Зајакнете го вашиот имунитет пред сезоната на настинки и грип: Топлите супи и есенцијалните масла ве одржуваат здрави
Иако температурите на воздухот се уште не се спуштиле до вредностите вообичаени за зимата, сега е добар момент за зајакнување на имунитетот и подготовка за сезоната на настинки и грип. Можеби нема да можете да ги избегнете, но можете да придонесете полесно да ги пребродите и пократко време за опоравување, вели др. med, Ивица Цветковиќ, лекар по семејна медицина во Самобор и дипл. инж. на агрономија Маја Жалац, фитоароматерапевт која се занимава и со исхрана.
„Поради потоплото време, сè уште не сме имале случаи на настинки во канцеларија, а се уште не е сезона на грип, па засега почесто гледаме луѓе со корона во канцеларија. Се остварија претпоставките дека може да стане сезонско заболување со поблаги симптоми. Во последно време ова се симптоми многу слични на грипот, а кога кај нас ќе дојде пациент со нив правиме тестирање. Имаме многу луѓе со потврдена корона, а препораката за сите е иста, да останеме во изолација и да одмориме неколку дена со чаеви и лесна храна и ако треба со парацетамол додека трае температурата“, вели д-р. . Ивица Цветковиќ.
Иако слични препораки важат во сите три случаи, важно е, додава тој, да се прави разлика помеѓу настинка и грип или корона вирус, бидејќи секоја болест може да има различни компликации.
„Симптомите на настинка обично се појавуваат постепено. Започнува со воспалено грло, проследено со зголемен течење на носот со повремени фази кога носот е целосно затнат. За ден или два може да се појават насолзени очи и кивање, проследено со сува и непродуктивна кашлица. Ако има температура, таа обично е малку покачена“, вели др. Цветковиќ.
Како по правило, не постојат лекови кои значително би помогнале. Едноставно, треба да се одморите од три до пет дена, со чаеви и лесна храна, вели тој.
Доколку е потребно, можете да пиете парацетамол за да ја намалите температурата и да си помогнете со капки за носот доколку е затнат носот, но не користете ги повеќе од три дена. Наместо тоа, исплакнете го носот со раствор од морска сол во вода. Исто така, во случај на воспалено грло, може да помогнат пастилите со витамин Ц, ехинацеа или жалфија бидејќи го ублажуваат воспалението, советува лекарот. Симптомите на настинка обично исчезнуваат за три до пет дена, а по десет дена лицето обично се чувствува подобро. Но, понекогаш може да се развијат некои компликации. Меѓу најчестите е бронхитисот, односно кашлицата со искашлување на мукозната содржина. Може да се јави и чувство на отежнато дишење, непријатност во градите, а во случај на покачена температура, треска и треперење и болка во целото тело. Треба да мирувате додека не поминат симптомите, а можете да си помогнете и со сирупот против кашлица, пишува 24сата.
Кај околу 20 проценти од луѓето, настинката може да биде „следена“ со бактериска инфекција, односно да развијат инфекција на увото или пневмонија, на пример. Обично се јавуваат висока температура и општа слабост. Инфекцијата на увото може да биде придружена со зуење и болка во увото и нарушување на рамнотежата, со вртоглавица и гадење. Во тој случај посетете лекар, бидејќи последиците од нетретирани инфекции на увото може да бидат сериозни – предупредува др. Цветковиќ.
Една од честите компликации на настинката е синузитисот, кој може да бара антибиотици, додава тој.
„Високата температура, екстремно силната кашлица со прободување во градите и чувството на силен замор и болни зглобови упатуваат, од друга страна, на пневмонија, која исто така бара антибиотски третман. Не е добро да се игнорира и да се претера, бидејќи на оние со послаб имунитет лесно може да се појават сериозни компликации“, вели докторката.
И додека симптомите на настинка се појавуваат постепено, грипот ќе „нападне“ за три до шест часа. Започнува со покачена температура проследена со болки во мускулите, па луѓето често велат дека се чувствуваат како некој да ги „тепал“. Често е придружена со главоболка и сува кашлица. Симптомите може да траат од седум до десет дена, а целосното закрепнување може да потрае и до три недели, вели др. Цветковиќ.
„Кај грипот важно е да се одмораме најмалку 10 до 14 дена, бидејќи ако претераме, се зголемува ризикот од бројни компликации кои можат да бидат фатални за лицата со слаб имунитет“, предупредува тој.
Меѓу најчестите се бронхитисот, инфекциите на увото и пневмонијата, додека кај лицата кои боледуваат од кардиоваскуларни заболувања и кај постарите лица може да се развијат компликации поврзани со кардиоваскуларниот систем. Грипот носи и ризик од некои ретки болести и синдроми кај децата, па затоа треба да побарате совет од лекар во случај на какво било влошување на состојбата.
Во време на зголемен ризик од настинки, грип и корона, во исхраната треба да ставиме акцент на храна и препарати богати со антиоксиданси – витамини А, Ц и Е и минералот цинк – бидејќи тие играат значајна улога во зајакнувањето на имунитетот. Добар извор на витамин Ц се агрумите, но и црвените пиперки, брокулата, спанаќот, доматите, компирот, киселата зелка и кивито. Од друга страна, јајцата, оревите, лешниците, бадемите, зелениот зеленчук, црниот дроб, пченични никулци, растителните масла и семките ќе придонесат за го снабдуваме организмот со доволни количини витамин Е, вели Маја Жалац.
Некои од овие намирници содржат и бета-каротин, кој во организмот се претвора во витамин А, кој е важен за регенерација на слузокожата на горниот респираторен тракт, односно побрзо закрепнување од настинки. Селенот, кој се наоѓа во бразилските ореви, квасецот, интегралните житарки и морските плодови, како и кромидот и лукот, е исто така важен за имунитетот, додава тој. Покрај веќе наведените намирници кои содржат и корисни дози на цинк, добро е повремено во исхраната да вклучите црвено месо, школки и семки, особено тиква.
Чај за превенција и третман на симптоми на вируси и грип
Во случај на грип и висока температура помага чајот направен од повеќе видови лековити растенија, кој преку меѓусебното делување го зајакнува природниот имунитет, го зајакнува организмот и помага во борбата против вирусите, вели дипл. инж. Маја Жалац. Состојки: 30 грама бозел (Sambuci flos cum fructus), 20 грама шипинка (Rosae pseudo-fructus), 15 грама врба (Salicin кортекс), по 10 грама црн слез (Malvae herba), хлебните (Plantaginis) мајчина душица (Serpylli herba) и 5 грама липа (Tilliae flos). Подготовка: Една рамномерно наполнета супена лажица од смесата се става во ½ литар ладна вода и се остава да зоврие. Гответе на тивок оган околу една минута. Оставете покриено 5 до 10 минути, процедете и пијте во текот на денот. Додадете мед и лимон по желба.
Подготовка за масло за помош при вироза и грип
Овој препарат се нанесува директно на кожата и неговите корисни состојки ќе влезат во крвотокот за неколку минути и може многу да ги ублажи симптомите на настинка и грип, вели фитоароматерапевтот Жалац. Состојки: 100 мл бадемово масло, 50 капки етерично масло од равенсара (1,8 цинеол) и 10 капки есенцијално масло од еукалиптус (радиата или глобулус). Подготовка: Измешајте ги состојките во чисто шише и употребете ја смесата за да ја нанесете на градите, грбот и стапалата. Доколку делуваме превентивно, доволно е еднаш дневно смесата да ја втриеме во организмот, а доколку дојде до настинка или грип, тоа можете да го правите два до три пати на ден.
Спреј против болно и воспалено грло
Оние кои имаат искуство во работа со билки можат сами да го подготват, но доколку го правите за деца или трудници или лица со хронични заболувања, задолжително консултирајте се со фитоароматерапевт, предупредува Маја Жалац.
Состојки: 30 ml хидролат жалфија, 20 ml алкохолна тинктура од ехинацеа, 5 капки етерично масло од нане, 5 капки етерично масло од лимон, 5 капки етерично масло од равенсара. Подготовка: Во стаклено шише од 50 мл со распрскувач на капачето најпрво капнете ги есенцијалните масла, па додадете ја тинктурата и на крај хидролатот. Протресете сè добро и спрејот е подготвен за употреба. Користете го превентивно во сезоната на вируси еднаш дневно, а со болки во грлото и до пет пати дневно.
Пилешка супа за превенција и закрепнување од болести
Состојки: 2 лажици масло, 1 кромид, исечкан на коцки, 2 моркови, излупени и исечкани на коцки, 2 ребра целер, исечкани на коцки, 3 чешниња лук, ситно сечкани, 8 чаши пилешки супа, 2 ловорови листови, сол, свежо мелен црн пипер, по вкус 1 кг пилешки гради без коски 2 ½ шолји широки тестенини 2 лажици сечкани листови свеж магдонос 2 лажици сецкан свеж копар 1 лажица свежо исцеден сок од лимон или повеќе, по вкус
Подготовка: Загрејте го маслото на средна температура, додадете го кромидот, морковот и целерот, па динстајте со мешање додека да омекне. Додадете го лукот и мешајте околу една минута, додека не замириса. Измешајте го пилешкиот супа и ловоровите листови, зачинете со сол и бибер, па додадете го пилешкото и оставете го да зоврие. Намалете ја температурата и варете покриено 30 до 40 минути. Извадете го месото, оставете го да се излади и одвои од коската, а потоа исечете го на парчиња со големина на залак. Измешајте ги пилешкото и тестенините во супата и варете додека тестенините не се меки. Тргнете го од оган, додадете магдонос, копар и по желба сок од лимон. Послужете топло.
Леќа со спанаќ за посилен имунитет
Состојки: 2 лажици маслиново масло, 3 средни моркови, кромид, 4 чешниња лук, 450 мл пилешки супа, 450 гр кора, 1 1/2 чаши зелена леќа, гранче босилек, 1/2 лажичка сув мајчина душица и оригано, прстофат сол и бибер, средни тиквички, 220 гр млад спанаќ, лажица сок од лимон, пармезан за сервирање
Подготовка: Загрејте го маслото на оган, па пржете ги исечканите моркови и кромидот. По две минути додадете го сечканиот лук и пржете околу една минута. Истурете го густинот и корите, измешајте и додадете ја леќата и зачините. Посолете и побиберете и оставете да зоврие. Потоа намалете ја топлината и варете уште 35 минути. Додадете тиквички исечкани на коцки и по пет минути исечканиот млад спанаќ. По пет минути, истурете сок од лимон и малку вода доколку е потребно. Послужете со рендан пармезан.
„Бомба“ за здравје од чаша полна со овошје
Состојки: 2,5 чаши млеко од соја, бадем или кокос или кравјо млеко со малку маснотии, шолја бобинки (може и замрзнато), половина банана и половина киви
Подготовка: Сите состојки измешајте ги во блендер и уживајте во напитокот за појадок или подгответе го како ужина.
Брза доза на витамин Ц и антиоксиданси
Состојки: Чаша млака вода, лажичка рендан ѓумбир и едно до две кришки лимон.
Подготовка: Загрејте ја водата на температура која е малку потопла од онаа што е удобна за пиење. Додадете ги ѓумбирот и лимонот и измешајте и оставете малку да се излади, но не премногу. Напијте се топол пијалок – ќе го загрее телото и ќе помогне во борбата против вирусите.
