Основачот на Викиликс, Џулијан Асанж, кој се соочуваше со доживотен затвор во САД поради објавување доверливи воени документи, се изјасни за виновен, според судските документи објавени во понеделникот. Со Министерството за правда беше постигнат договор за 62-те месеци од затворската казна што ја одлежа во британски затвор, што ќе му овозможи да се врати на слобода во родната Австралија. Асанж вечерва полета од Лондон до Маријанските Острови. Приватниот авион моментално е на седумчасовен одмор во Бангкок. Тие треба да го продолжат своето патување кон архипелагот околу 16 часот по средноевропско време.
„Џулијан Асанж е слободен“, напиша Викиликс на социјалната мрежа Х во 2 часот по средноевропско време. Во понеделникот тој беше ослободен од строго обезбедуваниот затвор Белмарш во близина на Лондон, каде ги помина последните пет години. Пред тоа, тој помина седум години во егзил во амбасадата на Еквадор во Лондон, додека не му беше продолжен азилот во април 2019 година.
Основачот на Викиликс, кој откри стотици илјади доверливи американски воени документи, неколку часа бил во авион за Саипан на Маријанските острови, американска прекуморска територија. Според француската новинска агенција АФП, авионот сега слетал на аеродромот во Бангкок, каде морале да наполнат гориво. Се очекува повторно да полета во 21:00 часот по локално време (околу 16:00 часот по средноевропско време). Асанж ќе пристигне на островот Саипан во среда рано наутро.
Авионот со кој Џулијан Асанж треба да патува до слобода слета во Бангкок (Фото: Chalinee Thirasupa/REUTERS)
По објавувањето на информацијата за ослободување на Асанж, на интернет брзо кружат видео снимки од неговото заминување од затвор и качувањето во попладневните часови на лондонскиот аеродром Станстед. Асанж патува од Европа со приватен авион. Како што изјави неговата сопруга Стела Асанж за P.A., летот ќе чини половина милион долари (околу 470.000 евра) и ќе биде покриен со собирање средства. Викиликс на социјалната мрежа Х објави фотографија од Асанж од авион и напиша: „Се приближувам до слободата“.
На најголемиот остров на Северните Маријански Острови, кој се наоѓа во западниот дел на Пацификот и затоа е многу поблиску до неговата родна Австралија, во понеделник беа поднесени и објавени судски документи кои го откриваат договорот за вина на Асанж. Се очекува судијата да го осуди на 62 месеци затвор, при што ќе се земе предвид времето на отслужување во британски затвор. Тоа значи дека тој може веднаш да се врати во родната Австралија, каде што се очекува да замине веднаш по завршувањето на рочиштето. Асанж во минатото ги негираше обвинувањата, бранејќи ги велејќи дека се новинарство.
Но, поддржувачите на Асанж и понатаму се внимателни. Според Би-Би-Си, тие предупредуваат дека работата ќе биде конечна дури кога локалниот судија ќе го потпише во среда. Ова во првата реакција го истакна и неговата сопруга Стела Асанж, која го потврди начелниот договор меѓу Џулијан и Министерството за правда, но додаде дека одлуката се уште не е конечна до конечниот потпис на судијата во среда.
За ослободувањето на Асанж пред парламентот во вторникот првпат зборуваше и австралискиот премиер Ентони Албанез. Тој алудираше на повеќегодишната тивка дипломатија со цел да се обезбеди ослободување на Асанж, нагласувајќи дека повеќе информации ќе бидат споделени откако ќе се завршат соодветните процедури.
Се случуваат првите реакции: детето уште не знае дека таткото доаѓа дома
По веста дека по 12 години прогон Асанж постигнал договор со американското Министерство за правда и ќе може да се врати во родната Австралија, доаѓаат првите реакции. Зборуваа и неговата мајка Кристин Асанж и неговата сопруга Стела Асанж. Но, неговите поддржувачи се уште се многу претпазливи; додека не се потврди договорот на Асанж на суд, што се очекува да се случи во среда, ништо не е конечно, велат тие. И затоа ни неговите деца сè уште не знаат дека Асанж би требало да се врати дома после многу години. Повеќе за првите реакции прочитајте во написот со наслов Детето на Асанж, се уште не знаат дека таткото дури сега се враќа дома после многу години.
Според Би-Би-Си, администрацијата на американскиот претседател Џо Бајден е под голем дипломатски притисок во последните години. Веќе во април, по австралиската жалба, Бајден рече дека САД размислуваат за негово ослободување. Министерството за правда и многу истакнати американски дипломати со години се залагаат за екстрадиција на Асанж во САД. Тоа е драматичен пресврт на првобитната позиција на официјален Вашингтон.
Откриени доверливи извештаи за војната во Авганистан и Ирак
Обвиненијата на САД против Асан Гу потекнуваат од едно од најголемите објави на доверливи информации во американската историја за време на администрацијата на претседателот Барак Обама.
Министерството за правда на САД го обвинува дека од 2009 година со помош на веб-страницата Викиликс заговарал заедно со војникот Челзи Менинг за да открие десетици илјади доверливи извештаи за војната во Авганистан, стотици илјади извештаи за војната во Ирак. стотици илјади извештаи на Стејт департментот за затворениците во Гвантанамо.
Викиликс објави и мејлови од Демократската партија, помагајќи ја претседателската кампања на Доналд Трамп во 2016 година, објави NBC.
Асанж ги помина последните пет години во максимално обезбедуваниот затвор Белмарш на периферијата на Лондон, пред да помине седум години во егзил во амбасадата на Еквадор во Лондон додека не му беше одземен азилот и тој беше затворен во април 2019 година.
Тој се бори против екстрадиција во САД повеќе од една деценија, а во март Високиот суд во Лондон дозволи неговата жалба да биде целосно разгледана.
Челзи Менинг беше осудена на 35 години во воен затвор во 2013 година, но во последните денови од неговото претседателствување во 2017 година, Обама ѝ ја преиначи казната на она што веќе го отслужи.
Неговата мисија беше да го промени светот, но по која цена?
Асанж во 2006 година ја основаше веб-страницата за свиркачи Викиликс во обид за „радикална транспарентност и вистина“. По објавувањето на доверливите документи тој беше кривично гонет, а последен пат беше виден како слободно се шета пред 12 години. Последните пет години ги помина во затвор со максимално обезбедување во близина на Лондон, а пред тоа помина седум години во егзил. Напорите да не биде екстрадиран во Америка и да се откаже од гонењето на Асанж траеја со години. Тие беа поддржани и од некои од најголемите светски медиуми. Повеќе за животот и делото на Хулијан Асанж можете да прочитате во написот Анализа на CNN: Неговата мисија беше да го промени светот, но по која цена?
