Праговите за влегување во пубертет се многу пониски отколку во претходните генерации. Денес се смета дека пубертетот започнува на возраст од 8 до 13 години кај девојчињата и меѓу 9 и 14 години кај момчињата. Овој период претставува предизвици и за родителите и за децата. Нервоза, промени во расположението, па дури и повишен глас – со сето ова се соочуваат родителите, а педагогот Јелена Холсер за порталот N1 истакнува дека мора да има меѓусебно почитување и дека пубертетот не е изговор за недолично однесување.
„За двата пола ова е период на големи физички, психички и социјални промени. И двата пола сега повеќе од вообичаено на нов начин го истражуваат светот околу себе, имаат нестабилни емоции, изразени промени во расположението. Понекогаш нивните потреби изгледаат контрадикторни, на пример, истовремено имаат потреба од лична приватност, но и да бидат прифатени од поширокото опкружување. „Исто така, промените во телото и начинот на размислување можат да влијаат на самодовербата и кај девојчињата и кај момчињата“, вели педагогот Јелена Холсер за порталот N1.
Како што додава тој, девојките во пубертетот обично почнуваат поинтензивно да размислуваат за својот физички изглед, како и за начините да го направат својот физички изглед што е можно поприфатлив. Оттука, вели тој, интересот за производите за нега. Исто така, односите со врсниците им се многу важни.
„Бидејќи женките се вербално повешти и бидејќи девојчињата се охрабруваат уште од мали да бидат отворени за своите емоции, тие ќе бидат поспремни од момчињата да зборуваат за своите емоции. За разлика од нив, момчињата во пубертет имаат силна потреба за независност како и желба да бидат сфатени „сериозно“ од возрасната средина, всушност што е можно позрели“, објаснува нашата соговорничка.
Јелена Холсер наведува дека момчињата повеќе се информираат за промените што им се случуваат преку медиумите, интернетот, а помалку од пријателите и членовите на семејството, додека девојчињата повеќе ќе разговараат со луѓето кои ги сметаат за најблиски. Едно е сигурно – и на момчињата и на девојчињата им е потребна поддршка во овој период.
Предизвици за родителите
Сепак, пубертетот исто така претставува тешкотии и предизвици за родителите.
Холцер наведува дека родителите заборавиле како е да се биде во пубертет, а се случува и тие да припаѓаат на оние генерации кои поминале низ пубертетот без некоја посебна вклученост на нивните родители.
„Тоа се родителите кои велат: „Во мое време не ни знаев дека поминувам низ пубертет“. Друга причина зошто овој период е тежок за родителите е тоа што денешните тинејџери, за разлика од нивните родители, се различни. Имаат „пократок фитиљ“, поинаков вид на внимание, па секој обид на родителите да се стават во супериорна положба веднаш пропаѓа. Авторитетот се заработува и заслужува, а не се претпоставува. Така, ако родителите се обидат да изградат односи на доверба во пубертетот на нивните деца или да очекуваат од децата почитување или прифаќање на нивниот авторитет… тие доцнат“, нагласува педагогот.
Тој истакнува дека пубертетот е раскрсницата меѓу „светот на детството“ и „светот на возрасните“. Тоа всушност значи дека детето ќе се обиде, кога му одговара, да ги има правата на возрасните и обврските на детето, а кога му одговара – да ги минимизира своите обврски со изговорите „Јас сум уште дете“, тој. додава.
„Детето истовремено се обидува да се оттргне од родителската зависност и да се покаже како независно за животот како возрасните, додека во реалноста тоа често не е случај. Оваа дивергенција води до меѓусебни недоразбирања и конфликти. Сепак, тоа не значи дека е невозможно да се развие однос на доверба и поддршка со детето за време на пубертетот“, нагласува Холсер.
Влијанието на хормоните врз однесувањето
Соговорникот на порталот Н1 објаснува дека хормоналната рамнотежа или нерамнотежа влијае и на однесувањето на возрасните и дека за време на пубертетот лачењето на хормоните значи дека децата се уште помалку способни да ги контролираат своите емоции отколку што научиле возрасните.
„Затоа се раздразливи, имаат нагли изливи на гнев, но има и изразени промени на различни емоции во краток временски период, па периодот на плачење се менува со периодот на радост и смеа“, додава Холцер.
Исто така, укажува дека хормоните влијаат на промената на физичкиот дел од телото, но дека е уште поважно тие да предизвикуваат и промени во однесувањето и начинот на размислување. „Така, како што телото се прилагодува на овие промени, така се прилагодува и мозокот“, вели тој.
Кои се причините за нервоза и хистерија, промени во расположението за време на пубертетот
Холцер наведува дека пубертетот е време на големи одлуки и дека родителите треба да се вооружат со трпение.
„Семоќноста е една од можните карактеристики на тинејџерите и една од причините зошто е тешко да се разбере однесувањето на детето во пубертет. Овој термин значи дека децата реално не ги знаат своите граници. Им се чини дека можат се, знаат сè, имаат право на сè, дека сè им е дозволено. Ова е особено ризично доколку се појават некои форми на зависност (цигари, алкохол, интернет, опијати…). Потоа, убедливо се убедуваат себеси и нивните родители дека „не е ништо“, дека „сите го прават тоа“… Зошто се толку убедливи за тоа? Затоа што убедливо веруваат во тоа.
Соговорникот на порталот Н1 објаснува дека во пубертетот се забрзува развојот на емоционалната интелигенција и дека токму поради тоа во многу семејства има конфликти со родителите, зголемена нервоза и меѓусебни несогласувања.
„Ако вашето дете има бурен пубертет, вооружете се со трпение. Останете со поддршка и потрудете се да го разберете. Зошто е толку важно? Пубертетот, меѓу другото, е време на големи одлуки. Бидејќи емотивниот светоглед е примарен кај тинејџерите, донесените одлуки се емоционално донесени одлуки. Но, во комбинација со семоќноста, многукратно се зголемуваат ризиците дека одлуките што ги носи тинејџерот ќе бидат погрешни“, вели тој.
Педагогот посочува дека обично во овој период се зема првата цигара, се случуваат првите експерименти со дрога, можно е првото заљубување, а со тоа и првото сексуално искуство.
Многу е важно сите овие одлуки да се носат рационално, а не емотивно, бидејќи секоја од нив може да го одбележи животот на детето на подолг временски период, додава тој.
„Детето најчесто одлучува самостојно, или во разговор со своите врсници, т.е. повторно емотивен. Затоа е потребно да се направи се за да биде присутно и „поврзано“ со детето во неговото размислување и одлучување, бидејќи вие како возрасен можете да влијаете дека рационалноста има значење во неговото одлучување“, советува педагогот. .
Подигнати тонови и меѓусебно почитување
На прашањето дали треба да се реагира ако детето зборува со повишен тон на родителите, Холсер е јасен – нема причина пубертетот да биде изговор за несоодветен третман.
„За време на пубертетот, децата конечно се на возраст кога не мораме се да им објаснуваме детално. Тие веќе ги совладале повеќето манири и пожелно однесување. Нема причина пубертетот да биде изговор или причина да се прифати несоодветен третман на тинејџерите. Имате право да инсистирате на одредени активности без дополнително објаснување зошто го правите тоа. Негувајте меѓусебно почитување“, советува педагогот.
Односот мајка-ќерка во пубертетот
За време на пубертетот, девојките на посебен начин ќе ги набљудуваат своите мајки, кои потоа, посочува нашиот соговорник, дефинитивно стануваат или дефинитивно отпаѓаат како можни модели за копирање.
„Мајките кои уште пред пубертетот на своите ќерки се посветени и негуваат квалитетни комуникациски односи, многу добро знаат дека нема подобар соговорник за нивните ќерки за првите бакнежи, месечните циклуси, хормоналните промени, за момчињата… Токму од неа, мајки… Токму поради тоа мајките можат да бидат од големо значење и во процесот на формирање на правилен родов идентитет на ќерките“, вели тој.
Сепак, како што додава, многу е важно мајките да не заборават дека без разлика на добрата комуникација со ќерките тинејџерки, сепак треба да останат мајки и да не се трудат да бидат пријателки. „Имено, девојчињата (како и момчињата) мора да бидат обучени да ги најдат своите пријатели меѓу своите врсници, додека никаде нема да најдат друга мајка. Ако мајката во обид да биде што поблиска со својата ќерка, како пријатели, ја премине границата на односот родител-дете, нејзината ќерка нема да може да ги развие социјалните вештини“, нагласува нашата соговорничка.
И заклучува дека е важно да се знае дека добриот однос меѓу мајките и ќерките, кој е воспоставен во детството, обично останува кога ќерката ќе стане полнолетна.
