Со појавувањето на секоја нова социјална мрежа, започнуваат дискусии за нејзините добри и лоши страни и која треба да биде старосната граница за нејзино користење. Иако TikTok не е нова апликација, сепак отвора многу прашања, пред се затоа што е исклучително популарна кај помладите и малолетните лица, но и поради низата луди предизвици кои во некои случаи, за жал, имаат трагични последици.
Минатата година трагични вести пристигнаа од Италија. Имено, според зборовите на нејзините родители, 10-годишно девојче учествувало во таканаречениот предизвик за задушување на TikTok, ставајќи и ремен околу вратот и задржувајќи го здивот додека се снимала на телефонот. После тоа девојчето починало.
Еден предизвик кој особено ги згрозува стоматолозите е оној во кој корисниците на апликации се снимале како ги трупаат забите. Така се обиделе да ги исправат забите, но стоматолозите предупредија дека всушност можат да направат непоправлива штета на нивните заби.
Напукнувањето на черепот е уште еден исклучително опасен предизвик во кој две лица убедуваат трето лице да скокне во воздух, а потоа нејзините нозе се лизгаат и третото лице потоа ѝ паѓа на грб, а често и на глава. Лекарите остро го осудија овој предизвик, посочувајќи дека може да доведе до сериозни и опасни по живот повреди.
Ако само напишете „најопасните TikTok предизвици“ во вашиот пребарувач, ќе се соочите со низа опасни и бизарни видеа, а она што е особено загрижувачко е што во многу од нив главните улоги се малолетници.
Како да разговарате со децата?
Иако TikTok во своите услови за користење наведува дека апликацијата е наменета за лица постари од 13 години (треба да се напомене дека има исклучоци од старосната граница во одредени земји како Бразил, Индонезија и Мексико), како и на други апликации и популарни мрежи, корисникот може да обезбеди лажни информации и да продолжи да ја користи услугата.
Како да разговарате со децата за опасностите кои демнат на социјалните мрежи? Како да им објасните колку овие предизвици можат да бидат опасни за нив? Дали забраната на TikTok или која било друга апликација е вистинското решение? Ова се само дел од прашањата за кои разговаравме со клиничкиот психолог и професор по психологија Сања Јусуфбеговиќ.
Таа наведува дека родителите треба да имаат увид во активностите кои децата ги вршат на социјалните мрежи и дека треба да бидат свесни за можните опасности зад тоа.
„Важно е да се информираат децата за овие опасности, не со создавање чувства на страв, туку со поттикнување на чувството дека се способни да се заштитат себеси“, вели Јусуфбеговиќ и додава:
„Вообичаените препораки се да не оставате лични податоци за себе или за вашето семејство, туку суштинската заштита пред се се однесува на создавање критички поглед на некои содржини со кои се среќаваат децата. Главната заштита на која родителот може да го научи детето е создавање на критичко размислување, независност во проценките, кои потоа се и заштита од сугестии кои можат силно да се презентираат на овие мрежи“.
Доколку родителот забележи дека детето следи некои од опасните предизвици, треба да го соочи со можни негативни последици за кои детето не мора да е свесно и да го изрази својот став кон тоа, што вклучува несогласување/неодобрување, додава тој.
Тој посочува дека главни заштитни фактори се познавањето на интересите на детето и отворената комуникација придружена со разбирање и доверба.
Дали забраната на TikTok е решение?
Јусуфбеговиќ наведува дека забраната за користење на која било социјална мрежа, вклучително и ТикТок, е во доменот на родителската проценка и одговорност.
„Претпоставувам дека на ваквата одлука може да и претходат претходни (неуспешни) обиди за контрола на следењето на негативните содржини, кои детето не ги почитувало“, рече таа.
Едно од прашањата што се наметнува во контекст на забраната е дали во тој случај децата ќе се чувствуваат исклучени и изолирани од своите врсници.
„Чувството на изолација меѓу врсниците не е неопходна последица на ваквата родителска одлука, згора на тоа, некои деца по ова искуство велат дека сфатиле дека всушност можат да го поминуваат времето на поинаков начин, што претходно им изгледало невозможно. Кај оние деца кои развиле чувство на зависност од нив, може да има бурни реакции придружени со изливи на гнев, што секако е знак за родителот дека треба да размисли за времето кое детето го поминува на мобилен телефон, таблет. , или компјутер“, објаснува психологот.
Тој нагласува дека родителите треба да бидат трпеливи и истрајни „во изнаоѓање интересни теми за детето и да го надминат чувството на беспомошност пред атрактивноста на она што се нуди на интернет“. Но, укажува и на важноста на начинот на кој родителите ги користат медиумите во секојдневниот живот, бидејќи тие се модел на однесување за детето.
Во однос на старосните ограничувања за користење на одредени апликации, Јусуфбеговиќ наведува дека тие се поставени со причина и дека родителите имаат целосно право да бидат загрижени за нивната употреба.
Друга важна тема е како содржината што им се продава на децата преку ваквите платформи влијае на нивниот развој и внимание, бидејќи TikTok е популарен по своите кратки видеа.
„Долгорочно, за правилен детски развој, неопходно е да се поттикнат различни аспекти на развојот, различноста на содржините и соодветноста на детските можности. Постојаното гледање видеа на TikTok создава постојана потреба за брза промена на содржината, како и зголемување на потребата за интензитет на содржината, што доведува до нарушена концентрација, непредвидливо и површно внимание, што може да има долгорочни последици, не само врз успехот во училиште , но и на секојдневното функционирање на детето“, објаснува Јусуфбеговиќ.
