Евентуалното прекинување на увозот на руска нафта и гас доведе до нагло зголемување на цената на овие извори на енергија. Еден барел нафта од типот брент застана на 139 долари по отворањето на берзата, што е највисоко ниво од јули 2008 година.
И цената на гасот за купување на големо во Европа скокна за 60 отсто, на 350 евра за еден мегават-час, надминувајќи ја рекордната цена од петокот. Пред рускиот напад на Украина, цената била пониска од 80 евра, пишува Дојче веле.
Но, не се само цените на нафтата и гасот кои значително пораснаа. И цената на паладиумот е на рекордно високо ниво од речиси 3.440 долари за парична казна унца. Паладиумот е потребен за автомобилски катализатори. А Русија сочинува 38 отсто од светското производство на паладиум. Никелот веќе некое време поскапе за 30 проценти на речиси 38.000 долари за тон. Ова е највисоката цена од средината на 2007 година.
Цената на алуминиумот, која е иста како што е потребна во автомобилската индустрија, за прв пат се искачи на над 4.000 долари за тон. Цената на бакарот исто така достигна рекордно ниво од околу 10.850 долари за тон. По „крајот на една незаборавна недела“ и неделата што штотуку започна, ќе остане запаметена, според аналитичарите на Commerzbank за суровини.
Цените на акциите на берзите продолжуваат да паѓаат
Силниот раст на цените на суровините и загриженоста за понатамошната ескалација на војната доведуваат до значителен пад на вредноста на акциите на берзите. По големите загуби на азиските берзи и берзите во Европа забележаа голем пад. Германскиот берзански индекс DAX падна за пет отсто на почетокот на тргувањето на 12.438 поени, но некако закрепна на околу 13.000 поени во текот на денот. Сличен пад забележа и Eurostoxx (3,7 отсто), кој исто така малку закрепна во текот на денот. Инвеститорите се повеќе купуваат злато. Фина унца чинеше повеќе од 2.000 долари за прв пат од летото 2020 година. И поради моменталната слабост на еврото, златото е поскапо во еврозоната од кога било досега.
„Ние сме на почеток на нов економски поредок“, рече Роберт Халвер, стратег на пазарот на капитал на Баадер банка. Граѓаните драматично ја губат куповната моќ поради експлозијата на цените на нафтата и гасот. Затоа, најверојатно, бизнисите нема да можат да ги пренесат своите повисоки трошоци на потрошувачите, вели тој.
Растот ќе продолжи да биде попречен од недостигот на суровини во наредните месеци, според Мартин Лик, главен инвестициски стратег за германското говорно подрачје во најголемиот светски инвестициски фонд Блекрок. Некои индустрии како што е автомобилската индустрија се особено погодени. Според тоа, економијата во Германија и Европа ќе произведува значително помалку. А поради растот на цените на енергијата, подготвеноста на потрошувачите да трошат пари значително ќе се намали, смета Лик.
Збогум на стариот економски поредок
Зголемувањето на цените на суровините ќе доведе и до значително забрзување на инфлацијата. Тоа би можело да достигне годишно ниво од пет проценти во еврозоната, смета Кристијан Калер, берзански стратег на DZ-Bank. Затоа Европската централна банка е соочена со дилема: таа всушност има задача да ја одржува ценовната стабилност. Дали на седницата во четврток ќе иницира нормализирање на монетарната политика? Навистина, може да се спротивстави на инфлацијата, но може дополнително да ја ограничи економијата и да ја втурне во рецесија.
„Ситуацијата е крајно опасна“, вели Лик. Европските берзи паднаа за 20 отсто од почетокот на годината. И додека цврстото тло не е на повидок, вредноста на акциите ќе продолжи да паѓа толку долго, смета тој. „Тоа е сосема поинаква ситуација од пред две години, на почетокот на пандемијата на корона“, вели главниот стратег на Блекрок.
„Затоа што тогаш беше јасно дека по некое време пандемијата ќе помине, а владите со огромна поддршка ќе го спречат падот на економијата. Сега се заканува рецесија. Затоа сега помошта на државата е уште поважна. Тоа мора да помогне да се ублажат ефектите од големите зголемувања на цените на енергијата за потрошувачите. Повеќе од половина од сегашната цена на горивото паѓа на даноците (данок на енергија и ДДВ). Во исто време, државата мора да најде пари за трансформација на енергијата и зголемување на трошоците за одбрана. Треба да се збогуваме со старата светска економија“, вели стратегот на Бадер-Банка, Халвер, барем во Европа. САД полесно ќе ја надминат оваа криза бидејќи не се толку зависни од руската енергија. Но, Европејците треба да го стават своето снабдување со енергија на нова основа, рече Халвер.
