Во нацрт-извештајот за напредокот и на Косово и на Србија, Европската комисија нè потсетува дека имплементацијата на договорот веќе формално стана составен дел од процесот на европска интеграција. Косово е критикувано за некоординирани чекори кои ги поттикнуваат тензиите на северот и од него се бара да започне процедура за формирање Заедница на општини со српско мнозинство според европскиот предлог.
Тој ја обвинува Србија што не преземала чекори за да ги изведе пред лицето на правдата напаѓачите од Бањска. Од Србија се бара да почне да ги признава документите и симболите на Косово
Во повеќето области опфатени со Годишниот извештај за напредокот, беше утврдено дека Косово се уште е во раните фази на подготовка и дека треба да се направат повеќе напори во реформите, особено на јавната администрација, за да се постигне напредок.Според Коха.нет, во извештајот на Европската комисија се фокусира на процесот на нормализација на односите меѓу Косово и Србија и спроведувањето на обврските од претходните договори во нивниот дијалог, како услов за напредок во интегративните процеси и за финансиска помош.
Во нацрт-извештајот за напредокот и за Косово и за Србија, се потсетува дека имплементацијата на договорот веќе формално стана составен дел од процесот на европска интеграција.
„Генерално, Косово и Србија учествуваа во дијалогот, но треба да покажат посериозна и поконструктивна посветеност за унапредување на процесот на нормализација. Косово и Србија, исто така, мора да вложат значителни напори за да избегнат однесување кое ја загрозува стабилноста и реторика што е некомпатибилна со дијалогот и помирувањето“, се вели во нацрт-извештајот за напредокот за оваа година.
Беше посочено дека процесот на нормализација продолжува да биде под влијание на недоволните чекори на Србија за да се обезбеди одговорност за нападот на вооружените косовски Срби врз косовската полиција на 24 септември 2023 година во Бањска, што претставува „најсериозна ескалација во последните години“.
Во извештајот за Србија се наведува дека ЕУ очекува Србија „целосно да соработува и да ги преземе неопходните мерки за брзо апсење и изведување пред лицето на правдата на сторителите на нападите на северот на Косово во 2023 година“.
Исто така, во извештајот за Косово и Србија се повторува дека Договорот за патот кон нормализација на односите „останува правно обврзувачки и валиден“ и дека ниту една формалност не треба да биде пречка за напредок во неговата имплементација.
Се повторува дека Србија и Косово имаат обврска да ги спроведат сите договори од минатото и дека неуспехот на овој план, доколку не бидат конструктивни, ќе има последици за нивниот пат кон ЕУ.
Во извештајот се наведува дека „конструктивноста ќе се оценува врз основа на индивидуалните перформанси на страните“.
Тензиите на северот на Косово се оценети како „високи“.
„Косово постојано презема активности кои се спротивни на неговите обврски од дијалогот, вклучително и серија полициски операции против канцеларии поддржани од Србија на север“, се наведува во извештајот, а како пример се наведува Уредбата на ЦБК за користење на евра. и затворањето на канцелариите на банките и на Поштата на Србија на Косово.
Изразено е жалење и затоа што напорите во дијалогот да се дојде до прифатливо решение за двете страни за надминување на проблемите за луѓето на северот на Косово не беа успешни.
И во нацртот на овој извештај, Европската комисија наведува дека повлекувањето на Србите од институциите на Косово на север во 2022 година и бојкотот на локалните избори предизвикале „сериозно одложување“ во спроведувањето на обврските од договорот за дијалог.
Се бара Косово и Србија да го почитуваат договорот за учество во регионални иницијативи и билатералните несогласувања да не ги попречуваат нивните постапки.
Исто така, од Србија се бара да спречи илегални преминувања на административната линија и да ги насочува само официјалните премини со Косово.
Во него пишува дека договорот за катастар и признавање на дипломите не важи бидејќи не го почитува Србија.
ЕУ го поздравува спроведувањето на договорот за регистарски таблички на возилата и постепеното отстранување на оние што Србија ги издава за градовите во Косово, како и меѓусебното признавање на табличките.
Се бара од двете страни подоследно да го почитуваат договорот за официјални посети. Исто така да се почитуваат договорите за телекомуникациите и енергетиката.
Во овој Извештај, исто така, се повторува повикот Косово што поскоро да ја започне процедурата за формирање Заедница на општини со српско мнозинство, врз основа на европскиот предлог.
Додека од Косово се бара да го започне процесот на формирање на Заедницата, од Србија се бара „паралелно да ги исполнува своите обврски од договорот со започнување на признавањето на документите, симболите и институциите на Косово“.
Од Косово и Србија се бара конструктивно да се заложат за отворање на мостот на реката Ибар во Митровица за сообраќај на возила, но ЕУ го повторува својот став дека тоа треба да се направи во соработка и координација со меѓународното присуство во однос на безбедноста.
„Нема напредок во спроведувањето на декларацијата за исчезнати лица, која беше усвоена во мај 2023 година. Се охрабруваат партиите да избегнуваат политизирање на ова хуманитарно прашање и веднаш да започнат со имплементација, како прв чекор, да се договори проектната задача за заедничката комисија што треба да се формира врз основа на декларацијата“, се вели во нацрт-документот на Европската комисија.
Се поздравува активното вклучување на Косово во „Европската агенда за планот за раст за Западен Балкан“.
Во нацрт-извештајот за напредокот се наведува дека се смета дека правната рамка за изборите во Косово е во согласност со стандардите за демократски избори, а истовремено се критикува работата на Собранието на Косово.
Со овој документ Европската комисија бара Собранието на Косово да ја зголеми транспарентноста и да го подобри внатрешното управување. Треба да воспостави и електронско гласање и систем за пријавување учество на состаноци
