Кроновата болест е воспалителна болест на цревата со непозната етиологија и може да влијае на дигестивниот тракт од устата до анусот.
Гастроентерологот д-р Станко Петровиќ за порталот Н1 вели дека најголема инциденца има во Северна Европа, Велика Британија и Северна Америка, а дека во последната деценија има зголемување на инциденцата во земјите во развој како Латинска Америка, Азија и Источна Европа, во земјите од Северна Америка и Западна Европа, инциденцата е иста во последната деценија.
„Обично се јавува на возраст од 20 до 30 години. Вториот врв на КБ е на возраст од 60 до 70 години. Претпоставката е дека инциденцата на Кронова болест во Србија е меѓу пет и шест на 100.000 пациенти“, вели д-р Петровиќ.
Според него, неколку фактори играат голема улога во развојот на Кроновата болест: генетска предиспозиција, дефект на цревната бариера, нарушен цревниот имунолошки систем и фактори на животната средина. Промените во исхраната се главната причина за зголемување на инциденцата на оваа болест во некои земји.
“Познато е дека инциденцата на Кронова болест е најчеста во развиените земји, додека во земјите во развој и неразвиените земји фреквенцијата е помала, и покрај присуството на генетска предиспозиција. Тоа значи дека факторите на животната средина играат важна улога. Азија со напуштање на старото диета и усвојување на таканаречената западна диета (вестернизација) – намален внес на растителни влакна, и зголемен внес на готова храна и храна богата со калории и масти, малку овошје и зеленчук во исхраната“, рече тој.
Тој додава дека пушењето е важен фактор на ризик за Кронова болест, која освен цревата може да влијае и на други органи.
„Тоа се таканаречените екстраинтестинални манифестации на болеста. Најчесто се зафатени кожата, зглобовите, очите, црниот дроб и жолчните канали, бубрезите и белите дробови“, вели д-р Петровиќ.
Клиничката презентација на Кроновата болест е различна и може да варира од блага до многу тешка – личноста речиси веднаш да заврши на операционата маса. Тоа значи дека болеста може да биде асимптоматска или со благи/неспецифични симптоми, додаде докторот.
Главните симптоми на Кронова болест се абдоминална болка, дијареа, губење на тежината и треска.
„Најчести се болки во стомакот и дијареа, абдоминалните болки се во форма на грчеви доколку се јавуваат поради воспаление на цревата, а доколку се појават поради гноен збир што произлегува од Кронова болест, болката е постојана и интензивна придружена со треска, да бидат со различен интензитет и да зависат од степенот на интестинално воспаление или компликации, што често го доведува во заблуда лекарот на почетокот и е причина за доцнење во дијагностицирањето на Кронова болест. тенко до дебело црево“, објаснува тој.
Д-р Петровиќ наведува дека нелекуваната Кронова болест доведува до формирање на стенози во цревата и фистулозни канали кои ги поврзуваат цревата со други ткива и органи, т.н. фистула.
„Фистулите најчесто се јавуваат помеѓу цревата, потоа помеѓу цревата и кожата, посебен вид се фистули околу анусот – перианални фистули кои се многу тешки за лекување, потоа помеѓу цревата и мочниот меур или помеѓу цревата и вагината. „Фистули се јавуваат како последица на природата на болеста – Кроновата болест го зафаќа целиот цревен ѕид и постепено доведува до негово уништување“, рече тој.
Лекарот објаснува дека дијагнозата на Кронова болест се поставува врз основа на клиничката слика, лабораториски анализи на крвта, преглед на тенкото црево со магнетна ентерографија и преглед на дебелото црево со колоноскопија.
„Покрај овие методи често се користат контрастни методи за испитување на дигестивниот тракт, како што се рендген на гастродуоденумот, пасажи на тенкото црево или иригографија (испитување на дебелото црево со бариум). Овие радиолошки методи се користеле повеќе во минатото. , цревата и не може да се помине преку ендоскоп“, наведува д-р Петровиќ.
Како што вели, порано прегледот на тенкото црево им бил проблем на гастроентеролозите за преглед и следење, но денес со развојот на техниката може да се истражува целото тенко црево со помош на специјален ендоскоп наречен моторизиран спирален ентероскоп.
„Особено важно во дијагнозата и следењето на овие пациенти е прегледот на цревата со магнетна резонанца, бидејќи со овој преглед може да се види целата дебелина цревниот ѕид и најдобро ја опишуваат фистулата “, вели тој.
Кога станува збор за лабораториски анализи, во крвта се верификува зголемени инфламаторни фактори, анемија, зголемен број на леукоцити и тромбоцити, низок железо, низок албумин, ниски електролити.
„Калпротектинот е покачен во столицата, што укажува дека има воспаление во цревата, но може да се најде покачено и кај други цревни заболувања.“ во форма на дефект на мукозната мембрана или улцерација, кои имаат свој карактеристичен изглед .Се гледаат и отвори на фистула.Дијагнозата на болеста ја поставува гастроентеролог.По дијагнозата се започнува со лекување“, вели д-р Петровиќ.
Тој нагласува дека третманот може да биде медицински и хируршки, како и дека е важно да се напомене дека хируршкиот третман не ја лечи самата Кронова болест, туку само компликациите.
„Целта на лекувањето со лекови е да се елиминираат симптомите на болеста, да се намалат цревните и системските воспаленија, да се доведе до заздравување на цревната слузница, да се спречат компликации, да се одржи добар нутритивен статус на пациентите и да се обезбеди квалитетен живот“, рече тој. .
Се користат кортикостероиди, имуносупресивни лекови (азатиоприн и метотрексат), биолошка терапија.
„Новата ера на лекување на Кронова болест започна со примена на биолошка терапија која вклучува анти-ТНФ алфа препарати, антитела на ИЛ23, антиинтеграциска терапија. Најновите лекови и најновиот хируршки третман на пациентите со Кронова болест успешно се применуваат на ВМА“, рече д-р Станко Петровиќ.
