.
Во случај на дуоденален улкус, тој се појавува неколку часа после јадење или среде ноќ на празен стомак, а престанува со внесување храна.
Со чир на желудникот, болката обично се зголемува после јадење.
Покрај болката, која е најдоминантен симптом, постојат и:
– губење на тежината предизвикано од аверзија кон храна или анорексија
– надуеност
– подригнување
– гадење
– повраќање
Симптомите може да бидат многу благи или воопшто да не се појавуваат. Крварењето е честа компликација и се јавува во околу 25% од случаите.
Дијагностицира инфекции
Дијагностичките процедури за откривање на инфекција со HP се класифицирани во две групи:
инвазивен – преглед со сонда (ендоскопски преглед) со целно земање примероци (биопсија – брз уреаза тест, хистологија или култура),
неинвазивни (испитување без сонда) – методи кои откриваат присуство на ХП
со дување – докажување на активноста на бактериите на уреа со тест за издишување,
испитување на крв или плунка – присуство на специфични антитела во серумот и/или плунката на заразено лице (овој метод не е добар ако веќе е земена терапија),
Преглед на столицата – доказ за бактерии (HP антиген) во столицата на пациентот, пишува Stetoskop.info.
Третман на Helicobacter pylori
Чир на желудникот предизвикан од бактеријата Helicobacter се третира со препарати кои го уништуваат предизвикувачкиот агенс, ја намалуваат киселоста на желудникот и ја обложуваат слузницата на желудникот со заштитен слој. Helicobacter pylori се уништува со антибиотици, но со оглед на киселата средина во која живее бактеријата, неопходно е да се намали секрецијата на киселина.
На пазарот постојат две групи на лекови за намалување на киселоста на желудникот:
– H2 – антагонисти (фамотидин ранитидин, циметидин)
– Инхибитори на протонска пумпа (омепразол, пантопразол, лансопразол)
Терапијата е комбинирана со антибиотици, блокатори на секреција на киселина и лекови кои имаат заштитно дејство на слузокожата.
Во моментов најсигурна е таканаречената тројна терапија со два антибиотици против Helicobacter pylori во комбинација со лек кој го блокира лачењето на киселина или со конзерванс (азитромицин + амоксицилин + омепразол). На овој начин се ублажуваат симптомите на чирот, се елиминира неговиот предизвикувачки агенс, а во повеќе од 90 проценти од случаите спречува повторување на болеста (повторување).
Проверката на дејството на лековите врз Helicobacter pylori се врши со ендоскопски преглед или преглед на здив четири недели по терапијата.
Антациди се користат за отстранување на симптомите на болеста и како дополнителна терапија. Ако вкусот не е предизвикан од Helicobacter pylori, тоа не е неопходнo земајте антибиотици, веќе е доволно да земате блокатори на секреција на киселина.
Компликациите на чир на желудникот може да бидат крварење или перфорација кога е задолжителна ендоскопија (гастроскопија, колоноскопија) или операција.
