Нашата земја од денеска јавно ќе објавува податоци за бројот на деца кои се вакцинирани против ХПВ, главната причина за рак на грлото на матката.
Со објавување на ваква дигитална мапа, Србија стана првата земја во регионот која има ваков вид мониторинг на имунизација, поточно во секој момент ќе се знае бројот на вакцинирани деца по пол, возраст и број на дози.
Податоците ќе бидат објавени на порталот на Министерството за здравство, ќе бидат целосно анонимни и ќе се ажурираат неделно
ниво.
Со објавување на овој дигитален метод за следење на имунизацијата против ХПВ, напредокот на Србија кон целта за 90 проценти од вакцинирани девојчиња и момчиња, поставена од Светската здравствена организација (СЗО) како дел од стратегијата 90-70-90 за елиминација на ракот на грлото на матката. до 2030 година, може да се следи… години.
Ова е во согласност и со Декларацијата против рак на грлото на матката, која во јануари 2023 година ја потпиша проф. д-р Даница Грујичиќ, министер за здравство, проф. д-р Сања Радојевиќ Шкодриќ, директор на РФЗО, проф. д-р Верица Јовановиќ, директорка на Институтот за јавно здравје на Србија, Горица Ѓокиќ од Здружението за борба против рак на грлото на матката и јајниците „Проговори“ и д-р Мима Фазлагиќ од Здружението на жени „Наша Аска“.
Од јуни 2022 година, Србија ја обезбеди вакцината против хуманиот папилома вирус/ХПВ на сметка на РФЗО и го започна процесот на ХПВ имунизација на училишните деца.
„Најголемиот успех што е направен годинава, а е актуелен од денеска е лансирањето на дигитално решение за следење на имунизацијата со ХПВ во здравствените домови во Србија, кое ќе се ажурира неделно. Имено, на веб-страницата на Министерството за здравство, информациите за опфатот со ХПВ имунизација на момчиња и девојчиња на возраст од 9-19 години ќе бидат јавно достапни по региони и здравствени домови преку модерна апликација развиена за оваа намена. Ова ќе овозможи нашиот здравствен систем да им се придружи на земјите во Европа кои го развиваа овој систем во претходните години“, вели д-р Горан Макунчевиќ, државен секретар во Министерството за здравство.
Тој додава дека на овој начин во реално време ќе го знаеме опфатот со ХПВ вакцинацијата во Србија по региони и здравствени установи.
„Преку ова ќе имаме информации каде е успешен овој тип на превенција, а каде помалку. Врз основа на тие податоци ќе можеме да воведеме корективни мерки за зголемување на опфатот. Објавувањето на овие податоци ќе значи и повисока позиција за Србија во овогодинешниот круг на евалуација на земјите во рамките на атласот на ХПВ, документ подготвен од Европскиот парламентарен форум.
а која претходно беше претставена во Собранието на Србија во октомври 2023 година“, рече д-р Макунчевиќ.
Досега само пет проценти од девојчињата и момчињата кои се кандидати за ХПВ вакцина се вакцинирани во Србија, што претставува многу низок опфат, особено за земја во која во просек по две жени умираат секој ден поради рак на грлото на матката.
„Вакцината за ХПВ е првиот превентивен иновативен лек што го дава државата по цена на осигурување. Се работи за деветвалентна вакцина, цената на една доза е 14.000 динари, а во зависност од возраста се прима во две или три дози. Значи, тоа воопшто не е евтина вакцина. СЗО ја прогласи оваа вакцина за најбезбедна и најефикасна. Покрај сите овие факти, помина доволно време од јуни 2022 година, кога РФЗО ја воведе оваа вакцина, вкупно се вакцинирани само пет проценти од момчињата и девојчињата“, вели проф. д-р Сања Радојевиќ Шкодриќ, директор на РФЗО.
Таа додава дека тоа е апсолутно недоволно и дека не се задоволни од тој резултат.
„Она што државата сè уште може да го направи и што се планира е ХПВ типизација. Тоа значи дека во здравствените домови и
институтите за јавно здравје треба да можат да вршат типизација на ХПВ кај секоја жена на возраст меѓу 35 и 60 години со цел да се утврди дали пациентот има онкоген ХПВ. Кога ќе се откријат ХПВ онкогени, таа жена е кандидат за почести превентивни прегледи и затоа ќе значи и дека постои можност навреме да се дијагностицира евентуалната појава на рак на грлото на матката“, забележува директорот на РФЗО.
Податоците дека само едно дете неделно се вакцинира против ХПВ во Белград е алармантно и покажува дека како општество мора уште повеќе да работиме на подигање на свеста кај граѓаните, за да успееме да спасиме речиси 700 животи, колку што умираат жени од грлото на матката. рак секоја година.
„На крајот на минатата година здружението им додели признание на најуспешните здравствени домови кои најмногу придонеле за подигање на свеста за оваа болест, како и покривање на имунизацијата против ХПВ во Србија. Но, имаме и помалку успешни здравствени домови и установи каде процентот на вакцинирани и заштитени деца е многу симболичен.
Диететичарите се обидуваат да им го објаснат на родителите бенефитот од вакцинацијата, има и поголем опфат на заштитените деца“, вели Горица Ѓокиќ од Здружението за борба против рак на грлото на матката и јајниците „Проговори“.
Таа додава дека тоа само укажува дека треба повеќе да се работи на зголемување на свеста и кај општата и кај стручната јавност и на зголемување на опфатот со вакцинација во областите, односно здравствените домови каде опфатот е слаб.
„Поради оваа причина, мораме поактивно да работиме на ова поле, бидејќи иако Србија обезбеди превентивна вакцина против ХПВ на сметка на РФЗО и го започна процесот на имунизација на девојчињата и момчињата, се добива впечаток дека голем број на Родителите и децата се уште не се свесни за можноста за добивање вакцина и заштита од ХПВ“, вели Ѓокиќ.
