Првиот топлотен бран од почетокот на годината не воведува во календарското лето. Прогнозите покажуваат високи температури и во наредните денови, а доаѓа период на опасно УВ зрачење, кое е една од причините за најсмртоносниот рак на кожата – меланом.
Сигурно е дека со Сава Пилиповиќ во друштво нема да седите на сонце. Не дозволува повеќе од една деценија живот со најопасниот рак на кожата.
Меланомот го открив бидејќи имав проблем таму, на главата, кога отидов на фризер и ме чешаше“, вели Саво Пилиповиќ.
Наскоро докторот ги открива промените, надевајќи се дека се бенигни. Тие не беа.
„За жал, во декември 2013 година, мојот меланом влезе во четврта фаза, односно метастазираше и имав седум метастази на далечни органи, т.е. внатрешните органи и скелетниот систем. Како што кажав, тоа беше смртна казна“, објаснува Пилиповиќ.
Со оваа дијагноза годишно се соочуваат околу 700 луѓе во Србија, според податоците на Батут. УВ зрачењето е меѓу главните причини.
„На тој ризик се луѓе со светол тен, светли очи, црвенокоса, но и луѓе кои се изложени на сончева светлина или изгореле на сонце повеќе од еднаш во текот на животот и луѓе кои оделе или сè уште одат во солариум. “, вели д-р Драгана.Петровиќ Поповиќ.
Меланомот на почетокот изгледа како обична бенка на постоечко или ново место. Но, се разликува од него затоа што расте асиметрично, има неправилни рабови, е со различни нијанси и бои, со поголем дијаметар – и со текот на времето го менува својот изглед. Ова често може да се види со голо око.
„Треба да ја прегледате кожата на телото пред огледало, дланките, стапалата, да ја почувствувате главата и да побарате еден од членовите на домаќинството и членовите на семејството да ја прегледа кожата на грбот или недостапните делови од телото. објаснува д-р Петровиќ Поповиќ.
Самопрегледи еднаш месечно, годишно кај дерматолог – советува д-р Петровиќ Поповиќ и вели дека секое сомневање за промена е одлична причина за посета на лекар.
„Пациентите сè уште се откриваат главно во доцна фаза. Сакаме да го откриеме меланомот во најрана фаза кога неговото лекување е едноставна хируршка интервенција под локална анестезија која буквално трае 15 минути, како што ја нарекуваме амбулантски или дневна болница, по што пациентот си оди дома“, вели д-р Драгана Петровиќ Поповиќ.
„Имав два меланома, вториот ми беше откриен неколку месеци по првиот во најрана фаза, ми беше отстранет и немам никакви проблеми со него. Нема човек кој не ја видел промената. Некои видоа порано, некои подоцна, но многу од оние што ја видоа промената отидоа на лекар предоцна. Затоа што имаа работа што требаше да ја завршат, затоа што е тешко да се дојде до дерматолог, затоа што се плашат, затоа што е ова, затоа што е тоа“, објаснува Саво Пилиповиќ.
Со меланом во поодмината фаза, како што вели Пилиповиќ, гледате на смртта во очи. Но, упорното лекување, повеќекратните операции, иновативните терапии во странство, додава тој, ја претворија болеста во помирна хронична фаза.
„Го најдов својот мир, тоа е многу важно. Денес живеам добар, исполнет живот, не можам да се лутам за многу работи“, вели Пилиповиќ.
Во меѓувреме, во Србија стана достапна модерна терапија. Но, со оглед на подмолноста на болеста, превенцијата и раното откривање се на прво место.
„Меланомот е ретка болест. Често си велам, луѓето мислат дека не ме сакаат. Но, ракот на белите дробови не е ретка болест, па сите пушат и мислат дека тоа нема да ми се случи. Не е прашање на реткост, туку на неодговорност“, смета Пилиповиќ.
„Се обидуваме да ја откриеме бенката пред да се претвори во меланом, има неколку подтипови и тоа би било најдобро, тоа се пациентите што сакаме да ги видиме и среќни сме со нив што сме во таа фаза“, објаснува д-р Петровиќ. Поповиќ.
Кога ќе се открие навреме, меланомот може да се излечи. Сепак, Србија е меѓу првите земји во Европа по смртност од оваа болест.
