Од кафеавата пастрмка која станува „зависна“ од метамфетамин до европскиот костур кој го губи стравот од предатори поради лекови за депресија, научниците предупредуваат дека загадувањето од современите фармацевтски производи и нелегалните лекови станува се поголема закана за животните, покажа студијата објавена во средата во списанието Nature Sustainability.
Од кафеавата пастрмка која станува „зависна“ од метамфетамин до европскиот костур кој го губи стравот од предатори поради антидепресиви, научниците предупредуваат дека загадувањето од современите фармацевтски производи и нелегалните дроги станува се поголема закана за животните.
Изложеноста на лекови предизвикува значителни, неочекувани промени во однесувањето и анатомијата на некои животни. Женките ѕвездени дозирани со антидепресиви како Прозак во концентрации кои се наоѓаат во канализацијата стануваат помалку привлечни за потенцијалните сопружници, а мажјаците се однесуваат поагресивно и помалку пеат за да ги привлечат од нивните недозирани колеги.
Апчињата за контрацепција предизвикаа промена на полот на некои популации на риби – што доведе до опаѓање на бројот и локални настани на истребување бидејќи машките риби се враќаат во женски органи. Научниците рекоа дека современиот фармацевтски отпад има значителни последици за дивиот свет изложен на испуштања во нивните екосистеми и предупредија дека може да има несакани последици за луѓето.
Мајкл Бертрам, доцент на Шведскиот универзитет за земјоделски науки, рече: „Активните фармацевтски состојки се наоѓаат во водните тела низ светот, вклучувајќи ги и организмите што би можеле да ги јадеме“.
Тој рече дека во последните децении има се повеќе докази за проблемот и дека тоа е глобален проблем со биолошката разновидност кој заслужува повеќе внимание.
Во трудот објавен во средата во списанието Nature Sustainability, истражувачите велат дека фармацевтската индустрија итно треба да го реформира дизајнот на лековите за да ги направи поеколошки, пишува Гардијан.
„Постојат неколку патишта за овие хемикалии да влезат во животната средина“, вели Бертрам, еден од авторите на трудот. „Доколку има несоодветен третман на лековите кои се ослободуваат при производството на лекови, тоа е еден начин. Вториот е за време на употреба. Кога некој зема пилула, не се разградува целиот тој лек во нашите тела, па отпадната вода се испушта директно во околината преку нашиот измет“.
Дрогите како кофеин, лекови против анксиозност, антидепресиви и антипсихотици влегуваат во екосистемите, рече Бертрам, како и нелегалните дроги како кокаин и метамфетамин.
„Препознавајќи дека пристапот на пациентите до фармацевтски производи ќе остане критичен во иднина, ги повикуваме дизајнерите и производителите на лекови, научниците и креаторите на политики да ја препознаат растечката закана за животната средина што ја претставуваат API и итно да дадат приоритет на одржливиот молекуларен дизајн на поеколошки лекови за да се спречат понатамошни негативни ефекти врз животната средина“, пишува весникот.
„Позелените лекови ја намалуваат можноста за загадување во текот на целиот циклус“, вели Горка Ориве, научник и професор по фармација од Универзитетот во Баскија и автор на студијата.
Алармантно, истата карактеристика на лековите што ги прави ефикасни кај луѓето и животните е и она што ги прави особено опасни загадувачи на животната средина: лековите се специјално дизајнирани да имаат биолошки ефекти во мали дози.
