Во развиените земји, ракот на ендометриумот е најчестиот карцином на женските генитални органи. Тој е одговорен за околу 50 проценти од сите гинеколошки карциноми, а најчесто ги погодува жените постари од 50 години.
По ракот на дојката, дебелото црево и дишните патишта, ракот на ендометриумот е четврти најчест карцином кај жените. Во неразвиените земји, тој е втор најчест рак на женските генитални органи во развиените земји.
За овој вид на рак разговаравме со гинекологот од Загреб, Хрвојка Шољачиќ Вранеш, кој ни објасни што точно е рак на ендометриумот, кои се симптомите и како изгледа третманот.
Што е рак на ендометриумот?
Како што ни објасни гинекологот Сољачиќ Вранеш, ракот на ендометриумот е одговорен за околу 50 проценти од сите гинеколошки карциноми. Исто така, таа ни кажа дека поради стареењето на населението и ширењето на епидемијата на дебелина во развиените земји, инциденцата на рак на ендометриумот постојано се зголемува.
Гинекологика додаде дека постојат неколку видови на рак на ендометриумот.
„Хистолошки разликуваме: ендометриоиден аденокарцином (вилогландуларен, папиларен, секреторен, со сквамозна диференцијација), муцинозен, серозен, луминален, планоцелуларен, мешан, недиференциран. Освен хистолошкиот тип, за утврдување на туморот важен е и степенот на зрелост“, вели Шољачиќ Вранеш.
Два типа на ендометријални тумори
Тој посочува дека ракот на ендометриумот најчесто се јавува, над 75 отсто, кај жените по 50-тата година со просечна возраст од 60 години.
Тој додава дека 2,8 отсто од жените ја развиваат оваа форма на рак во текот на животот.
Гинекологот Сољачиќ Вранеш објасни како изгледа дека туморите на ендометриумот се појавуваат со два различни механизми, па според овој критериум тие можат да се поделат на тип 1 и 2.
а) Тип 1
Најчеста форма се јавува во 75 до 85 проценти од случаите. Напаѓаат помлади, перименопаузални, подебели жени, чувствителни се на естрогени (внатрешни или надворешни), обично се откриваат во рана фаза, со крварење, може да настанат од атипична комплексна хиперплазија и да постојат истовремено со хиперплазија. Главно, постојат податоци за изложеност на естрогени (внатрешни или надворешни).
Прогнозата на жените на кои им се дијагностицира навреме е добра.
б) Тип 2
Настанува спонтано, не од хиперплазија, се открива кога веќе е проширена. Најмногу ги погодува постарите, слаби жени. Настанува спонтано, без естрогенска стимулација од атрофичната слузница. Тие се слабо диференцирани и имаат лоша прогноза.
Симптоми на рак на ендометриумот
Најчест симптом на рак на ендометриумот е крварењето, поради што треба да одите на редовни гинеколошки прегледи, дури и во менопауза.
„Околу 90 проценти од жените со рак на ендометриумот се присутни поради вагинално крварење, што може да биде невообичаено крварење кај жени кои сè уште имаат менструација или крварење во постменопауза. Може да се јави и непријатност или притисок во пределот на карлицата, кои често се знак за зголемена матка или зголемена болест“, ни вели Шољачиќ Вранеш.
Тој додава дека е важно редовно да се оди на гинеколошки прегледи и по влегувањето во менопауза, бидејќи може да се открие и рак на ендометриумот поради присуство на абнормалности на ПАПА тестот кај жена без симптоми.
Како се дијагностицира ракот на ендометриумот?
Најпрво, важно е да се оди на гинеколошки прегледи и доколку е потребно да се направат дополнителни тестови, како биопсија или киретажа.
„Хистолошките примероци се добиваат со хистероскопска биопсија или киретажа, со што се одредува патохистологијата, односно видот на ракот и зрелоста. Понатамошната обработка ја истражува можноста за метастази. Ова вклучува имиџинг тестови како што се ултразвук, КТ и рендген на белите дробови, како и лабораториски тестови“, вели гинекологот Сољачиќ Вранеш.
Дополнително, според гинекологот, за клиничко стадиумирање може да се направи магнетна резонанца за да се одреди длабочината на инвазијата, проширување на грлото на матката и метастази во лимфните јазли, иако стандардната фаза е хируршка.
„Стадиумот на ендометријален карцином најчесто се одредува хируршки според класификацијата FIGO (Меѓународна федерација за гинекологија и акушерство) за тумори, јазли, метастази (TNM), која се заснова на хируршка и патохистолошка анализа на ширењето на болеста“, објаснува. Шољачиќ Вранеш.
Третман на рак на ендометриумот
Третманот ќе зависи од возраста на жената која има рак на ендометриумот, а најчесто вклучува хируршки третман.
„Третманот на ракот на ендометриумот најчесто е хируршки, со лапароскопија или лапаротомија, а во некои случаи и со вагинални операции, а по хируршки третман, доколку е потребно, продолжува понатаму онколошки третман со радиотерапија и/или хемотерапија“, ни вели гинекологот.
Таа додаде дека ако се работи за млади пациентки кои планираат да се породат, третманот може да биде различен за да им се даде можност да станат мајки.
„Со добро диференциран ендометриоиден карцином на ендометриумот во почетната фаза на болеста, се размислува за конзервативен третман со високи дози на прогестерон со интензивни контроли. Доколку не е возможно да се третираат жените оперативно поради зголемени анестетички или оперативни ризици, се врши примарна радиотерапија. Кај многу напредната болест може да се користи палијативна радиотерапија со хормонска терапија“, нагласува Шољачиќ Вранеш.
Превенција на рак на ендометриумот
Смртноста на лицата кај кои е дијагностициран рак на ендометриумот, објаснува гинекологот, е многу различна и зависи од хистолошкиот тип и зрелост на ракот и од степенот на болеста во моментот кога е дијагностициран ракот.
„Со оглед на тоа што еден од значајните фактори на ризик за развој на рак на ендометриумот е прекумерната дебелина (прекумерна периферна конверзија на андрогените во естронските клетки на масното ткиво), а зголемениот естроген предизвикува отекување на слузницата на матката и често доведува до рак, овој ризик може да да се намали со регулирање на телесната маса. Редовните прегледи се многу важни за да се открие ракот на ендометриумот во рана фаза, кога прогнозата е добра“, вели гинекологот Шољачиќ Вранеш.
Заклучок
Ракот на ендометриумот е најчестиот карцином на женските генитални органи во развиените земји. Затоа, клучно е да се оди на редовни гинеколошки прегледи и во менопауза, бидејќи раната дијагноза обезбедува подобар третман. Постојат повеќе начини на лекување, но и начини на превенција.
