Ова е прва голема популациска студија која покажа зголемен ризик од рак на белите дробови кај корисниците на електронски цигари откако ќе се откажат од пушењето, велат експертите.
Многу луѓе престанаа да користат цигари со тоа што се префрлија на уживање во никотинската пареа од електронските цигари. Но, сега една студија од Јужна Кореја покажува дека тие не биле толку среќни – ризикот од рак на белите дробови само се зголемувал.
Оние кои се откажале од пушењето, а потоа почнале да користат електронски цигари имаат поголема веројатност да заболат од рак на белите дробови отколку оние кои не користеле електронски цигари, покажа студијата спроведена во Јужна Кореја.
„Ова е прва голема студија базирана на популација која покажува зголемен ризик од рак на белите дробови кај корисниците на електронски цигари откако ќе се откажат од пушењето“, вели Џеон Вук Ким, раководител на студијата во Националната универзитетска болница Бунданг во Сеул.
Најголем ризик кај поранешните пушачи
Истражувачите ги испитувале медицинските досиеја на над четири милиони Корејци кои пушеле традиционални цигари. Тие ги проверувале податоците во текот на девет години, од 2012 до 2021 година.
Истражувачите откриле дека на 53.354 луѓе им бил дијагностициран рак на белите дробови, а 6.351 од нив оттогаш починале како резултат на тоа.
Поранешните пушачи кои преминале на електронски цигари имале поголем ризик од дијагноза на рак на белите дробови и смрт од рак отколку поранешните пушачи кои целосно престанале да користат никотин.
„Нашите резултати покажуваат дека кога станува збор за интервенции за откажување од пушење за да се намали ризикот од рак на белите дробови, мора да се земе предвид и потенцијалната штета од користењето на електронските цигари како алтернатива на пушењето“, посочува Ким.
Дали е-цигарите се помалку штетни од вистинските?
Електронските цигари загреваат течност која се претвора во пареа што се вдишува. Понекогаш содржат тутун, кој е главниот штетен дел од цигарите и кој предизвикува рак.
Сепак, електронските цигари содржат и други потенцијално штетни хемикалии, иако на пониски нивоа од тутунските цигари.
„Опасните хемикалии кои се наоѓаат во таканаречените производи за испарување кои можат да ги оштетат белите дробови вклучуваат акролеин, формалдехид, диацетил и ултрафини честички кои можат длабоко да се вдишат. Производите за испарување може да вклучуваат и тешки метали како што е олово“, истакнува Ашли Мерианос, вонреден професор на Универзитетот во Синсинати во САД.
Многу здравствени работници и организации веруваат дека електронските цигари се многу побезбедни од пушењето тутун. Испарувањето се препорачува и како средство за откажување од конвенционалните цигари.
Експертите велат дека електронските цигари се безбедни на краток и среден рок, но веројатно нема да бидат без ризик на долг рок.
Мерианос вели дека има многу непознати во испарувањето, особено оние кои се однесуваат на долгорочните ефекти врз здравјето на луѓето.
„Тековните резултати покажуваат дека е-цигарите може да се поврзани со предизвикување проблеми со белите дробови, вклучително и астма. Дополнително, ограничените студии што ги имаме покажуваат дека индиректната изложеност на аеросоли е поврзана со респираторни симптоми и болести“, вели Мерјанос за ДВ.
Дали е-цигарите предизвикуваат рак?
Течностите од е-цигарите може да содржат многу ниски концентрации на голем број хемикалии за кои се знае дека предизвикуваат рак. Оние кои интензивно користат такви производи можат да ги вдишуваат овие хемикалии секојдневно и многу години.
Но, дали има докази дека испарувањето директно предизвикува рак? Не навистина – моментално не е познато колку изложеноста на состојките во овие производи е доволна за да предизвика рак.
Од една страна, студиите покажуваат дека употребата за помалку од две години не е поврзана со зголемување на бројот на дијагнози на рак.
Но, оваа најнова студија од Јужна Кореја е една од неколкуте тековни студии кои покажуваат дека е-цигарите може да го зголемат ризикот од развој на рак подоцна во животот, барем за луѓето кои порано пушеле традиционални цигари.
Студијата објавена во март покажа дека корисниците на вап и пушачите имаат слични промени во ДНК клетките во устата.
Ваквите промени на други места се поврзани со идниот развој на рак на белите дробови кај пушачите, но не докажуваат дека корисниците на е-цигари нужно ќе развијат рак.
Мерианос вели дека на истражувачите им недостасуваат дефинитивни докази за да извлечат заклучоци за долгорочните здравствени ефекти од испарувањето, вклучително и исходите од ракот.
Научниците исто така немаат конкретни докази за тоа дали и колку испарувањето е поштетно за некои групи луѓе, на пример за бремени жени или деца.
