Пренатрупаноста во затворите продолжува да биде сериозен предизвик во една третина од европските затворски администрации, судејќи според годишната кривична статистика на Советот на Европа за затворската популација за изминатата година.
Севкупно, бројот на затвореници на 100 расположиви места во Европа се зголемил од 93,5 на 94,9 помеѓу 31 јануари 2023 и 31 јануари 2024 година, со значителни разлики меѓу земјите.
Во земјите со повеќе од 500.000 жители, петнаесет затворски власти пријавиле дека имаат повеќе затвореници отколку расположиви места.
Шест администрации пријавиле сериозна пренатрупаност: Словенија (134 затвореници на 100 места), Кипар (132), Франција (124), Италија (118), Романија (116) и Белгија (113). Уште осум земји имаа умерена пренатрупаност: Хрватска (110), Ирска (105), Шведска (105), Унгарија (104), Азербејџан (103), Финска (103), Турција (102) и Северна Македонија (101). Исто така, затворите во Шкотска (100) и Англија и Велс (98) (Велика Британија), како и во Србија (98), работеа со ограничувања на капацитетот, каде што малите промени во бројот на притвореници би можеле да предизвикаат пренатрупаност.
На последниот ден од јануари 2024 година, 1.021.431 затвореници беа притворени во 51 затворска администрација на земјите-членки на Советот на Европа, што претставува средна стапка на затворска популација од 105 затвореници на 100.000 жители низ целиот континент, според статистиката на Советот на Европа.Во земјите со повеќе од еден милион жители кои доставија податоци за 2023 и 2024 година, средната стапка на затворска популација во Европа малку се намали, од 116,2 на 115,1 (-0,9 проценти).
Значително зголемување на бројот на затвореници е забележано во 13 затворски администрации од јануари 2023 до јануари 2024 година во земји со повеќе од 500.000 жители, имено во Словенија, Шведска, Малта, Србија, Хрватска, Азербејџан, Италија, Албанија, Северна Ирска, Белгија, Шкотска, Англија и Велс и Ирска.
Од друга страна, стапките на затворање значително се намалија само во Бугарија, Луксембург, Турција, Естонија, Литванија и Унгарија.
Земјите со највисоки стапки на затворање беа Турција (356 затвореници на 100.000 жители), Азербејџан (264), Грузија (261), Молдавија (235), Полска (202), Унгарија (195), Албанија (192), Чешка (180), Словачка (179), Србија (177), Латвија (175) и Црна Гора (164). Други земји со високи стапки се Литванија (158), Велика Британија (Англија и Велс) (145) и Северна Македонија (143), според статистиката на Советот на Европа. „Пренатрупаноста ги нарушува условите за живот на затворениците“
Професорот Марсело Аеби, раководител на истражувачкиот тим SPACE од Универзитетот во Лозана, изјави:
„Пренатрупаноста сериозно ги нарушува условите за живот на затворениците и напорите за рехабилитација на затворските власти. Податоците за должината на затворските казни покажуваат дека пократките просечни затворски казни генерално водат до пониски стапки на затворање. Иако постојат исклучоци, овој однос укажува на важноста на должината на казната како механизам за управување со пренатрупаноста. Покрај промовирањето на алтернативни санкции, намалувањето на должината на казните – особено за ненасилни и сторители со низок ризик – може да биде моќна алатка за намалување на бројот на затвореници.“
Насилните кривични дела сочинуваа приближно една третина од осудената популација: убиства (11,9%), сексуални престапи (8,7%), напади (6,7%) и грабежи (6,3%).
Најчестите прекршоци беа злоупотреба на дрога (16,7%) и кражба (12,3%).
Вкупно 2,9 проценти од затворениците биле осудени за сообраќајни прекршоци, а 2,4 проценти за економски или финансиски криминал.
26 проценти од сите затвореници се во притвор.
Албанија, Ерменија, Црна Гора, Луксембург, Швајцарија, Холандија, Малта, Хрватска, Словенија, Северна Ирска, Украина, Данска и Белгија имаат најголем удел на притвореници. Бугарија, Чешка, Полска, Литванија, Северна Македонија и Романија имаа најмал удел.
Странските државјани сочинуваа значаен дел од затворската популација, иако многу нерамномерно меѓу земјите, во зависност од миграцијата, законските рамки и географските фактори. Вкупно, 16 проценти од затворениците во европските затвори не биле државјани на земјата каде што биле затворени.
